جۆری توێژینهوه : Original Article
نوسهران
بەشی زمانی کوردی// كولێجی پەروەردەی بنەڕەت // زانکۆی گەرمیان
پوخته
لێكۆڵینهوهكه بۆ مهرجی فۆنۆتاكتیكی له چهپكی نهبزوێن) تهقیو و لاییهكان) له زمانی كوردیدا تهرخانكراوه، لهچوارچێوهی ئهم بابهتدا ههندێ زانیاری گشتیی لهبارهی پێڕهوی زمانهوه بهتایبهتی(فۆنۆلۆژیی)خراوهتهڕوو، زانیارییهكانیش بهفهرههنگی ئاوهزی مرۆڤهوه گرێدراون، كه تێیدا باسی چۆنێتی پێكهوههاتنی چهپكه نهبزوێن(تهقیو)هكان لهگهڵ یهكتردا و پاشان(تهقیو)هكان لهگهڵ (لایی)هكاندا لهسهرهتا و كۆتایی بڕگهی وشهی فۆنۆلۆژییدانیشاندراون. لهشیكردنهوهی نموونهكاندا رێبازی (پهسنی_شیكاریی) بهكارهێنراوه. سهرهڕای ئهویش بهمهبهستی دهستنیشانكردنی بڕگه و چۆنێتی پێكهوههاتنی چهپكه نهبزوێنهكان له سهرهتا و كۆتایی بڕگهدا سود له بهرنامهی كۆمپیوتهری (پرات)بینراوه و له پاڵ ئهلفبێی كوردیدا ئهلفبێی فۆنهتیكیش بهكارهێنراوه.
وشه بنچینهییهكان
ناونیشانی توێژینهوه [English]
Exploded phonotactic conditions and sides at the beginning and end of the paragraph
نوسهران [English]
- Kazm Hassib Nader
- Dilshad Garib
بەشی زمانی کوردی// كولێجی پەروەردەی بنەڕەت // زانکۆی گەرمیان
پوخته [English]
This article focusing on phonotactic of consonant syllable (plosive and lateral) in Kurdish language, in context of this article some general information about the Language system. Especially (phonology) where presented and all information’s where sourced from human being linguistic, explained the methods and ways of how the constant syllable (plosive) can be come together and also (plosive) with (lateral) in the beginning and end of phonological syllable words . Descriptive analyzing method where used to analyzing example to select syllables and the ways where constant syllables generated such as beginning and in the end of word, also done by computer (praat ) program with using Kurdish alphabets, International phonetic alphabets also where used .
وشه بنچینهییهكان [English]
- syllable
- phonotactic
- consonant
- plosive
- lateral
- سهرچاوه كوردییهكان
1_پیشڕهو ساڵح عهلی (2015)، یاسا مۆرفۆفۆلۆجییهكان له داڕشتهی مۆفۆسینتاكسدا، نامهی ماستهر، سكولی زمان، زانكۆی سلێمانی.
2_دڵشاد محهمهد غریب(2019)، هێزوئهكسێنت لهشێوهزاری كهركوكدا، نامهی دكتۆرا، كۆلێژی زمان، زانكۆی سلێمانی.
3_ دیار عبدوالكریم هاڵۆ(2011)، یاساێین دهنگی دكوردیا ژۆرێدا، چاپێ ئێك، چاپخانێ بهردخانیا، دهۆك.
4_رهحمان اسماعیل حهسن (1991)، بڕگهوئاسانبوونی بڕگه لهكوردیدا، نامهی ماستهر، كۆلێژی پهروهردهی (ئیبن رهوشد)، زانكۆی بهغدا.
5_ سۆران عبدوالرحمان حهمهد(2014)، ڕۆڵی ئاوازه لهگهیاندنی واتادا، نامهی ماستهر، سكولی زمان، زانكۆی سلێمانی.
6_ عادل رهشید قادر(2008)، فۆنۆلۆژیی_كرمانجی سهروو، نامهی دكتۆرا، كۆلێژی زمان، زانكۆی سلێمانی .
7_ عبدولواحيد موشير و دانا تهحسين و دهروون عبدولرهحمان 2013، فۆنهتيك و فۆنۆلۆژی، چاپی يهكهم.
8_غازی عهلی خورشید(2010)،فۆنهتیك و فۆنۆلۆجی، چاپی یهكهم، دهزگای چاپ و پهخشی سهردهم، سلێمانی.
9_ محهمهد مهحویی(2001)، زمان و زانستی زمان سهرهتایهك بۆ زانستی زمان، بهرگی یهكهم دهزگای چاپ و پهخشی سهردهم، سلێمانی.
10_محهمهد مهحویی(2008)،فۆنهتیك وفۆنۆلۆژیی،بهرگی یهكههم، زانكۆی سلێمانی، سلێمانی .
11_محهمهد مهعروف فهتاح (2011)، زمانهوانی، چاپی سێههم، ههولێر.
12_ناهیده رهحمان خهلیل(2013)، زمانپژان ودیاریدهی سایكۆ_فۆنۆلۆژییهكانی زمانی كوردی، نامهی ماسته، سكولی زمان، زانكۆی سلێمانی.
13_ یوسف شهریف سهعید(2011)، زمانهوانی كۆكردنهوهی نهریمان خۆشناو، چاپی یهكهم، چاپخانهی ڕۆژههڵات ههولێر، ههولێر.
ب)سهرچاوهی بهزمانی ئینگلیزی
1- Riitta V_limaa-Blum, « Phonotactic constraints in cognitive phonology », Corela [En ligne], 1-7| 2009, mis en ligne le 26 juin 2009, consulté le 30 avril 2019. URL : http://journals.openedition.org/corela/137; DOI 10. 4000/corela. 137
2- Frans Adriaans and René Kager(2017) Utrecht Institute of Linguistics OTS, Utrecht University, NLCorresponding author: Frans Adriaans (f.w.adriaans@uu.nl)
3- Hanna Kivistö-de Souza(2017), Universidade Federal de Santa Catarina Florianópolis, Santa Catarina / Brasil(http://dx.doi.org/10. 1590/184-6398201610850)