جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ران

بةشی ثةروةردة و دةرونناسی، کؤلیَجی ثةروةردة، زانکؤی طةرمیان

پوخته‌

ئامانجى ئةم تویَزینةوة بریتیة لة کورداندنى ثیَوةرى ثیَنج فاکتةرة طةورةکةى کةسایةتى کة لةلایةن (John & Srivistava) لةسالَى (1999) طةشةى ثیَدراوة . لة رِیَطاى دةرهیَنانى رِاستطؤى وةرطیَرِان و رِاستطؤى و جیَطیرى ثیَوةرةکة بؤ دلَنیابوون لة رِاستطؤى وةرطیَرِانى ثیَوةرةکة ثشت بةسترا بة وةرطیَرِانى کؤمةلَیَک مامؤستاى ثسثؤر لة زمانى ئینطلیزى و دةروونناسى و زمانى کوردى کة شارةزایةکى باشیان هةبوو لة هةردوو زمانى (ئینطلیزى و کوردى).بؤ دلَنیابوون  لة راستطؤیى و جیَطیرى ویَنةى یةکةمى رِاثرسیةکة ربة بةکارهیَنانى رِیَطاى  ئامارى کورنباخ ئةلفا کة دةرئةنجامةکةى (70) بوو. بؤ دلَنیابوون لة جیَطیرى ثیَوةرةکة لة کؤمةلَطاى تویَذینةوة تویذةران رِیَطاى ئامارى دووبارةکردنةوةى ثیَوانةکردن (Test-retest) یان بةکارهینا، کة دةرئةنجامةکةى (P=0,62) بوو. ئةویش  ثاش دةرهیَنانى 6 ثرسیار لة رِاثرسیةکة ئةویش لةرِیَطاى دابةشکردنى فؤرمى ثیَوةرةکة کة ثیکهاتبوو لة (44) ثرسیار بةسةر نمونةى تویَزینةوةکة کة ثیکهاتبوون لة (183) خویَندکارى بةشى ثةروةردة و دةرونناسى بؤ سالَى (2018-2019)، وة ثاش سىَ هةفتة (21) رِؤذ  جاریَکى تر هةمان فؤرمى ثیَوةرةکة دابةشکرا بةسةر هةمان نموونةى ثیشوو. لة دةرئةنجامى کؤى کارةکان  رِاثرسیةک بة دةست هیَنرا کة لة (38) ثرسیار ثیَک دیَت وة رِاستطؤیى و جیَطیرى بؤ دةرهیَنراوة لة کؤمةلَطاى  کوردیدا وة بة زمانى کوردى.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

کوردییةکان
1-       قەرەچەتانی،کەریم شەریف (٢٠١١). سایکۆلۆژیای گشتی. چاپخانەی دیلان-هەولێر،چ٣.
2-     الخلیل، احمد محمود (2013). الشخصیة کوردییة، دراسة سوسیولوجیة. دار مکریانى من البحث و النشر، اربیل ، ط1.
3-     شریف،عبدالستار طاهر (1981). المشتمع الکردى. مطبع دار العیراق، بغداد.
4-     النصارى، بدر محمد.، السلیمان، عبدربة مغازى (2014). نمودج العوامل الخمسة الشخصیة لدى الشباب العربى: دراسة المقارنة بین  الکویت والمصری. مجلةت العلوم التربیة و النفسیة ، المجلد 15 ، العد4.
5-     عشى، ماجد عبدالعزیز(2004). مقدمة فى العلم الشخصیة.انترنیت، بحث الشخصیة، منتیدات الحصن النفسى، شبکة الحصن الحیات الارض.
6-    عبدالخالق، احمد محمد (2015). مکتبة النجلو المصریة، مصر.
7-    Feist,Jess,.Feist,Gregory (2009). Theories of personality. New York MCGraw-Hill Higher education. 7th ed.
8-    Alzangana, K. (2017). Academic Procrastination among International Graduate Students: The Role of Personality Traits, the Big-Five Personality Trait Taxonomy. Researchers World8(3), 1.
9-     Coon, D., & Mitterer, J. (2004). Introduction to psychology. Thomson Learning.
10- Engler, Barbara (2014). Personality theory (International Edition). Wadsworth.
11-  Feist, J. (1994). Theories of personality. Harcourt Brace College Publishers.
12-  Holt, Nigel., Bremner, Andy., Sutherland, ED., Vliek, Michael., Passer, Michael., Smith, Ronald (2012). Psychology, The science of mind and behavior. McGraw-Hill.
13-  John, O. P., & Srivastava, S. (1999). The Big Five trait taxonomy: History, measurement, and theoretical perspectives. Handbook of personality: Theory and research2(1999), 102-138.
14-  Matthews, G., Deary, I. J., & Whiteman, M. C. (2003). Personality traits. Cambridge University Press.
15-   Schultz, D. P., & Schultz, S. E. (2005). Theories of personality. Cengage Learning.
16- Seamon, John G., Kenrick, Douglas T (1994). Psychology. Prentice-Hall.Inc.
17- Goldberg, L. R. (1990). An alternative" description of personality": the big-five factor structure. Journal of personality and social psychology, 59(6), 1216.