جۆری توێژینه‌وه : Original Article
نوسه‌ران
1 Kirdish department, College of education, University of garmian
2 بەشى زمانى کوردی، کۆلێژى زمان، زانکۆى سلێمانى، هەرێمی کوردستانی عێراق
پوخته
ئەم توێژینەوەیە، بە ناونیشانى (شرۆڤەی میتافۆر لە دیدگا و ڕایەڵەی کاری زانستى زماندا)یە، کە هەوڵدەدات تێڕوانینە جیاوازەکانی زمانەوانی بۆ میتافۆر بخاتەڕوو ئەمەش لەبەر هۆکاری ئەوەی خودی میتافۆر پێکهاتەیەکی ناوازەی هەیە لە گەیاندن و بەرهەمهێنانی واتادا و ڕێچکەیەکی نادیار و کاریگەری بیرکردنەوە دەنوێنێت ، میتافۆر دیاردەیەکى زمانی _ هزری فرەڕەهەندە و لە چەندین زانست و بواری جیاوازدا کاریلەسەرکراوە و ئەم کارکردنەش ڕوانگەى زمانەوانییشی گرتوەتەوە بە چەندین ئاست و تیۆری جیاواز شرۆڤەی بۆکراوە ، هەر بۆیە لێکدانەوە زمانییەکان بۆ ئەم دیاردەیە لێرەدا لەشێوەی ڕووماڵێکی یەک لەدوا یەکی پەیوەستدار بەیەکەوە دەخرێنەڕوو و توێژینەوەکە دابەشدەبێت بۆ دوو بەشی سەرەکی و تێیاندا تیشکدەخرێتەسەر دیاردەکە لە ڕوانگەی تایڕوانینی(سیمانتیکی، پراگماتیکی، زمانەوانیی درکپێکردن و زمانەوانیی دەروونیی و دەماریی) . لە بەشى یەکەمدا: لە سیمانتیکدا بە شێوەیەکى ورد گفتوگۆی لقە تیۆرییەکانى (لەبرییدانان، بەراوردکردن، شڵۆقبوون، بەراوردکردن و کارلێککردن(دێڤیدسۆن)) دەربارەی میتافۆر کراوە، پاشان لە بەشى دووهەمدا: لە ڕوانگەى یەکێک لە دیارتریین دوانەکانى سۆسێر(پەیوەندیی هاوکاتیی و ناهاوکاتیی)ەوە باس لە میتافۆر کراوە، بە مەبەستى خستنەڕووى جیاوازیی نێوان (خوازە و میتافۆر) لە ڕوانگەى پەیوەندیی ئاسۆیی و ستوونییەوە. پاشانیش لە تیۆریی (نیشانەکردن)ـدا لە میتافۆر کۆڵراوەتەوە، ئەوە ڕوونکراوەتەوە، کە میتافۆر لەچاو کەرەستەکانى دیکەی ڕستەدا و لە ئاخاوتنى ڕۆژانەدا زیاتر نیشانەکراوە و جەختىلەسەردەکرێتەوە. پاشانیش پەیوەندیی نێوان میتافۆر و پراگماتیک بەکورتی ڕوونکراوەتەوە، دواتر لە میتافۆر کۆڵراوەتەوە لە ڕوانگەى زمانەوانیی درکپێکردنەوە.
وشه بنچینه‌ییه‌كان
ناونیشانی توێژینه‌وه [English]
شرۆڤەى میتافۆر لە دیدگا و ڕایەڵەى کارى زانستى زماندا
نوسه‌ران [English]
- Mohammed Saeed 1
- ئاڤێستا مەحموود 2
1 Kurdish department/ College of education
2 بەشى زمانى کوردی، کۆلێژى زمان، زانکۆى سلێمانى، هەرێمی کوردستانی عێراق
پوخته [English]
The study is entitled (Interpretation of metaphor from the linguistic action perspective), is an attempt to present different points of view regarding metaphor because metaphor itself has a unique structure in communicating and producing meaning and represents an unknown and influential intellectual path of thought. It is a multi-dimensional linguistic -intellectual phenomenon that has been studied in many different sciences and fields. These studies also included the linguistic perspective and were subject to many theories and were interpreted at many levels Therefore, we present here the linguistic explanations for this phenomenon in the form of a series of interconnected coverages. The research is divided into two main sections and focuses on the phenomenon from a perspective (semantic, pragmatic, linguistic, Cognition, psycholinguistics and neurolinguistics) In the first section, the theoretical branches of semantics (substitution, comparison, tension, comparison and interaction (Davidson)) were discussed in detail about metaphor. In the second section, metaphor was dealt with from the perspective of one of Saussure’s most prominent dualities the relation of (Synchronic and Diachronic) with the aim of highlighting aspects of the difference between (metonymy and metaphor) from the perspective of the horizontal and vertical relationship. Then, in the theory of marking, metaphor was studied, showing that metaphor is more marking and emphatic in everyday speech than other sentence devices. Then the relationship between metaphor and pragmatics is briefly explained, followed by the study of metaphor from the perspective of cognitive linguistics.
وشه بنچینه‌ییه‌كان [English]
- میتافۆر
- تێڕوانینی سیمانتیکییانە
- تێڕوانینی پراگماتیکییانە
)