گۆڤاری زانستە مرۆڤایەتیەکانی زانکۆی گەرمیان

1. بەبەرهەمیی ڕەگى کردار لە ڕۆنانى وشەى نوێدا

Mustafa Raza Mustafa

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 1-24

پوخته‌

           لەم توێژینەوەیەدا هەوڵدراوە، لایەنێکى گرنگى بابەتێکى بنەڕەتیی لە زمانى ...  Read More          لەم توێژینەوەیەدا هەوڵدراوە، لایەنێکى گرنگى بابەتێکى بنەڕەتیی لە زمانى کوردیدا بخرێتەڕوو، کە ئەویش (ڕەگى کردار)ە، دیارە ڕەگى کرداریش وەک مۆرفیمێکى بەندى تەوەرەیی، بە بۆچوونى ئەم توێژینەوەیە ئەو لەبارێتى و نەرمییەى تێدایە، کە وەک بەشێکى بنجیی و بنەڕەتیی بتوانێت ڕۆڵى لە دروستکردن و داڕشتنى دەیان وشەى نوێدا بۆ دەوڵەمەندکردنى فەرهەنگى زمانى کوردى هەبێت، ئەم توێژینەوەیە لەسەر بنەماى تیۆرى (ڕێزمانى بەرهەمهێنان – مۆرفۆلۆژیی بەرهەمهێنان) کاردەکات، لە توێژینەوەکەدا ڕێبازیی پەسنى شیکاریی – ئاماریی پەیڕەوکراوە، واتە وشە و داتا وەرگیراوەکان (لێکدراو و داڕێژراو)ەکان، کە ڕەگى کردار تیایاندا مۆرفیمى بنجیی و ڕۆنەریی ئەو جۆرە وشانەیە، بە بنەما وەرگیراون و پاشان لە ڕێگەى خستنەڕووى خشتە و ئامارى بەبەرهەمییانەوە، ڕۆڵى بەرهەمداریى ڕەگى کردار لە بەرهەمهێنانى وشەى (لێکدراو و داڕێژراو)دا بۆ فەرهەنگى زمان خراوەتەڕوو.

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 1.27 MB

2. هه‌ڵسه‌نگاندنی جوگرافی بۆ باخچه‌کانی ساوایان له‌شاری که‌لار

بنار حسن محمد؛ محمد مهدی که‌ریم

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 24-36

پوخته‌

  شاری که‌لار یه‌کێکه‌ له‌شاره‌ جه‌نجاڵه‌کانی هه‌رێمی کوردستان له‌ڕووی ژماره‌‌و چڕیی دانیشتوانه‌وه‌، ...  Read More شاری که‌لار یه‌کێکه‌ له‌شاره‌ جه‌نجاڵه‌کانی هه‌رێمی کوردستان له‌ڕووی ژماره‌‌و چڕیی دانیشتوانه‌وه‌، له‌به‌ر گرنگیی شوێن‌و پێگه‌که‌ی که‌ ده‌که‌وێته‌ نێوان هه‌رێمی کوردستان‌و ناوچه‌کانی باشوورو خوارووی عێراق، هاوکات پێگه‌یه‌کی گرنگی هه‌یه‌ له‌ ناوچه‌که‌دا، به‌وپێیه‌ی سه‌نته‌ری ئیداره‌ی گه‌رمیانی پێکهێناوه‌‌و مه‌ڵبه‌ندێکی سه‌ره‌کییه‌ له‌ پێشکه‌شکردنی خزمه‌تگوزاریی کارگێڕی‌و ته‌واوی خزمه‌تگوزاریه‌کانی تر به‌سه‌ر قه‌زاو ناحییه‌کانی ئیداره‌ی گه‌رمیاندا. توێژینه‌وه‌که‌مان هه‌وڵێکه‌ بۆ خستنه‌ڕووی ئاستی پێشکه‌شکردنی خزمه‌تگوزاریی په‌روه‌رده‌یی و فێرکاری له‌ قۆناغی (باخچه‌ی ساوایان)دا، هاوکات نیشاندانى بارودۆخی دابه‌شبوون‌و هه‌ڵسه‌نگاندنی به‌گوێره‌ی پێوه‌ره‌ جیهانی ‌و ناوخۆییه‌کان، تاکو بزانرێت تا چه‌ند له‌ئاست داخوازی و پێویستییه‌کانی دانیشتوانی شاره‌که‌دایه‌، له‌ڕووی دابه‌شبوونی به‌سه‌ر گه‌ڕه‌که‌کانی شارو گونجاوییان له‌گه‌ڵ ژماره‌ی دانیشتوان و پرسه‌کانی تایبه‌ت به‌ ڕووبه‌ری باڵه‌خانه‌و پێوه‌ره‌کانی له‌خۆگرتنه‌وه‌، ئه‌ویش له‌ڕێگه‌ی خستنه‌ڕووی بارودۆخی که‌تواریی باخچه‌کانی ساوایان و به‌راوردکردنیان به‌گوێره‌ی پێوه‌ره‌ جیاوازه‌کانی پلاندانانه‌وه‌.

