جۆری توێژینه‌وه : Original Article
نوسه‌ران
1 زانکۆی کرمیان کولیجی زمان وزانسته مرۆڤایه‌تیه‌کان
2 به‌ریوه‌به‌رایه‌تی په‌روه‌رده‌ى دیالا
پوخته
به‌خیۆکردنی هه‌نگ شێوازێکه له شێوازه‌کانى به‌کارهێنانى زه‌وى کشتوکاڵ بۆ به‌رهه‌مهێنانى ئاژه‌ڵى له ناوچه‌ى لێکۆڵینه‌وه, وبه‌خیۆکردنى هه‌نگ بۆ مه‌به‌ستى به‌رهه‌مهێنانى هه‌نگوێن به‌کاردێت له سودێکى خوراکى پزیشکى جۆراوجۆرى هه‌یه, خواى په‌روه‌ردگار شوێنێکى تایبه‌تى به‌هه‌نگ داوه وله قورئانى پیرۆز له سوره‌تى (نحل )ئاماژى پێ کردوو:( ۆأَوْحَى رَبُّکَ إِڵى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِژِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتاً ۆمِنَ الشَّجَڕ ۆمِمَّا ێعْڕشُونَ(68) پُمَّ کُلِی مِنْ کُلِّ الپَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُڵ رَبِّکِ ژُلُلاً ێخْرُجُ مِنْ بُگُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْۆانُهُ فِیهِ شِفَا‌وٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ژَلِکَ ڵێێه‌ً لِقَوْمٍ ێتَفَکَّرُونَ(69))(1).
یه‌کێک له تایبه‌تمه‌ندییه‌کانى هه‌نگ بڕیتیه له که‌ئه‌وى تێچونى به‌رهه‌مهێنانى که‌مه به‌ڵام نرخى هه‌نگیون به‌رزه,له‌خشته‌ى ژماره(1) ناوچه‌ى لیکۆڵینه‌وه ده‌خه‌ینه روو ونه‌خشه‌ى ژماره(2)بۆمان ده‌رده‌که‌وى که ژماره‌ى به‌خیۆکه‌رانى هه‌نگ له ناوچه‌ى لێکۆڵینه‌وه ب(81) به‌خیۆکر و(1709)پووره‌هه‌نکیان هه‌یه به‌سه‌ر (5)ناوچه دابه‌ش کراوه ئه‌میش ڕێژه‌ێکى که‌مه سه‌ره‌ڕاى بوونى باردۆخى سروشتی گونجاو بۆ به‌خیۆکردنى هه‌نگ له ناوچه‌ى لێکۆڵینه‌وه, وه کۆى به‌رهه‌مهێنانى هه‌نگوێن گه‌یشته (10769)کگم له ساڵى 2016.
هۆکاره سه‌ره‌کیه‌کانى که‌مى ڕووبه‌رى ئه‌م چالاکییه ده‌گه‌رێته‌وه بۆ که‌مى شاره‌زایى به‌خیۆکردنى هه‌نگ وسه‌رقاڵى جوتیاران به‌کاروکشتوکاڵییه‌کانى تر. جیاوازى له‌ژینگه‌ى سروشتى له ڕووى زه‌وى وئاووهه‌واو ڕوه‌ک و ئاو ، هۆکارێکه بۆ جیاوازى نێوان که‌رته کشتوکالیه‌کان ئه‌مش کاریگه‌رى هه‌یه له‌سه‌ر پووره‌هه‌نگوین به ڕێژه‌ێکى جیاواز.
)