Journal of Garmian University

Original Article

1. وێنەی شیعریی لە شیعرەکانی"سالم" دا

کانیاو بکر عبدالله؛ ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د ڕه‌شید میره

خول 8، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2021، لاپه‌ڕه‌ 1-11

http://dx.doi.org/10.24271/jgu.2021.131367

پوخته‌

ئەم توێژینەوەیە بەناونیشانی (وێنەی شیعریی لە شیعرەکانی"سالم" دا)، تێیدا هه‌وڵدراوه‌ وەڵامی ئەم پرسیارانە ... Read More ئەم توێژینەوەیە بەناونیشانی (وێنەی شیعریی لە شیعرەکانی"سالم" دا)، تێیدا هه‌وڵدراوه‌ وەڵامی ئەم پرسیارانە بدرێته‌وه‌: مەبەست لە وێنەی شیعریی چییە؟ جۆرەکانی وێنەی شیعریی کامانەن؟ سەرچاوەکانی وێنەی شیعریی چین؟ بۆ ئه‌وه‌ش، وێنەی شیعریی و سەرچاوەکانی وێنەی شیعریی و جۆرەکانی وێنەی شیعریی، کراونه‌ته‌ پێوەر له‌ شیکردنەوەو ڕاڤەکردنی وێنەی شیعریی لە شیعرە کوردییەکانی "سالم" دا. توێژینەوەکه،‌ که‌ به‌پێى ڕێبازی (وەسفیی شیکاری) ئه‌نجامدراوه، لە دوو بەشی سەرەکی و ئەنجام و لیستی سەرچاوەکان پێکهاتووە. بەشی یەکەم: تێڕوانینێکی گشتییه‌ دەربارەی وێنەی شیعریی، که‌ دوو پار له‌خۆده‌گرێت، پاری یەکەم بۆ زاراوەو چەمکی وێنەی شیعریی، پاری دووەمیش بۆ تێڕوانینی ڕەخنەگران و لێکۆڵەران دەربارەی وێنەی شیعریی و بایەخی وێنەی شیعریی، ته‌رخانکراوه. بەشی دووەمیش، تایبه‌ته‌ به‌ وێنەى شیعریی لە شیعرەکانی "سالم"دا، که‌ له‌ سنورى دوو پاردا کارى تێدا کراوه‌، له‌ پاری یەکەمدا، جه‌ختکراوه‌ته‌ سه‌ر سەرچاوەکانی وێنەی شیعری لە شیعرەکانی " سالم"دا، له‌ پاری دووەمیشدا، جۆرەکانی وێنەی شیعریی لە شیعرەکانی "سالم"دا دیاریکراون و نموونه‌یان بۆ هێنراوه‌ته‌وه‌. لە کۆتایشدا، ئه‌نجامه‌کانى توێژینەوەکە له‌ چەند خاڵێکدا خراونەتەڕوو.

بینینی توێژینه‌وه‌

Original Article

2. خوێندنى زمانى دایک‌و بنیاتنانى که‌سێتى

شیلان عومه‌ر حسێن

خول 8، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2021، لاپه‌ڕه‌ 12-23

http://dx.doi.org/10.24271/jgu.2021.131370

پوخته‌

ئامانج له‌ لێکۆڵینى(خوێندنى زمانى دایک‌و بنیاتنانى که‌سێتى)، په‌سنکردنی زانستییانه‌ى به‌هاو ئه‌رکى ... Read More ئامانج له‌ لێکۆڵینى(خوێندنى زمانى دایک‌و بنیاتنانى که‌سێتى)، په‌سنکردنی زانستییانه‌ى به‌هاو ئه‌رکى زمانى دایکه‌ له‌، بنیاتنان‌و ڕه‌نگڕێژتن‌و نه‌خشاندنى پێکهێنه‌ بنه‌ڕه‌تییه‌کانى که‌سێتى ئاخێوه‌ر‌و قسه‌پێکه‌رانى، به‌ تایبه‌ت که‌ هه‌ردوو کرده‌ى زمانپژان‌و بنیاتنانى که‌سێتى شانبه‌شانى یه‌کترو له‌هه‌مانکاتدا(له‌ له‌دایکبوونه‌وه‌-پێنج ساڵى)، ده‌خه‌مڵێن‌و کامڵده‌بن. گرنگى ئه‌م لێکۆڵینه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى ، که‌ زمانى دایک تاکه‌ هۆکار‌و تێکرده‌ى کارایه‌ بۆ ئاوه‌ز‌و ژیرى مرۆڤ، توانا‌و کاریگه‌رى زمانى دایک، وه‌ک کرده‌یه‌کى ئاوه‌زیى‌و ژیریى، ڕۆڵى کرۆکى له‌ پێدانى زانیاریى‌و چاندنى به‌هاو په‌ره‌پێدانى لێهاتوویى‌و مرۆڤسازیدا هه‌یه‌ ‌و له‌مڕوانگه‌یه‌شه‌وه‌ گرنگه‌ له‌ ڕۆڵى هه‌نوکه‌یى‌و هه‌ستیاریى‌و به‌هاداریى خوێندنى زمانى دایک‌و خوێندن به‌ زمانى دایک به‌ تایبه‌تى، له‌ بنیاتنانى که‌سێتى تاک‌و له‌وانیشه‌وه‌ له‌خێزان‌و کۆمه‌ڵ بدوێین، بۆ ئه‌مه‌ش پێویسته‌ ئه‌م گریمانه‌‌و پرسانه‌ى خواره‌وه‌ تاووتێبکه‌ین: 1. بابه‌تى زمانى دایک‌و بنیاتنانى که‌سێتی بۆ؟ 2. ئایا چ په‌یوه‌ندییه‌ک له‌ نێوان خوێندن به‌ زمانى دایک‌و بنیاتنانى که‌سێتى ئاخێوه‌رانیدا هه‌یه‌؟ 3. ئارێشه‌و گرفته‌کانى ئاخێوه‌ران، که‌ له‌ په‌راوێزخستن‌و داخورانى زمانى دایکه‌وه‌ ده‌که‌ونه‌وه‌ کامانه‌ن؟ 4. که‌ى؟ چۆن؟ بۆچى؟ ئاخێوه‌رى ڕه‌سه‌ن ده‌بێت فێر زمانى دووه‌م‌و سیێه‌م‌و...تاد، ببێت؟ لێکۆڵینه‌که‌ به‌ سێ به‌ش، په‌سنى وه‌ڵامى پرسه‌کانى لێکۆڵینه‌وه‌که‌و شرۆڤه‌کردنى گریمانه‌کانى کردووه‌‌و نموونه‌و به‌ڵگه‌ى پێویستى له‌ پڕۆگرامى خوێندنى زمانى کوردى/قۆناغى بنه‌ڕه‌تى، بۆ پاسادانى بیردۆزه‌ى وابه‌سته‌یى زمانى دایک به‌ چاندنى به‌هاکان‌و بنیاتنانى که‌سێتى ئاخێوه‌رانى هێنراونه‌ته‌وه‌.

