جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ران

1 Department of Kurdish, College of Languages, University of Sulaimani, Kurdistan, Iraq

2 Department of Kurdish, College of Basic Education, University of Sulaimani, Kurdistan, Iraq

پوخته‌

وەسفکردنی ڕوخسار و شێوەی کارەکتەری ناوڕۆمانەکان دەستکردی جیهانی تایبەتی و بیروتێڕوانینی تایبەتی ڕۆماننوسن، هاوشێوەیان نامۆتر لەنموونەکانی ژیان کەسایەتیەکان لەپێناوی گەیاندنی بیرومەبەستی دیاریکراودا وەسفدەکرێن، هەربەوجۆرەش ناوی تایبەتیان بۆ دادەنرێت.
ڕۆماننوس وەسفی سیما و ڕوخسار و کەسێتی و خۆڕەوشت و هەڵوێستی تایبەتی کارەکتەرەکانی دەکات بۆکۆمەڵێک دەستەواژەی سەرنجڕاکێش، بەجۆرێک لەگەڵ ناوەکەیدا ڕێکیاندەخان ، زۆرجار ئەم وەسفانە لەزۆر لایەنەوە سەرنجیان ڕادەکێشن و بەچەندین واتا لێکدەدرێنەوە بێگومان خوێنەری هەر ڕۆمانێک بەدیدو تێڕوانینی جیاوازەوە هێندەیتر پەیوەندی نێوان ناوی کارەکتەر و جۆری وەسفەکان شی دەکەنەوە.
جۆری وەسفکردنی کارەکتەرەکان لەڕێگەی ناوەکانیانەوە، ڕەنگدانەوەی باری تایبەتی دەروونی ڕۆماننوسن بەپێی ئەو ژینگەیەی تیایدا پەروەردە بووە، سەراپای جیهانی ڕۆمانەکە دەخوڵقێنێت ، جۆری بیرکردنەوە و چۆنیەتی تێڕوانینەکانی بۆ ژیان و هەڵوێستی تایبەتی ڕۆماننوس دەخەنەڕوو.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

  1. ·       سەرچاوە کوردییەکان:
    1. حسێن عارف، نووسینەکانم لەبواری رەخنەو لێکۆڵینەوەدا (ساڵانی 1955-1988)، چاپی یەکەم، چاپخانەی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، سلێمانی، 2002، ل64.
    2. رەسوڵ حەمەد رەسوڵ، جیهانبینی لە رۆمانی کوردیدا، کرمانجی خواروو (2000 -2010)، چاپخانەی بەڕێوەبەرێتی چاپ و بڵاوکردنەوەی سلێمانی، 2013، ل(66-65).
    3. بوشرا کەسنەزانی، پلۆت لە چیرۆکی کوردیدا (2005-1995)، چاپی یەکەم، چاپخانەی دەریا، 2012، ل123.
    4. جەلال ئەنوەر سەعید، تەکنیکی گێڕانەوە لە ڕۆمانی ئێوارەی پەروانەی بەختار عەلیدا، نامەی ماستەر، کۆلێجی پەروەردەی (ئیبن ڕوشد)، زانکۆی بغداد، 2006، ل81.
    5. د.کمال میراودەلی، فەلسەفەی جوانی و هونەر، (ئیستاتیکا)، چاپی دووەم، خانەی چاپ و بڵاوکردنەوەی قانع، 2005، ل210.
    6. محمد مەنتک، تەکنیکی فرە ڕەنگی لە ڕۆمانی کوردیدا (کرمانجی خواروو) ساڵی (2010-2000)، چاپی یەکەم، چاپخانەی لەریا، 2013، ڵ(163-161)
    7. ئەرستۆ، پۆیەتیکا، وەرگێڕانی د.محمد کمال، چاپی یەکەم،چاپخانەی دەزگای چاپ و پەخشی سەرەم، 2010، ل16.
    8. تانیا ئەسعد محمد صاڵح، بنیادی شوێن لە دوو نموونەی ڕۆمانی کوردیدا (ئەژدیها، هێلانە)، لێکۆڵینەوەیەکی تیۆری، پراکتیکی، ڕەخنەی‌یە، چاپی یەکەم، چاپخانەی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، 2011، ل60.
    9. ڕێبوار سیوەیلی، دنیای شتە بچووکەکان، چاپی دووەم، چاپخانەی ڕەنج، 2005، ل(259-258).

    10.بەختیار عەلی، مەرگی تاقانەی دووەم (ڕۆمان)، چاپی شەشەم، چاپخانەی تاران، 2015.

    11.شێرزاد حەسەن، حەسار و سەگەکانی باوکم (ڕۆمان)، کۆ بەرهەم، چاپی یەکەم، چاپخانەی ڕەنج، هەولێر، 2005.