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 1.23 MB

3. کوردستانی عێراق لە سیاسەتی گشتیی کۆماری ئیسلامیی ئێران

هه ردی مهدی میکه؛ ئه ژی ئازاد ئه بوبه کر

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 37-55

پوخته‌

  سیاسەتی گشتیی کۆماری ئیسلامیی ئێران بەرامبەر بە کورد بەردەوام دوو ئاراستەی ئاسایشی و بەرژوەندیگەرایی ...  Read More سیاسەتی گشتیی کۆماری ئیسلامیی ئێران بەرامبەر بە کورد بەردەوام دوو ئاراستەی ئاسایشی و بەرژوەندیگەرایی وەرگرتووە و بەپێی پێشهات و دۆخە جیاوازەکان، یەکێکانی گرتووەبەر. پێگەی کوردستانی عێڕاق لەم سیاسەتەدا هیچ کاتێک نەگەیشتووتە ئاستی پەیوەندییەکی ستراتیژیی دوورمەودا، بەڵکو تەنیا وەک کارتێکی فشار بەرامبەر بە نەیارەکانی لە پێناو بەدیهێنانی بەرژەوەندییەکانی ئێران بەکارهاتووە، یان وەک مەترسییەک لەسەر ئاسایشی ناوخۆی ئێران کە پێویستە سەرکووت بکرێت، کاری لەسەر کراوە. لەم توێژینەوەدا بە سوودوەرگرتن لە میتۆدی مێژووی-شیکاری، سەرەتا چوارچێوەی سیاسەتی گشتیی کۆماری ئیسلامیی ئێران باسکراوە و دواتر جێبەجێکردنی ئەو سیاسەتە بەرامبەر بە کورد لە ڕێگەی هێنانەوەی نمونە مێژووییە هاوچەرخەکان، ڕوونکراوەتەوە و هەوڵدراوە وەڵامی ئەم پرسیارە بدۆزرێتەوە کە بنەماکانی سیاسەتی گشتی و پەیوەندییەکانی ئێران بەرامبەر بە کورد چین؟ ئاستەنگی پەیوەندییەکان و دەرئەنجامەکانی لەسەر کورد چی بوون؟

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 866.3 K

4. هەڵسەنگاندنی پەرتوکی جوگرافیای سروشتی پۆلی یازدەهەمی ئامادەیی لەڕووی زانستی و پەروەردەییەوە لەتێڕوانینی مامۆستایان و پسپۆڕانەوە

نةبةرد جبار حسن؛ کوردستان محمد ئازاد؛ ئه زى حه مه قازى

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 56-74

پوخته‌

  ئامانجەکانی توێژینەوەکە هەڵسەنگاندنی پەرتوکی جوگرافیای سرووشتی لەڕووی زانستی و پەروەردەیی ناوەندی ...  Read More ئامانجەکانی توێژینەوەکە هەڵسەنگاندنی پەرتوکی جوگرافیای سرووشتی لەڕووی زانستی و پەروەردەیی ناوەندی شاری سلێمانی بۆ ساڵی خوێندنی (٢٠١٩-٢٠٢٠)ە، هەروەها  گۆڕاوەکانی (بروانامە، ساڵانی خزمەت) لەسەر تێڕوانینی مامۆستایان، دەرخستنی ئەو هەڵەو کەموکورتیانەی مامۆستایانی بابەتەکە ئاشکرایان کردوە و تێبینیان هەبوە لەسەری، نموونەی توێژینەوەکە پێکدێت لە (٨٨) مامۆستای وانەی جوگرافیا لە هەردوو ڕەگەزو بەشێوەیەکی هەڕەمەکی مەبەستدار هەڵبژێردران لە کۆمەڵگەی توێژینەوەکە، توێژەران بەمەبەستی کۆکردنەوەی زانیاریی پێویست، توێژینەوەکە پشت بەستووبووە بە فۆرمی ڕاپرسی و توێژینەوەکانی پێشوو کە (٢) بواری جیاواز لە خۆدەگرێت وەک بوارەکانى (زانستی و پەروەردەیی)، وە لە (٤١) بڕگە پێکهاتووە. توێژەران دوای ئامادەکردنی ئامرازەکە و دەرهێنانی ڕاستی و جێگیری بە بەکارهێنانی هاوکۆلکەی ئەلفا کرۆنباک (Cronbach’s Alpha) بەڕێژەی(٠.٨٩)، هەستان بەجێبەجێکردنی بەسەر نمونەی توێژینەوەکە، پاش شیکردنەوەو بەتاڵکردنەوەی ڕاپرسەکە بە بەکارهێنانی هاوکێشەی ئاماری وەک، ناوەندی شیاو، کێشی سەدی، (One Way Anova) ، (  T-Test TwoSample Equql Variance )بەرنامەی (SPSS) لاوازی و بەهێزی  پەرتوکەکە خرایە ڕوو لەلایەنی زانستی و پەروەردەییەوە. لەگرنگترینئەنجام (هەڵەی زانستی  و زمانەوانی هەیە ، دوبارەبونەوەو کۆنی زانیارییەکان) هەیە 