بینینی توێژینه‌وه‌

Original Article

3. لەمپەرەکانى بەردەم کارکردنی فەرمانبەرانى ئافرەت لە کەرتی گشتیدا: توێژینەوەیەکی مەیدانییە لەلاى فەرمانبەرانى ئافرەتی سەر بە وەزارەتى تەندروستى لە شارى هەولێر

ڕۆزه عبداللە شریف؛ کارزان حسن عبدالرحمن

خول 8، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2021، لاپه‌ڕه‌ 24-36

http://dx.doi.org/10.24271/jgu.2021.131371

پوخته‌

بەدرێژایى مێژوو ئافرەتان ڕۆڵێکى گەورە و بەرچاویان لە پێشخستن و گەشەپێدانى کۆمەڵگادا هەبووە، ... Read More بەدرێژایى مێژوو ئافرەتان ڕۆڵێکى گەورە و بەرچاویان لە پێشخستن و گەشەپێدانى کۆمەڵگادا هەبووە، لە سەرجەم کایەکانى ژیانى کۆمەڵایەتیدا هاوشانى پیاوان بوونە لە مەیدانى خەبات و کارکردندا. هەر چەندە بە گوێرەی یاسا و ڕێنماییەکان ئافرەتان دەرفەتی یەکسانیان بۆ ڕەخساوە، وەک پیاوان لە بەشداری کردن لە کەرتی گشتیدا، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئافرەتی فەرمانبەر ڕووبەڕووی ئاستەنگ و کۆسپ بۆتەوە، ئەمەش وای کردووە زۆر جار ئافرەت نەتوانی بە ئەرکی خۆی هەڵبستێ، جا چ لەناو خێزان کە خۆی دەبینێتەوە لە ڕاپەراندنی کاری ماڵەوە، یاخود بە ئەنجام گەیاندنی کار و بەرپرسیاریەتییەکانى لەو فەرمانگەیەی کە کاری تێدا دەکات . ئامانجی ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌، زانین و دەستنیشانکردنى کاریگەرترین لەمپەرەکانى بەردەم کارکردنى ئافرەتى فەرمانبەرە لە دامودەزگاکانى کەرتى گشتیدا. ئەم توێژینەوەیە توێژینەوەیەکى چەندایەتییە و میتۆدى بەکارهاتوو بریتییە لە میتۆدى وەسفى شیکاریی، هەروەها قەبارەى نموونەکە پێکهاتووە لە ((384 ئافرەتى خێزاندارى فەرمانبەر لە شارى هەولێر. له‌م توێژینه‌وه‌یەدا،‌ دەرکەوتووە گرنگترین بەربەستەکانى بەردەم کارکردنى ئافرەتان لە کەرتى گشتیدا بریتین لەم بەربەستانە :- کولتوور و بەها کۆمەڵایەتییەکان، هاوکارینەکردنى پیاوان بۆ ئافرەتان لە ڕاپەڕاندنی کارەکانی ماڵ، نزمی ئاستی ڕۆشنبیری کۆمەڵگە، شوێنى کارکردن، هەروەها خێزان. وشە کلیلییەکان: ئافرەتى فەرمانبەر، کەرتى گشتى، کەرتى تایبەت.