    12.سەلاح عمر، جەنگ (ڕۆمان)، چاپی یەکەم، چاپخانەی دەزگا و چاپ و بڵاوکردنەوەی ئاراس-چاپخانەی وەزارەتی پەروەردە، هەولێر، 2003.

    13.حسێن عارف، هێلانە (ڕۆمان)، چاپی یەکەم، چاپخانەی دەزگا و چاپ و پەخشی سەردەم، 1999.

    • ·       سەرچاوە عەرەبییەکان:
    1. محمد غرافی، قراءة فی سیمولوجیا البصریة، 21/8/2017، www.aljabriabed.net .
    2. د..سمیر الزغبی، سیمولوجیا الصورة الاشاریة، www.m.ahewar.org .
    3. هند سعدونی، قراءة فی روایة ذاکرة الجسد الاحلام مستغانمی – بین أنا الکاتبة و هو البطل -، 22/8/2017، www.mokarabat.com .
    4. د.أسماء ابراهیم حسین شنقار، سیمیائیة الشخصیة فی روایات یوسف الباعی الاجتماعیة، رسالة دکتوراە جامعة عین الشمس، کلیة البنات للاداب و العلوم و التربیة، قسم اللغة العربیة و ادابها، اشراف: د.حسن احمد البنداری. www.crv4.eulc.edu.eg/eulc-v5 .
    5. محمد فخرالدین، قراءة سیمیائیة فی دلالة الاسم المغربی. www.maghress.com/khaba .
    • ·       سەرچاوە ئینگلیزییەکان:
    1. Michael Headric, How your names shape your identity. http://ar.wikipedia.org
    2. http:// ar.m.wikipedia.org
    3. www.semiodirection.finalmente.com

     

    • ·       Kurdish References:
    1. Hussein Arif, My writings in the field of criticism and research, 1955-1988, First Edition, Sardam publishing house, Sulaimani, 2002, page 64.
    2. Rassul Hamad Rassul, Globalization in Kurdish novel, Kirmanjy Khwarw dialect 2000-2010, Directorate of Sulaimani publishing house, 2013, pages (65-66).
    3. Bushra Kasnazany, Plot in Kurdish stories 1995-2005, First Edition, Larya publishing house, 2012, page 123.
    4. Jalal Anwar Saeed, Storytelling technique in the novel of Ewaray Parwana of Bakhtiar Ali, Master thesis, Ibn-Rushd education college, Baghdad University, 2006, page 81.
    5. Kamal Mirawdaly, Aesthetic philosophy, Second Edition, Qanie publishing house, 2005, page 27.
    6. Mohammed Mantic, Multi-speaker technique in Kurdish novels (Kirmanjy Khwarw) 2000-2010, First Edition, Larya publishing house, 2013, pages (161-163).
    7. Aristotle, Poetics, translated by: Dr. Mohammed Kamal, First Edition, Sardam publishing house, 2010, page 16.
    8. Tanya As’ad Mohammed Salih, Setting in the two example of Kurdish novels (Dragon and Nest), Theoretical, Practical and Critical Research, First Edition, Sardam publishing house, 2011, page 60.
    9. Rebwar Siwaily, The world of small things, Second Edition, Ranj publishing house, 2005, pages (258-259).
    10. Bakhtiar Ali, The death of the second lonely child, Sixth Edition, Tehran publishing house, 2015.
    11. Sherzad Hassan, Hassar and the dogs of my father, all works, Second Edition, Ranj publishing house, Sulaimani, 2012.
    12. Salah Omer, War, First Edition, Ministry of education publishing house, Erbil, 2003.
    13. Hussain Arif, Nest, First Edition, Sardam publishing house, 1999.
    • ·       Arabic References:
    1. Mohammed Ghrafy, Reading of vision semiology, 21/8/2017. www.aljabriabed.net
    2. Samir Al-Zaghbi, Semiology of sign pictures. www.m.ahewar.org.
    3. Hind Sa’duny, Reading of novel of embodied memory of Ahlam Mustaghanimy, between (I) the writer and (He) the hero, 22/8/2017. www.mokarabat.com.
    4. Asma Ibrahim Hussein Shinqar, Personal identities in Yusuf Al-Saba’ies social novels, PhD thesis, University of Aen Al-Shams, College of girls for literature and education science, department of Arabic language and literature, supervised by: Dr. Hussein Ahmed Al-Bandary. www.crv4.eulc.edu.eg/eulc-v5.
    5. Mohammed Fakhraddin, A semiotic reading in the al-maghriby name indications. www.maghress.com/khaba.
    • ·       English References:
    1. Michael Headric, How your names shape your identity. http://ar.wikipedia.org
    2. http:// ar.m.wikipedia.org
    3. www.semiodirection.finalmente.com