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 1008.06 K

5. رۆڵی (فەیسبوک) لە بڵاوکردنەوەی هۆشیاریی ده‌رباره‌ى (کۆرۆنا) لە هەرێمی کوردستاندا(توێژینه‌وه‌یه‌کى مه‌یدانییه‌)

Hersh Rasool Murad؛ Yadgar Ali Mohammad؛ Dashti Ali Rashid

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 75-96

پوخته‌

  ئەو پرس‌و بابەتەی ئەم توێژینەوەیە لێیدەکۆڵێتەوە، بە یەکێک لە بابەتە پێویست‌و گرنگەکان هەژماردەکرێت، ...  Read More ئەو پرس‌و بابەتەی ئەم توێژینەوەیە لێیدەکۆڵێتەوە، بە یەکێک لە بابەتە پێویست‌و گرنگەکان هەژماردەکرێت، کە هۆشیاریی‌و هۆشیاریی تەندروستییە لە رێگەی ئامرازەکانی راگەیاندنەوە. لەم سۆنگەیەشەوە، توێژەران بە دوای دۆزینەوەی رۆڵی (فەیسبوک) لە بڵاوکردنەوەی هۆشیاریی ده‌رباره‌ى (کۆرۆنا) لە هەرێمی کوردستاندا دەگەڕێن‌و، بۆ ئەمەش مامۆستایانی زانکۆی گەرمیان-یان بە نمونە وەرگرتوە. هاوکات، توێژینەوەیەکی په‌سنى (وەسفی)ـیە‌و، رێکاری (روپێوکاریی)ـیشی تێدا بەکارهاتوە، لەپێناو هێنانەدیی ئەو ئامانجانەی کە دەیەوێت بەدیانبهێنێت، ئەویش لە رێگەی پێوانەکردنی رای بژاردەی ئەکادیمیی توێژینەوەکە کە پێکهاتون لە مامۆستایانی زانکۆی گەرمیان بۆ هەردوو رەگەزی (نێر) و (مێ‌) کە (45) کەسیان لە کۆی (351) مامۆستا وەرگیراون و دەکاتە (12.82%). لە کۆتایی توێژینەوەکەشدا، توێژەران بە چەند دەرەنجامێک گەیشتون، لەوانە: (فەیسبوک)ـی کوردزمانان بە شێوەیەکی گشتیی‌و لە رێگەی خزمەتگوزارییە جیاوازەکانییەوە، توانیویەتی رۆڵ لە بڵاوکردنەوەی هۆشیاریی سەبارەت بە نەخۆشیی (کۆرۆنا) لە هەرێمی کوردستاندا بگێڕن.

