جۆری توێژینه‌وه : Original Article
نوسه‌ران
1 بەشی کوردی، کۆلێجی پەروەردەی بنەڕەت، زانکۆی گەرمیان، کەلار، عێراق
2 بەشى زمانى کوردى/کۆلێژى پەروەردە/زانکۆى سەلاحەددین/هەولێر/عیراق
3 بەشی زمانی کوردی، کۆلێجی زمان، زانکۆی سلێمانی، هەرێمی کوردستانی عێراق
پوخته
کۆزمانەوانیی مەعریفی بوارێکی تازە و نوێی توێژینەوە زمانەوانییەکان هەوڵێکە بۆ پاساودان بە ڕەهەندە کۆمەڵایەتییە درکپێکراوەکان لە بواری زماندا، شیکردنەوەکە دەچێتە ئاستی بەکارهێنانی زمانەوە، توێژینەوە لەو بوارە دەبێتە مایەی بەیەکگەیشتنی گەلێک بواری جۆراوجۆر، کە تیایدا کۆزمانەوانی و زمانەوانی درکپێکردن و لایەنە نەریتە سروشتیەکان، نەریتەکانی زمان دەگرێتەوە لێکۆڵینەوەکانی ئەو بوارە زیاتر پشت بە جیاوازیی زمانیی ناوخۆیی و پێشکەوتنی ڕێبازەکانیی لێکۆڵینەوە دەبەستن، بەواتایەکی تر لەو جیاوازییانە دەکۆڵێتەوە، کە ئەنجامی بەکارهێنانی جیاوازی زمان و ئەو ڕێبازە جیاوازانەی لە لێکۆڵینەوەی زمانی، کە لە کۆزمانەوانیی مەعریفی بەکاردێت و دێتەکایەوە، بەوپێیە توێژینەوەکە لایەنی کۆمەڵایەتی و چەمکی جیاوازییە ناوخۆییەکانی زمان لەخۆ دەگرێت لەڕووی ڕێبازی لێکۆڵینەوە. ئەو توێژینەوەیە کۆمەڵێک میکانیزمی ئەزمونگەری لە شیکردنەوەکان دەستەبەر دەکات، بەر لە هەر شیکردنەوەیەکی درکپێکردن بۆ کۆزمانەوانی درکپێکردن، هەندێک زاراوەی وەکو چێوە(Frame) و سیماکان (Attributes) ، دەروازەی فەرهەنگی (Lexical entries)، و مانای فەرهەنگی (Lexical meaning)، هەروەها گرێی و کەوانەکان لە بواری نواندنی هێماکارییەکاندا پێویستی بە شیکردنەوە هەیە، دەبێت لەو ڕێگە و ڕێبازانە بگەڕێین، کە توانایان هەیە بەشێوەیەکی گونجاو ڕەهەندە ئاڵۆز و ژمارەیەکی زۆر لە گۆڕانەکان لە خۆبگرن، کە تێکدەچرژێن و کارلێکدەکەن لەنێوان واتای چەمکی و هۆکارەکانی جیاوازیدا، کە دواتر دەبن بە سیماو بەهای سیماکان لە نواندنی ڕۆنانەکانی درکپێکردن دەردەکەون، لەوەدا توێژینەوەکە سێ بوار لەخۆ دەگرێ:- کە ئەمانەن جیاوازیی فەرهەنگی، فەرهەنگی واتایی، جۆراوجۆری ڕۆنانی، هەروەها جیاوازیی واتا و واتا جیاوازەکان لێکدەداتەوە.
وشه بنچینه‌ییه‌كان
ناونیشانی توێژینه‌وه [English]
Theoretical Framework For the emergence of Cognitive Sociolinguistics
نوسه‌ران [English]
- Salar Majeed 1
- Sabah Qadir 2
- Bakir Ali 3
1 kurdish Language Department, College of basic Education, University of garmian.
2
3 Kurdish Language Department، Language College، Sulaymaniyah University، Kurdistan Region of Iraq
پوخته [English]
This research entitled (Theoretical Framework For the emergence of Cognitive Sociolinguistics). Cognitive Sociolinguistics is emerging Field in Linguistics, which aims to explain the linguistics variation in social status with an explanatory cognitive framework. The basic terms of cognitive social science are: mind (intelligence) cognition perception, conceptual system. mental representation of mentality. The goal of cognitive social behavioral science is to build amental model for society, individuals, and the institution and their relationships with each other, so we need to talk about the cognitive map which is a mental image or a picture of planning the physical environment. cognitive social language and the mechanism of its emergence in the rationale for cognitive linguistics. The research is divided into six sub chapters as the following. The first subchapter is about theoretical framework for the emergence of (C.S). The second subchapter explains the research methods used in this field. the third one is about the formulating of a framework for (C.S). The four sub-chapter is about definition and explanation of some of cognitive linguistics fields are last subchapter is positing the frame and concepts. The last chapter is about image and pre-planning of the concept. the abstract and the results are the end of this research.
وشه بنچینه‌ییه‌كان [English]
- چێوە
- گرێی کەوانییەکان
- سیما و بەهاکان
- چەمکە قەوارەیی
)