بینینی توێژینه‌وه‌

Original Article

4. بنیاتى کاره‌کته‌ر له‌چیرۆکی (کۆتری سپی)ی فرات جه واهیرى و ڕۆمانی ( بووه‌ کوێره‌ )ی صادقی هیدایه‌تی دا -توێژینه‌وه‌یه‌کی به‌راوردکارییه -‌

هه‌ردی حسن مولود؛ عماد شکور محمود

خول 8، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2021، لاپه‌ڕه‌ 37-45

http://dx.doi.org/10.24271/jgu.2021.131600

پوخته‌

کاره‌کته‌ر ڕه‌گه‌زێکی دیارو گرنگی نێو پانتایی ڕۆمانه‌، هه‌روه‌ها توخمێکی سه‌ره‌کییه‌ ... Read More کاره‌کته‌ر ڕه‌گه‌زێکی دیارو گرنگی نێو پانتایی ڕۆمانه‌، هه‌روه‌ها توخمێکی سه‌ره‌کییه‌ و ڕۆڵێکی به‌رچاوی هه‌یه‌ له‌ بنیاتنانی ڕۆماندا، چونکه‌ به‌هۆی کاره‌کته‌ره‌وه‌ خوێنه‌ر ئاگاداری گۆڕانکاریی ڕوداوه‌کانی ناو ڕۆمان ده‌بێت. ده‌کرێت ئه‌وه‌ بگوترێت که‌ به‌بێ بوونی کاره‌کته‌ر ناتوانرێت ڕۆمانێک بنیات بنرێت،‌ ده‌گوترێت شوێن و کات و ڕووداو ... هتد، هه‌موویان بۆ ده‌رخستنی که‌سایه‌تی کاره‌کته‌ر کار ده‌که‌ن. هۆکاری هه‌ڵبژاردنی بابه‌ته‌که:‌ له‌ ڕه‌خنه‌ی نوێی کوردیدا، ئه‌م بابه‌ته‌ گرنگیی پێدراوه‌، به‌ڵام به‌شێوه‌ی به‌راوردکاری که‌متر بایه‌خی پێدراوه‌و توێژینه‌وه‌ی که‌می له‌سه‌ر ئه‌نجام دراوه‌، بۆیه‌ ئێمه‌ له‌م توێژینه‌وه‌یه‌دا هه‌وڵمانداوه‌، ئاوڕێک له‌م سوژه‌یه‌‌ بده‌ینه‌وه‌، بابه‌تى (بنیاتی کاره‌کته‌ر له‌ چیرۆکی (کۆتری سپی) فرات جه‌وه‌ری و (بووه‌کوێره‌‌)ی سادقى هیدایه تی)، بوو به‌ ناونیشانی توێژینه‌وه‌که‌مان. میتۆدی نوسینه‌وه‌ی توێژینه‌وه‌که‌: له‌ نوسینه‌وه‌ی ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌دا سودمان له‌ ڕێبازی وه‌سفی شیکاری و به‌راوردکاری وه‌رگرتووه‌. ڕیزبه‌ندی بابه‌ته‌که‌: توێژینه‌وه‌که‌ له‌ دووبه‌شدا خۆی ده‌بینێته‌وه‌: له‌به‌شی یه‌که‌مدا زاراوه‌و چه‌مک و پێناسه‌و گرنگی کاره‌کته‌ر ڕوونکراوه‌ته‌وه‌. له‌به‌شی دووه‌مدا پراکتیزه‌ی به‌راوردکارییه‌که‌مان خستووه‌ته‌ ڕوو.

بینینی توێژینه‌وه‌

Original Article

5. ئاستی پشت بەستنی پەرلەمانتاران بە میدیای نوێ بۆدروستکردنی بڕیاری سیاسی لەهەرێمی کوردستاندا