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 1.27 MB

6. جووتزمانى و ناسنامەى کۆمەڵایەتى

کاروان جومعه‌ ڕه‌حیم؛ هەژار حوسێن والى

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 97-107

پوخته‌

       ئاشکرایه‌، که‌ ئه‌رکی سه‌ره‌کیی زمان جێبەجێکردنى کردەى پەیوەندیکردن_لەیەکگەیشتن ...  Read More      ئاشکرایه‌، که‌ ئه‌رکی سه‌ره‌کیی زمان جێبەجێکردنى کردەى پەیوەندیکردن_لەیەکگەیشتن و گەیاندنى بیرى قسەکەرە بە بەرانبەرەکەى. لە چوارچێوەى ئەم ئەرکە گشتییەدا، زمان چەندین ئەرکى دیکە بەجێدەهێنێت. یەکێک لەو ئەرکە گرنگانە دەستنیشانکردى ناسنامه‌ی کۆمەڵایەتیى تاکە لە کۆمەڵگادا. لەم ڕووەوە بۆ قسەکەرى جووتزمان بابەتەکە فرەڕەهەندەو لێکدانەوەى زیاتر هەڵدەگرێت. هەربۆیە ئەم لێکۆڵینەوەیە، کە بە ناونیشانى (جووتزمانى و ناسنامەى کۆمەڵایەتی)یە، هەوڵدەدات شێلگیرانە قسە لەسەر بابەتى جووتزمانى و دیاریکردنى ناسنامەى کۆمەڵایەتى لەلاى ئاخێوەرى جووتزمان بکات.       توێژینەوەکە بەشێوەیەکى گشتى بەسەر دوو بەشدا دابەشکراوە. بەشى یەکەم، کە بە ناونیشانى (دیاردە زمانییەکان پەیوەست بە ڕەهەندەکانى کۆزمانەوانییەوە)یە، تیایدا لە ڕوانگەى زانستى زمانى کۆمەڵایەتییەوە باسى هەریەک لە زاراوەکانى (قسەکەرى تاکزمان Monolingual، قسەکەرى جووتزمان Bilingual، قسەکەرى فرەزمان Multilingual) کراوە، هاوکات هەر لەم بەشەدا پەیوەست بە جووتزمانییەوە، دوودیوى زمانى و کۆدگۆڕینەوەو کۆدتێکەڵکردن خراونەتەڕوو. بەشى دووەم، کە ناونیشانى (جووتزمانى و دیاریکردنى ناسنامەى کۆمەڵایەتى) لێنراوە، تیایدا سەرەتا بە کورتى چەمکى ناسنامە ڕوونکراوەتەوەو په‌یوه‌ندیی به‌ زمانه‌وه‌ خراوه‌ته‌ڕوو، پاشان باس لە ناسنامەى کۆمەڵایەتى لەلاى قسەکەرى تاکزمان کراوە. دواتر لێکدانەوەکان تایبەت کراون بە چۆنیەتى دەستنیشانکردنى ناسنامەى کۆمەڵایەتى لەلاى قسەکەرى جووتزمان و ئەو ڕەهەندە جیاوازانەى، کە بابەتەکە لەخۆیدەگرێت. ماوەتەوە بڵێین ئەم توێژینەوەیە لە چوارچێوەى زارى کرمانجیى ناوەڕاستدا ئەنجامدراوەو تیایدا ڕێبازى پەسنى_شیکارى پەیڕەوکراوە. 

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 1.17 MB

7. شیعر و ناسنامەى نەتەوەیی بە نموونەى (نالى و گۆران)

Dilman Qadir Ahmed

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 118-132

پوخته‌

  ناسنامە وەکو پرسێک، ئەمڕۆ لە چوارچێوەى تیۆریای جیاوازاوە گرنگى پێدراوە و قسەى زۆرى لەسەرکراوە، بە ...  Read More ناسنامە وەکو پرسێک، ئەمڕۆ لە چوارچێوەى تیۆریای جیاوازاوە گرنگى پێدراوە و قسەى زۆرى لەسەرکراوە، بە شیوەیەکى گشتیش ئەو تیۆریایانە جەختدەکەنەوە لەسەر ئەوەى کە ناسنامە لە ئەنجامى جیاوازى تاکایەتى و پێگەو پەیوەندى تاکەوە بە کۆمەڵگەوە پێناسە دەکرێت، چونکە (کێیەتى؟) پرسیارێکە و لەسەرەتاى هۆشیارى مرۆڤایەتیدا لەگەڵ مرۆڤدا هەبووە. واتە لەو کاتەوەى کە بۆ مرۆڤ گرنگ بووە خۆى بناسێت و ناسنامەیەکیش بەخۆی و کارەکانیشى ببەخشێت.ةئه‌م توێژینه‌وه‌یه لە چوارچێوەى‌ ڕه‌خنه‌ى ئه‌ده‌بى کوردیدا پرسى ناسنامە باس ده‌کات، که‌ بۆ ئه‌و کاته ‌و ئێستاش بابه‌تێکى گرنگ بووه‌، یاخود گرنگه‌. چونکه‌ له‌ دیارترین ئه‌و گرفاته‌نەى که‌ ڕووبه‌ڕووى ئه‌ده‌بى کوردى بۆته‌وه‌، ئه‌وه‌یه‌ ناتوانرێت به‌ ئاسانى ناسنامه‌ى شیعرى کوردى دیاری بکرێت، که‌ ئه‌مه‌ش که‌لێنێکى دیاری له‌نێو ڕه‌خنه‌ى ئه‌ده‌بى کوردیدا به‌جێهێشتووه‌. ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌ له‌ ڕێگه‌ى دەستپێکێک و دوو به‌شه‌وه، به‌ شێوه‌یه‌کى زانستى و ورد ئه‌و بابه‌ته‌ گه‌نگه‌شه‌ ده‌کات. له‌ بەشى یەکەمى توێژینه‌وه‌که‌دا به‌ پوختى باسى پرسى ناسنامه‌مان کردووه‌. دواتر و لەبەشى دووەمدا به‌جیا ئه‌م بابه‌ته‌مان‌ له‌لاى (نالى و گۆران) خستۆته‌ڕوو، به‌شێوه‌یه‌ک به‌پێى پێویستى توێژینه‌وه‌که‌ ئاوڕمان له‌ تێڕوانینه‌ ڕه‌خنه‌ییه‌کانى کە له‌سه‌ر (نالى) هەبوون داوه‌ته‌وه ‌و، دووباره‌ له‌ چوارچێوه‌ى پێویستیدا و به‌ ئامانجى گه‌یشتنه‌ بڕیارێکى زانستى، پشتمان به‌ ده‌قى شیعرى (نالى) خۆى به‌ستووه‌. بەهەمان شێوە به‌ پشتبه‌ستن به‌ تێڕوانینى (گۆران)، پرسى ناسنامه‌ى شیعرى (گۆران)مان خستۆته‌ پێش چاو. له‌ کۆتایشدا گرنگترین ئه‌و ئه‌نجامانه‌مان‌ خستۆ‌ته‌ڕوو، که‌ به‌هۆى ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌وه‌ پێى گه‌یشتووین.