فواد عه‌لى ئه‌حمه‌د؛ به‌رهه‌م خالد أحمد

خول 8، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2021، لاپه‌ڕه‌ 46-61

http://dx.doi.org/10.24271/jgu.2021.131602

پوخته‌

دەرئەنجامی پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا و بەرەوپێشچونی جیهان و فراوانبونی مامەڵەکردن لەگەڵ گۆڕانکارییەکانی ... Read More دەرئەنجامی پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا و بەرەوپێشچونی جیهان و فراوانبونی مامەڵەکردن لەگەڵ گۆڕانکارییەکانی سەردەمدا، کەهۆکارێکی بەهێز بوون بۆ دروستبونی ئامڕازی نوێی میدیایی یەکێک لەوانیش میدیایی نوێیە، کەلەناواخنیدا هەموو هۆکارە کلاسیکی و باوەکانی تری لەخۆ گرتووە، بەواتای میدیایی نوێ توانیویەتی ئامڕازەکانی (خوێندنەوە (چاپکراوەکان)، بیستن (رادیۆ و دەنگ)، بینین (تەلەڤزیۆن، ڤیدیۆکان)) لەخۆیدا و بەیەکجار بڵاوبکاتەوە. ئەمەش بۆتە هۆکارگەلێکی بەهێز کەمیدیای نوێ کاریگەری ئەرێنی و نەرێنی راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ بکاتە سەر هەموو لایەنەکانی ژیان، بەتایبەتیش سەر تاکەکانی ناو کۆمەڵگا، کەچیتر دەستە و تاقم و لایەنەکان نەتوانن بەئاسانی کۆنترۆڵی شێوازی بیرکردنەوە و دەربڕینی ڕاوبۆچونی جەماوەر بکەن، هەر ئەم جۆرە میدیایەشە بۆتە هۆکارێک بۆ چوونە نێو کایەیی سیاسی و هەموو جومگەکانی سیاسەتەوە، تا رادەی بۆنە هۆکارێکی بەهێز بۆ گۆڕانکاری کردن لەبڕیارە سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتییەکان. لەدوای راپەرینی هەرێمی کوردستان لەساڵی 1991 و دروستبونی حکومەتی هەرێمی کوردستان و ناساندنی هەرێمی کوردستان وەک کایەیکی فیدراڵی سەربەخۆ، رۆڵ و کاریگەری سیاسەت لەم هەرێمەدا رۆژ لەدوای رۆژ بەچەندان نشێوی تەنگەژەدا تێپەڕبووە، بەڵام لەدوای بەرەوپێشچونی ئامڕازەکانی میدیا و بەتایبەتیش میدیایی نوێ شێوازی مامەڵەکردن لەگەڵ پرس و بڕیارە سیاسییەکان گۆڕانیان بەسەردا هاتووە، تەنانەت زۆرجاریش میدیایی نوێ توانیویەتی بڕیارێکی سیاسی پێچەوانە بکاتەوە و بوئاکار و رێڕەوێکی تریدا بەرێت. ئەمەش بۆتە هۆکارێک ئەو کەسانەی پێگەیەکی سیاسی گرنگیان هەیە لەووڵاتدا، پەنا بۆ میدیای نوێ بەرن لە چۆنیتی دەرکردنی بریارەکانی و گرنگی پێگەی ئەم میدیا بەرز بنرخێنن و تەنها وەک بەشێکی لاوەکی لێنەڕوانن.

بینینی توێژینه‌وه‌

Original Article

6. ئاستی پێشوازیی هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان لە ڤاکسینی ئەسترازێنیکا و پەیوەندی بەڕۆڵی دەزگاکانی ڕاگەیاندنـەوە

یادگار على محمد

خول 8، ژماره‌ 1 ، به‌هار 2021، لاپه‌ڕه‌ 62-81

http://dx.doi.org/10.24271/jgu.2021.131636

پوخته‌

ئامانجی ئەم توێژینەوەیە بریتیە لە: زانینی ئەو هۆکارە سەرەکیانەی بوونەتەهۆی وەرنەگرتنی ڤاکسینی ئەسترازێنیکا ... Read More

بینینی توێژینه‌وه‌

1. ڕەهەندی ئێستاتیکی لە دیوانی (دەربەندی پەپوولە)ی شێرکۆ بێکەسدا

سروە طاهر علی

خول 7، ژماره‌ 2 ، هاوین 2020، ، لاپه‌ڕه‌ 118-135

http://dx.doi.org/10.24271/garmian.207206

پوخته‌

ئەم توێژینەوەیە بە ناونیشانی ( ڕەهەندی ئێستاتیکی لە دیوانی ( دەربەندی پەپوولە) ی شێرکۆ بێکەس) دا، هەوڵێکە ... Read More