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 898.09 K

8. کاریگەرى جیهانگیرى لەسەر گەشەپێدانى کۆمەڵگە (کۆمەڵگەى کوردى بەنموونە)

حسین اسماعیل علی؛ شێرزاد ازاد سلطان

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 133-155

پوخته‌

  کۆمەڵناسى جیهانێکى گەورەیه‌. ئەنتۆنى گیدنز لە کتێبى ( ئاسۆ جیهانییەکاندا ) دەڵێ ( ئەگەر بابەتى سەرەکى ...  Read More کۆمەڵناسى جیهانێکى گەورەیه‌. ئەنتۆنى گیدنز لە کتێبى ( ئاسۆ جیهانییەکاندا ) دەڵێ ( ئەگەر بابەتى سەرەکى کۆمەڵناسى مۆدێرنەى سەرەتایى ,بریتى بووبێ لە شیکردنەوەى گواستنەوەى کۆمەڵگا لە قۆناغى پێش پیشە سازییەوە بۆقۆناغى پیشەسازى , ئەوا ئەرکى کۆمەڵناسى مۆدێرنە ( کەلە شەستەکان ) ى سەدەى ڕابردووە وە دەست پێدەکات , بریتیە لە شرۆڤە کردنى گواستنەوەى کۆمەڵگا لە قۆناغى پێشەسازییەوە بۆ قۆناغى پاش پیشەسازى ( ئەلکترۆنى) و کارکردن بۆ شیکردنەوەى کۆمەڵگا لەم قۆناغە نوێیەدا. بۆیە یەکێک لەو کاریگەریانەى جیهانگیرى لەسەر کۆمەڵگەکانى جیهان , وڵاتە ڕۆژئاواییەکان, بەگشتى و وڵاتانى جیهانى سێ یەم لەناویاندا کوردستان بەتایبەتى, برییتى یە لە گەشەپێدانى کۆمەڵگاکان لە ڕووى   ( ئابورى و سیاسى و کۆمەڵایەتى تەندروستى و ....هتد), بۆیە نەتەوەى کوردیش وەک نەتەوەکانى جیهان, ئەوا کەم تازۆر بەجیهانى بوون کاریگەریەکانى جیهانگیرى لەسەر گەشەسەندنى کوردستان بخەینە ڕوو لەڕوو ( ئابوورى و سیاسى و کۆمەڵایەتى ڕۆشنبیرییەوە).

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 1.19 MB

9. العلاقات السیاسیة والصراعات العسکریة البیزنطیة- السلجوقیة وأثرها على بلادالکرد (455-463هـ/1063-1071م)