2. ئیتیمۆلۆژیى چاوگ لەزمانى کوردییدا (چاوگى ئەلفى) بە نموونە

تانیا اسماعیل حمە أمین؛ باخان سرحد عبدالرحمن

خول 7، ژماره‌ 2 ، هاوین 2020، ، لاپه‌ڕه‌ 46-73

http://dx.doi.org/10.24271/garmian.207203

پوخته‌

ئیتیمۆلۆژیی (ڕیشەناسیى)، زانستێکە بۆ لێکدانەوە و شیکردنەوەى وشەکانە لە ڕوانگەى مێژووییەوە، هەروەها ... Read More ئیتیمۆلۆژیی (ڕیشەناسیى)، زانستێکە بۆ لێکدانەوە و شیکردنەوەى وشەکانە لە ڕوانگەى مێژووییەوە، هەروەها دیاریکردنى ئەو گۆڕانانەى، کە بە درێژایى مێژوو بەسەر وشەکاندا هاتووە، لەم توێژینەوەدا هەوڵدەدرێت شیکردنەوەیەکى ئیتمۆلۆژییانەى زانستیى، بۆ هەندێک لە چاوگە ئەلفییەکانى زمانى کوردیی بکرێت، (چونکە لە دوو توێى توێژینەوەیەکدا ناتوانرێت هەموو چاوگە ئەلفییەکان بخرێنە ڕوو، هەروەها مەرج نییە هەموو چاوگە ئەلفییەکان ڕەگ و ڕیشەیان هەبێت)، تەنیا ئەو چاوگانەى، کە ڕەگ و ڕیشەى هاوبەش و کۆنیان هەیە دەخرێنە ڕوو، هەوڵدەدرێت ڕەگ و ڕیشە و بنەڕەتى وشەکان بخرێنەڕوو، چاوگ وشەیەکە، کە واتاى بنەڕەتیی کردار دەگەیەنێت، بەڵام وەک کردار کات و کەس و ژمارە دیاریناکات، هەر لەبەرئەمە چاوگ بە بەشێک لەناو دادەنرێت، لەم توێژینەوەدا گرنگترین ئەو گۆڕانانەى کە بەسەر چاوگەکەدا هاتووە دەخرێنەڕوو، بۆ ئەم مەبەستەش دەگەڕێینەوە بۆ هەریەکێک لە زمانانى هیندۆئەوروپى و سانسکریتى و خێزانە زمانە ئێرانییەکان لە قۆناغە مێژووییە جیاوازەکاندا، بەو پێیەى، کە زمانە ئێرانییەکان یەک خێزان پێکدەھێنن، کە لەیەک ڕەگ و ڕیشەی ھاوبەش جیابوونەتەوە. بوونی وشەی ھاوبەش و نزیکیی پێکھاتە ڕێزمانییەکانی ئەم زمانانە، خزمایەتیی ڕەگەزیی و نەژادییان دەردەخات. زمانە ئێرانییەکان لقێکن لە گروپی (زمانە ھیندۆ-ئێرانییەکان)، کە ئەوانیش سەر بە بنەماڵەی (زمانە ھیندۆ-ئەوروپاییەکانن). زمانە ئێرانییەکان بەچەند سەردەم و بارودۆخێکی جیاوازدا ڕۆیشتوون، جیاوازیی نێوان ئەو سەردەمانەش بە سێ قۆناغ دیاریکراوە: (قۆناغی کۆن، قۆناغی ناوەڕاست، قۆناغی نوێ)، لەم توێژینەوەدا لە قۆناغى کۆن زمانانى (فارسیى کۆن و ئاڤێستا) وەرگیراوە، هەندێک جاریش وشەکان لەم دوو زمانەشدا بەجێنەماون، بەڵام سود لە قۆناغى کۆنتر بینراوە (زمانى ئێرانیى کۆن)، هەروەها لە قۆناغى ناوەڕاستدا وشەکانى زمانە ڕۆژئاواییەکان وەرگیراون (پەهلەویى ساسانى، پەهلەویى ئەشکانى)، لە قۆناغى نوێشدا وشەکانى زمانەکانی کوردیی و فارسی بە نموونە وەرگیراون، زمانی کوردیی سەر بە لقی ڕۆژئاوایە، زمانی فارسیش سەر بە لقی باشووری ڕۆژئاوایە (ڕۆژئاواى ئێرانی کۆن)، بەهەمان شێوە سود لە زمانى سانسکریتیش وەرگیراوە، بەو پێیە لقێکە لە زمانە هیندۆ ئەوروپییەکان و خزمایەتى و نزیکایەتیی هەیە لەگەڵ زمانە ئێرانییە کۆنەکاندا.

3. پێناسەکردنەوەی زمان، لە گۆشەنیگای ئاستەکانییەوە (دەربڕاوی زمانی کوردی بە نمونە)

بێستون ئەبوبەکر عەلی

خول 7، ژماره‌ 4 ، زستان 2021

http://dx.doi.org/10.24271/jgu.2021.273555.1088

پوخته‌

پوختەی توێژینەوەئەم توێژینەوە ناونیشانی (پێناسەکردنەوەی زمان لە گۆشەنیگای ئاستەکانییەوە، زمانی کوردی ... Read More پوختەی توێژینەوەئەم توێژینەوە ناونیشانی (پێناسەکردنەوەی زمان لە گۆشەنیگای ئاستەکانییەوە، زمانی کوردی بە نمونە) بۆ دانراوە، ئاشکرایە، زمان جۆری زۆرە وەک ( زمانی ئاماژە، زمانی غەریزەیی، زمانی هزریی ..تاد،) بەڵام ئەم جۆرە زمانانە لێرەدا توێژینەوەیان لەسەر ناکراوە، بەڵکو مەبەستمان بەرهەمی زمانە، کە ئاخاوتن و دەربرینەکانی دەگرێتەوە، کە بە دەم گۆدەکرێن و بە گوێ دەبیسترێن، یان بە دەست دەنوسرێن و بە چاو دەخوێنرێنەوە، لێرەوە زمان وەک ئامرازێک بینراوە، بۆ ئەوەی مرۆڤ بیربۆچوونی خۆیی پێدەربرێت.توێژینەوەکە لە دوو بەش پێکهاتووە: لە بەشی یەکەمدا تێۆری ئاستەکانی زمان (پێکهاتەکانی زمان) لە روانگەی بیرورایی پسپۆرانی پیێشووتر و زانایانی زانستی زمانەوە توێژینەوەی لەسەرکراوە، هاوکات رێبازی ناوەکان و چۆنییەتی کارکردن لەسەر وشە و ناو و ناونان و دووبارەناونانەوە - خراوەتەروو، هەوڵدراوە بەپێی رێبازێکی وەسفی و شیکاریی ئەنجامی زانستی ورد بەرهەم بهێنرێت.بەشی دووەم، بەشێکی کارەکییە، هەوڵدراوە بەپێی دەربڕاوی زمانی کوردی شیکردنەوەی ورد و سەلماندنی بیروراکان بخرێنەروو، لە چێوەی زانست و بۆ زیاتر روونکردنەوەی بابەتەکەیش، لە روانگەی ئایینییەوە نمونەکان شیکردنەوەیان بۆ کراوە، لە کۆتای توێژینەوەکەشدا بە شێوەیەکی زانستی پێناسەیەی زمان کراوە و یەکێک لە ئەو ئەنجامەنەیش کە پێگەیشتووین ئەوەیە: زمان لە ناو پێکدێت و ناوەکانیش جیاکەرەوەی زمانەکانن و خودی زمانەکانیش پێکدێنن، ئەرکی کؤمەڵایەتی زمانیش زیاتر ناونان و دووبارە ناونانەیەوە، لە کۆتایشدا ئەنجام و لیستی سەرەچاوەکان دانراوە.

بینینی توێژینه‌وه‌

4. شیکردنەوەی پڕاگماتیکی چەند دەقێکی شیعری "فەرەیدون عەبدول بەرزنجی" بە پێی تیۆری کردەقسەییەکان

دەریا سابیر حەمەد؛ ڕۆژان نوری عەبدوڵا

خول 7، ژماره‌ 3 ، پایز 2020، ، لاپه‌ڕه‌ 110-131

http://dx.doi.org/10.24271/garmian.2070307

پوخته‌

ئەم توێژینەوەیە بە ناونیشانی (شیکردنەوەی پڕاگماتیکی چەند دەقێکی شیعری فەرەیدون عەبدول بەرزنجی بە پێی ... Read More ئەم توێژینەوەیە بە ناونیشانی (شیکردنەوەی پڕاگماتیکی چەند دەقێکی شیعری فەرەیدون عەبدول بەرزنجی بە پێی تیۆری کردەقسەییەکان)ە، لەم توێژینەوەیەدا شیکردنەوە بۆ چەند شیعرێکی شاعیر کراوە، بەپێی ڕێبازی وەسفی شیکاری، کە وەکو ڕێباز و بابەتێکی گرنگ و پێویست لە ئاست و بوارە جیاجیاکانی لێکۆڵینەوەی زمانی و ئەدەبیدا بەرجەستە دەکرێت، هەروەها نوسینی ئەم توێژینەوەیە گرنگییەکەی لەوەدایە کە لایەنێکی پڕاکتیکی شیکردنەوەی دەقە و هەردو لایەنی زمان و ئەدەب بە یەکترەوە پەیوەستدەکات و ڕەنگدانەوەیان لەسەر یەکتری دەخاتەڕو، توێژینەوەکە جگە لە پێشەکی، لە سێ بەش پێکهاتووە: لە بەشی یەکەمدا باسمان لە دەق و گوتار و شیکردنەوەی گوتار لەگەڵ توخمەکانی گوتار کردووە، لە بەشی دووەمیشدا بەکورتی باس لە زانستی پڕاگماتیک کراوە و دواتر پەیوەندی نێوان دەق و شیکردنەوەی پڕاگماتیکی خراوەتەڕو، هەروەها تیۆری کردە قسەییەکان و قۆناغەکانی و جۆرەکانی باسکراوە لەگەڵ پەیوەندی کردەی قسەیی بە ئەدەبەوە، لە بەشی سێیەمیشدا کە بەشێکی پراکتیکییە، کارکردنە لەسەر ئەو کردە قسەییانەی کە لەنێو دێرەکانی دەقە شیعرییە وەرگیراوەکانی شاعیردا هاتووە، واتە لەم بەشەدا هەوڵدراوە تەواوی کردەقسەییەکانی نێو دێرەکانی دەقە شیعرییە وەرگیراوەکان دیاریبکرێت و ئاراستەی کردەکان و کاریگەری گوتارەکە ڕونبکرێتەوە، لە کۆتاییشدا ئەنجام و لیستی سەرچاوەکان خراوەتەڕو