محمود کریم اسماعیل

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 153-164

پوخته‌

        تناول البحث بتسلیط الضوء على العلاقات السیاسیة والصراعات العسکریة بین الامبراطوریة البیزنطیة ...  Read More       تناول البحث بتسلیط الضوء على العلاقات السیاسیة والصراعات العسکریة بین الامبراطوریة البیزنطیة والسلاجقة فی عهد السلطان ألب ارسلان والامبراطور رومانوس الرابع وأثرها على بلاد الکرد خلال الحقبة (455-463هـ/163-1071م). کان للموطن الاصلی للسلاجقة الاتراک، واسلامهم فی أواخر القرن الرابع للهجرةاثرهافی تحدید نوع العلاقة مع الامبراطوری البیزنطیة،اذ اتسم العلاقات قبیل معرکة ملاذکرد بتذبذبها بین الحرب والسلم، وإن غلبت الحرب على معظم مراحلها، إلا أنها حدثت بعض الهدنة المؤقتة وترتب على تلک العلاقات تغییرات مهمة،فقد استطاع السلاجقة فی غضون سنوات قلیلة احتلال معظم المقاطعات البیزنطیة ،وانعکست ایضاً على بعض الامارات التی تم احتلالهامن قبل السلاجقة، و فی المقابل استطاعت الإمبراطوریة البیزنطیة القیام بهجوم معاکس ولکن دون جدوى،لانها اثرت بشکل أو باخر على بلاد الکرد اذ وکان اصبحت بلاد الکرد مسرحاً للنزاعات. واذ کان مشارکة الکرد باعداد الهائلةفی المعارک التی دارت بینهما سیمابعد معرکة ملاذکرد .رغم ان المصادر التاریخیة تذکر المعارک الحاسمة فی التاریخ الإسلامی، وفیما یتعلق بمعرکة ملاذکرد لم نجد اهتماماً من الباحثین المحدثین بدور الکردالحاسم فی المعرکة التی غیرت مجرى أحداث التاریخ فی اسیا الصغرى و تاریخ الکرد وما ترتب علیها من آثار سلبیة على الامارات نحوا ذبول والانکسار،مقابل انتصارالسلاجقةالاترک. و بلورت العلاقات السیاسیة والصراعات العسکریة البیزنطیة السلجوقیة .

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 815.21 K

10. اثر إستراتیجیة عظم السمکة فی اکتساب المفاهیم العلمیة فی مادة اللغة الکردیة لدى تلامیذ الصف الرابع الابتدائی

مناضل عباس قاسم

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 156-175

پوخته‌

  أن الطرائق المتبعة فی تدریس اللغة الکردیة تعتمد فی معظمها على التلقین والحفظ , وأحیانا تتناول بقدر یسیر ...  Read More أن الطرائق المتبعة فی تدریس اللغة الکردیة تعتمد فی معظمها على التلقین والحفظ , وأحیانا تتناول بقدر یسیر , أی إنها تدور قی فلک المستویات الدنیا من مستویات التفکیر العلمی المتعلقة ب" التذکر ,والفهم , والتطبیق , والتحلیل , والترکیب , والتقویم" فضلا عن اعتمادها الکلی على المدرس بوصفه المصدر الرئیس فی تقدیم المعلومات إلى الطلبة الذین غالبا ما یکونون فی موقف سلبیألا وهو التلقی والحفظ ومن ثم استظهار ما حُفظ فی یوم الامتحان. وعلى الرغم من إن تنوع فی طرائق التدریس قد أثبت فاعلیته فی التدریس , وإیصال غالبیة الطلبة الى مستوى التمکن من المادة الدراسیة, وهذا ما أکدته معظم الدراسات التی أجریت فی هذا المجال. لذلک یروم البحث الحالی معرفة أثر إستراتیجیة عظم السمکة فی اکتساب المفاهیم العلمیة فی مادة اللغة الکردیة لدى تلامیذ الصف الرابع الابتدائی ,ولتحقیق من الفرضیة الصفریة (لایوجد فرق ذو دلالة إحصائیة عند مستوى دلالة(0,05) بین متوسط درجات تلامیذ المجموعة التجریبیة الذین درسوا بإستراتیجیة عظم السمکة فی اکتساب المفاهیم العلمیة لمادة اللغة الکردیة ومتوسط درجات تلامیذ المجموعة الضابطة الذین درسوا على وفق الطریقة التقلیدیة للمادة نفسها فی اکتساب المفاهیم العلمیة) ذلک اختار الباحث التصمیم التجریبی ذا الضبط الجزئی للمجموعتین (التجریبیة والضابطة) ذات الاختبار البعدی تصمیما تجریبیا لهذا البحث , واختار الباحث قصدیاً مدرسة الشهید ملازم جوامیر لاغراض التجربة للعام الدراسی (2017-2018)(الفصل الدراسی الأول) وقد بلغت عینة الدراسة( 75 )تلمیذا موزعین على صفین دراسیین لیمثل احدهما المجموعة التجریبیة والآخر یمثل المجموعة الضابطة, ضمت کل مجموعة ( 35 ) تلمیذا, اختیرت الشعبة( أ ) بصورة عشوائیة لتدرس المفاهیم العلمیة باستعمال إستراتیجیة عظم السمکة, ودرست شعبة( ب ) المفاهیم  العلمیة ذاتها بالطریقة التقلیدیة.   کوفئ بین تلامیذ مجموعتی البحث فی متغیرات: العمر الزمنی , التحصیل الدراسی فی مادة اللغة الکردیة للصف الثالث الابتدائی (درجات اختبار المعرفة المسبقة), درجات اختبار الذکاء, التحصیل الدراسی للوالدین, وبعد أن حُددت المادة العلمیة التی تضمنت الموضوعات الواردة فی کتاب اللغة الکردیة المقرر تدریسها لتلامیذ الصف الرابع الابتدائی ,حدد الباحث (30) مفهوما رئیسا ضمن المادة الدراسیة المحدد سابقا, صیغت الأهداف السلوکیة ب(3) مستویات لعملیات اکتساب المفاهیم هی(التعریف, التمییز ,والتطبیق) ,إذ بلغ عددها(60) هدفا سلوکیا, وأعد خططا تدریسیة أنموذجیة لها. وبعد انتهاء تجربة البحث ,جرى تطبیق اختبار اکتساب المفاهیم العلمیة على تلامیذ المجموعتین التجریبیة والضابطة.   عالج الباحث البیانات إحصائیا باستعمال الاختبار التائی (t-test) لعینتین مستقلتین ,أظهرت النتائج تفوق المجموعة التجریبیة التی درست المفاهیم العلمیة باستعمال إستراتیجیة عظم السمکة على المجموعة الضابطة التی درست المفاهیم ذاتها بالطریقة التقلیدیة , وفی ضوء نتائج الدراسة توصل الباحث الى عدد من الاستنتاجات  والتوصیات والمقترحات تخص التدریس باستعمال إستراتیجیة عظم السمکة .

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 903.78 K

11. الدقة فی انتقاء ألفاظ القرآن الکریم فی سورة الأنبیاء

هیمن غالی علی

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 195-208

پوخته‌

        إن هذا البحث الموسوم  (الدقة فی انتقاء ألفاظ القرآن الکریم فی سورة الأنبیاء) یخوض ...  Read More       إن هذا البحث الموسوم  (الدقة فی انتقاء ألفاظ القرآن الکریم فی سورة الأنبیاء) یخوض فی المعانی الدقیقة لألفاظ القرآن الکریم ویکشف سر اختیار المفردة القرآنیة وما لها من معانی دقیقة وما لها من مکانة من حیث رصانتها ودقة مدلولها فی سورة الأنبیاء.    فالقرآن الکریم یتأنق فی انتقاء ألفاظه، ویضعها فی المکان الذی یؤدی فیه معناها بدقة بالغة،بحیث لا یصلح فیه سواها،ولذلک لا نجد فی القرآن مترادفًا، بل کل لفظ یحمل معنى لایحمله لفظٌ آخر.  

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 876.85 K

12. حمایة الأطفال من الکذب وعلاجه فی ضوء الشریعة الإسلامیة

کمال صادق یاسین؛ ئارەزو محمود حمدامین

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 209-219

پوخته‌

  إنَّ هذا البحث یتضمن دراسة الکذب عند الأطفال، وهو عبارة عن مشکلة سلوکیة تُعد من أخطر المشکلات السلوکیة ...  Read More إنَّ هذا البحث یتضمن دراسة الکذب عند الأطفال، وهو عبارة عن مشکلة سلوکیة تُعد من أخطر المشکلات السلوکیة فی حیاة الإنسان، وآفة خطیرة تُهدِّد کیان المجتمع،  ولخطورةِ الکذب فی حیاةِ الإنسان بصورة عامَّة والأطفال بصورة خاصَّة، ومن أهداف البحث مساعدة الآباء والأمهات فی التعرف على المشاکل التی تواجههم أثناء تربیة أطفالهم على التمسک بصفة الصدق والابتعاد عن  صفة الکذب. وقد خصص الحدیث عن الکذب فی مرحلة الطفولة؛ لأنّ مرحلة الطفولة هی المرحلة المهمة والحساسة التی یمرّ بها الإنسان وتکون المراحل الأخرى فی حیاته على حسب هذه المرحلة أی هی الأساس الذی تبنى علیه شخصیة الإنسان، بدأ البحث بالحدیث عن تعریف الکذب وأضراره،ثم بیان حکم الإسلام حول الکذب، ثم الحدیث عن منهج الإسلام فی حمایة الطفل من الکذب،  بعد ذلک الحدیث عن علاجه فی ضوء الشریعة الإسلامیة، ثم ختم البحث بأهمِّ النتائج التی توصل إلیها الباحثان.