5. به‌راوردێکی ڕێنوس‌ و کێشه‌کانی له‌ زمانی کوردی‌ و فارسیدا

که‌ژاڵ جهابخش محه‌مه‌د؛ تریفه‌ محه‌مه‌د فه‌ره‌ج؛ ئومێد به‌رزان برزو

خول 7، ژماره‌ 2 ، هاوین 2020، ، لاپه‌ڕه‌ 98-117

http://dx.doi.org/10.24271/garmian.207205

پوخته‌

ناونیشانى توێژینه‌وه‌که‌ (به‌راوردێکى ڕێنوس و کێشه‌کانى له‌ زمانى کوردى و فارسیدا)یه‌، له‌م توێژینه‌وه‌یه‌دا ... Read More ناونیشانى توێژینه‌وه‌که‌ (به‌راوردێکى ڕێنوس و کێشه‌کانى له‌ زمانى کوردى و فارسیدا)یه‌، له‌م توێژینه‌وه‌یه‌دا هه‌وڵدراوه‌، ڕووه‌ لێکچو و جیاوازه‌کانى ڕێنوسى هه‌ردو زمانه‌که بخه‌ینه‌ڕو‌،‌ ڕێبازى په‌سنیى به‌راوردى پێڕه‌وکراوه له‌ لایه‌که‌وه‌، چونکه‌ په‌سنى ڕێنوسى هه‌ردو زمانه‌که‌مان وه‌رگرتوه‌ و پاشان به‌راوردمان کردون به‌مه‌به‌ستى ‌نیشاندانى ڕووه‌ لێکچو و جیاوازه‌کانى ڕێنوسى هه‌ردو زمانه‌که، ئاشکرایشه‌ هه‌ردو زمانه‌که‌ سه‌ر به‌ هه‌مان خێزانه‌زمانن، له‌ لایه‌کى تریشه‌وه‌ ڕێبازى په‌سنیى به‌رانبه‌رى پێڕه‌وکراوه‌، له‌به‌رئه‌وه‌ى له‌ ئه‌نجامى کۆمه‌ڵێک هۆکارى وه‌ک (دراوسێتى و بارزگانى و ئاینى و نه‌ژادو ...تد) به‌ تێپه‌ڕبونى کات ئه‌م زمانانه‌ له‌گه‌ڵ زمانه‌کانى تر به‌ریه‌کده‌که‌ون، که‌ سه‌ر به‌ هه‌مان خێزانه‌زمانن، یان خێزانه‌زمانى جیاوازن، به‌مه‌ش ململانێ و په‌یوه‌ندیى زمانى دروستده‌که‌ن و کاریگه‌ریى له‌سه‌ر یه‌کتر له‌ هه‌مو ئاسته‌کانى زماندا دروستده‌که‌ن، باشترین نمونه‌ش له‌به‌رده‌ست و بابه‌تى لێکۆڵینه‌وه‌که‌ بێت، به‌ریه‌ککه‌وتن و کاریگه‌ریى ڕێنوسى زمانه‌کانى کوردى و فارسى له‌گه‌ڵ زمانى عه‌ره‌بى و ئه‌و کێشانه‌ى، که‌ له‌ هه‌ریه‌ک له‌و زمانه‌دا هه‌ن.

Original Article

1. زاراوە لە فەرهەنگی زمانی کوردیدا

بەکر عومەر عەلی؛ سۆزان سەعدوڵڵا عەبدولغەنی

ئه‌و توێژینه‌وانه‌ی ئاماده‌ن بۆ بڵاوكردنه‌وه‌، په‌سه‌ندكراوه‌كان، بڵاوكردنه‌وه‌ی ئۆنلاین له‌ به‌رواری 18 December 2018

http://dx.doi.org/10.24271/GARMIAN.622

پوخته‌

توێژینەوەکە پوختەی بەشێکە لە بەشەکانی نامەی دوکتۆراکەماندا ، کە ئەم بەشە بۆ ڕێگەیەک لە ڕێگە بنەڕەتییەکانی دەوڵەمەندکردنی ... Read More

Original Article

2. The Dimension of Politeness in Speech Acts: Three Pioneering Models

Ayad Hameed Mahmood؛ Ibrahim Mohammed Ali Murad

http://dx.doi.org/10.24271/GARMIAN.623

پوخته‌

The research in Politeness has received special momentum since the last few decades.Additionally, theorists and pragmaticians have approached it from different perspectiveslike the ... Read More

Original Article

3. ئاستى زانست وزانیاریى مامۆستایانى خوێندنگا ئامادەییەکان سەبارەت بەفێربوونى ئەلیکترۆنى لەسنورى پەروەردەى گه‌رمیان ( که‌لار، کفری، خانه‌قین)

Halmat Fieeq D Mahmood؛ Mohammed Yousif Shakor؛ Dashti Ali Rashid

ئه‌و توێژینه‌وانه‌ی ئاماده‌ن بۆ بڵاوكردنه‌وه‌، په‌سه‌ندكراوه‌كان، بڵاوكردنه‌وه‌ی ئۆنلاین له‌ به‌رواری 23 February 2021