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 785.89 K

13. The Effect of Using Concept Mapping on Developing EFL Students' Writing Skills

Ban Shihab Ahmed

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 222-256

پوخته‌

         Concept maps are tools for organizing and representing knowledge. They include concepts, usually enclosed in circles or boxes of some type, and relationships ...  Read More        Concept maps are tools for organizing and representing knowledge. They include concepts, usually enclosed in circles or boxes of some type, and relationships between concepts or propositions, indicated by a connecting line between two concepts. Words on the line specify the relationship between the two concepts. Concept maps measured students’ understanding of the complexity of concepts, and interrelationships. Researchers found that concept mapping helped students improve the performance on high cognitive level questions, increase the accuracy and complexity of the students’ knowledge, and have a more positive attitude toward learning science.This study aims to show the impact of using concept maps as a brainstorming to help students organize their own thinking (individual or group) and idea development process  to improve their writing  skills. It also reviews the traditional techniques used in teaching writing to EFL and  identifies concept mapping  techniques along with as an application procedure to enhance the writing skill. To achieve the aim of the study of verifying the effectiveness of the concept mapping strategy on the performance of the selected sample which is randomly chosen from  the second year students of department of English at college of languages and human sciences / Garmian university,the adopted design which is "Posttest Only Control Group Design" is used. In this design ,only the experimental group receives the independent variable (concept mapping).After that ,the two groups(control and experimental) are tested and their scores are compared to ascertain the effect of the independent variable .The statistical analysis of the data was carried out by using SPSS. The results indicated that the learners, who have been taught through concept maps produced well-connected paragraph , enough supporting ideas, improved cohesion and coherence, content paragraph structure and enough length in writing. The results manifested that the hierarchical structure of the concept  mapping techniques used in the pre-writing process enhanced the EFL learners’writing. 

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 903.02 K

14. The Effectiveness of Integrating CLIL Principles in a Conversation Course at the University of Sulaimani

Raman Qalandar Hussein

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 256-266

پوخته‌

  The Region’s extremely young and rapidly expanding population continues to push for further growth in the overall capacity of the sector and such developments also enabled the ...  Read More The Region’s extremely young and rapidly expanding population continues to push for further growth in the overall capacity of the sector and such developments also enabled the education system of Kurdistan Region of Iraq to require more teachers, students, and employees to improve communication abilities in English language conversation. This paper is about the effectiveness of selected contents and language integrated learning (CLIL) principles - ‘the 4Cs framework’ and ‘the language Triptych’ in teaching an English Conversation course at the Language and Culture Center, University of Sulaimani. The study hypothesizes that CLIL principles have positive effects on students’ speaking competence. As a result, this paper shows that learning a language through a content/theme-based is one of the best methods to get control of both knowledge and language together. Integrating the 4Cs’ elements content, cognition, culture, and communication helped the conversation course to sustain effectively by design suitable activities, and detailed lesson plan, which enhance content and language production. Moreover, the facets of the language Triptych: language OF learning and language FOR learning facilitated language THROUGH learning to project, and the participants started speaking spontaneously.

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 483.73 K

15. The Portrayal of Death in Sylvia Plath's Selected Poems

Shokhan Mohammed Fatah

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 267-276

پوخته‌

  One of the most outstanding poets, novelists and short story writers in American literature is Sylvia Plath (1932-1963). A confessional poet whose texts are genuine in style and subject ...  Read More One of the most outstanding poets, novelists and short story writers in American literature is Sylvia Plath (1932-1963). A confessional poet whose texts are genuine in style and subject matter. Death is a dominant theme in the poetry of Sylvia Plath. She had dealt with this topic from various perspectives. Her father''s death left her dejected. Besides, her husband''s betrayal made her more forlorn and desperate. All of these events in her life caused her mental state disorder and this is clear in the poems I chose to analyze, “Daddy”, “Lady Lazarus”, and “Edge”. This paper examines Plath''s depiction of death in her poetry and the illustration of death related to her biography. It also aims at presenting the existence of death in her life and the absence of the fear of death in her poetry as well; which is her observation of death. Moreover, it will examine how Sylvia Plath’s mental state did affect her works and how it is important for the reader to know the background of Sylvia Plath to understand her works. Hence, the paper will start with introducing her style of writing. Then, the paper analyzes the selected poems accordingly. For this purpose, the paper will give a deep dive into the selected poems of the poet’s posthumously poem collection book “Ariel”, and conclude the overall picture of each poem for better understanding the reasons behind the poet’s behaviors. Finally, the paper concludes the findings of the study.

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 457.61 K

16. Praising and Slandering Terms in Selected English and Kurdish Poems

Bahar Assi Amin

خول 7، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2020، لاپه‌ڕه‌ 277-280

پوخته‌

  This paper examines praising and slandering terms in three (3) English and three (3) Kurdish poems. It discusses the connections of praising and slandering terms with some others. The ...  Read More This paper examines praising and slandering terms in three (3) English and three (3) Kurdish poems. It discusses the connections of praising and slandering terms with some others. The study goes further to show the analyses tables which indicate the frequency of these two types of terms in both the English and the Kurdish language poems.  The paper concludes that praising terms are used in the English poems more than the slandering ones whereas in the Kurdish ones the slandering terms are used more. In the findings of the study section, the frequency and the percentage of these two types of terms are shown in the both languages.

---

• بینینی توێژینه‌وه‌
• PDFفایلی 768.13 K