http://dx.doi.org/10.24271/jgu.2021.272800.1081

پوخته‌

فێربوونی ئه‌لیکترۆنی یه‌کێکه له‌و بوارانه‌ی که له ماوه‌ی رابردوودا گرنگیه‌کی زۆری پێدراوه، به‌تایبه‌تی ... Read More فێربوونی ئه‌لیکترۆنی یه‌کێکه له‌و بوارانه‌ی که له ماوه‌ی رابردوودا گرنگیه‌کی زۆری پێدراوه، به‌تایبه‌تی دوابه‌دوای ده‌رکه‌وتنی ڤایرۆسی کۆرۆنا (کۆڤید -19) و بێبهشبوونی ژماره‌یه‌کی زۆر له خوێندکاران له‌چونە خوێندنگا، هەر بۆیە ئەم توێژینەوە هەوڵدەدات لە ئاستی زانست و زانیاریی مامۆستایانی خوێندنگا ئاماده‌ییه‌کان له سنوری په‌روه‌رده‌ی گه‌رمیان ( که‌لار، کفری، خانه‌قین ) سەبارەت بەپرۆگرامەکانى فێربوونى ئەلیکترۆنى بکۆڵێتەوە، به‌مه‌به‌ستی ده‌ستکه‌وتنی زانیاری، توێژهران هه‌ستان به دروستکردنی فۆرمی راپرسی له‌سه‌ر بنه‌مای توێژینه‌وه‌کانی پێشوو و هه‌روه‌ها پێشنیاری پسپۆرانی بوارى په‌روه‌رده و فێربوونی ئه‌لیکترۆنی،فۆڕمى ڕاپرسى بەشێوەیەکى هەڕەمەکى لەڕێگەى (گوگڵ فۆڕم)بەشێوەى ئۆنلاین وهەروەها لەڕێگەى فۆڕمى کاغەز بەسەر(٢٣٤) مامۆستای ئاماده‌یی له سنوری په‌روه‌رده‌ی گه‌رمیان دابەشکرا. دوابەدواى شیکردنەوەى زانیارییە ئامارییەکانى توێژینەوەکە لەڕێگەى پرۆگرامىSPSS))ەوە،دەرکەوت تەنها (٢٠%)ى مامۆستایان بەباشى شارەزاى پرۆگرامەکانى فێربوونى ئەلیکترۆنین، لەکاتێکدا (٩٥%)ى مامۆستایان خاوەنى کۆمپیوتەر یان مۆبایلى زیرەکن. توێژینەوەکە سەلماندى کە سنورى بەڕێوەبەرایەتى پەروەردە کاریگەرى نییە لەسەر ئاستى زانست وزانیاریى مامۆستایان سەبارەت بەپرۆگرامەکانى فێربوونى ئەلیکترۆنى، واتا جیاوازى نییە لە نێوان ئاستى زانست و زانیاریى مامۆستایانى سنورى بەڕێوبەرایەتییەکانى پەروەردەى کەلار وکفرى وخانەقین سەبارەت بەپرۆگرامەکانى فێربوونى ئەلیکترۆنى.

بینینی توێژینه‌وه‌

ژماره‌ و داتاکان
بڵاو کردن له‌ ساڵی	2013
ژماره‌ی ساڵانه‌	4
ژماره‌ی خۆل	6
کۆی ژماره‌کان	20
بینیی توێژینه‌وه‌	84,715
ژمارەی دابەزاندنی پی دی ئێف	174,570
تێکڕای بینینی توێژینه‌وه‌	144.32

خول 8 (2021)

خول 7 (2020)

خول 6 (2019)

خول 5 (2018)

خول 4 (2017)

خول 3 (2017)

1. وێنەی شیعریی لە شیعرەکانی"سالم" دا

پوخته‌

2. خوێندنى زمانى دایک‌و بنیاتنانى که‌سێتى

پوخته‌

3. لەمپەرەکانى بەردەم کارکردنی فەرمانبەرانى ئافرەت لە کەرتی گشتیدا: توێژینەوەیەکی مەیدانییە لەلاى فەرمانبەرانى ئافرەتی سەر بە وەزارەتى تەندروستى لە شارى هەولێر

پوخته‌

4. بنیاتى کاره‌کته‌ر له‌چیرۆکی (کۆتری سپی)ی فرات جه واهیرى و ڕۆمانی ( بووه‌ کوێره‌ )ی صادقی هیدایه‌تی دا -توێژینه‌وه‌یه‌کی به‌راوردکارییه -‌

پوخته‌

5. ئاستی پشت بەستنی پەرلەمانتاران بە میدیای نوێ بۆدروستکردنی بڕیاری سیاسی لەهەرێمی کوردستاندا

پوخته‌

6. ئاستی پێشوازیی هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان لە ڤاکسینی ئەسترازێنیکا و پەیوەندی بەڕۆڵی دەزگاکانی ڕاگەیاندنـەوە

پوخته‌

1. ڕەهەندی ئێستاتیکی لە دیوانی (دەربەندی پەپوولە)ی شێرکۆ بێکەسدا

پوخته‌

2. ئیتیمۆلۆژیى چاوگ لەزمانى کوردییدا (چاوگى ئەلفى) بە نموونە

پوخته‌

3. پێناسەکردنەوەی زمان، لە گۆشەنیگای ئاستەکانییەوە (دەربڕاوی زمانی کوردی بە نمونە)

پوخته‌

4. شیکردنەوەی پڕاگماتیکی چەند دەقێکی شیعری "فەرەیدون عەبدول بەرزنجی" بە پێی تیۆری کردەقسەییەکان

پوخته‌

5. به‌راوردێکی ڕێنوس‌ و کێشه‌کانی له‌ زمانی کوردی‌ و فارسیدا

پوخته‌

1. زاراوە لە فەرهەنگی زمانی کوردیدا

پوخته‌

2. The Dimension of Politeness in Speech Acts: Three Pioneering Models

پوخته‌

3. ئاستى زانست وزانیاریى مامۆستایانى خوێندنگا ئامادەییەکان سەبارەت بەفێربوونى ئەلیکترۆنى لەسنورى پەروەردەى گه‌رمیان ( که‌لار، کفری، خانه‌قین)

پوخته‌

Keywords Cloud

Related Journals