جۆری توێژینه‌وه : Original Article
نوسه‌ر
زانکۆی سلێمانی-گۆلێجی زانسته مرۆڤایه‌تییه‌کان- به‌شی ڕاگه‌یاندن
پوخته
له‌م سه‌رده‌مه‌دا و به‌تایبه‌ت له‌کۆمه‌ڵگه رۆژهه‌ڵایه‌تییه‌کاندا که ئێمه‌ش به‌شێکین له‌و کۆمه‌ڵگه‌یانه پروپاگه‌نده
به‌شێوه‌یه‌کى کاریگه‌ر جێى خۆى کردۆته‌وه‌و زۆربه‌ى کات بابه‌تى پروپاگه‌نده ئه‌گه‌ر راستیش نه‌بێت، ده‌بێته جێى
باوه‌ڕى کۆمه‌ڵگاو بیروبۆچوون و راکانیان ده‌گۆڕێت له‌سه‌ر بابه‌تى پروپاگه‌نده بۆکراو.
له‌م روانگه‌یه‌وه توێژه‌ر بابه‌تى پروپاگه‌نده‌ى هه‌ڵبژاردووه‌و ده‌یه‌وێت ئه‌م چه‌مکه بناسێنێت و ئه‌وه روون بکاته‌وه که
له‌ڕووى ناوه‌ڕۆکه‌وه جۆره‌کانى کامانه‌ن و به‌کام رێگاو شێواز بڵاوده‌کرێنه‌وه. هه‌روه‌ها توێژه‌ر هه‌وڵیداوه به‌چه‌ند
خاڵێک جیاوازى نێوان هونه‌رى پروپاگه‌نده‌و ریکلام بخاته‌ڕوو وه‌ک به‌رچاو روونییه‌ک بۆ خوێنه‌ران.
له‌لایه‌کى دیکه‌وه توێژه به‌پشت به‌ستن به‌تێبینییه‌کانى خۆى و ره‌چاوکردنى ئه‌و بارودۆخه سیاسیه‌ى که له‌کاتى
هه‌ڵمه‌تى هه‌ڵبژاردنه‌کانى هه‌رێمى کوردستاندا ئاگاداریانه، تێبینى کردووه که پارته سیاسیه‌کانى هه‌رێمى کوردستان
پروپاگه‌نده وه‌ک ئامرازێکى کاریگه‌رى سه‌رخستنى لیست و کاندیده‌کانی خۆیان و لێدان و لاوازکردنى رکابه‌ره‌کانیان
به‌کارده‌هێنن، بۆیه له‌توێژینه‌وه‌که‌دا جه‌ختیکردووه له‌سه‌ر پروپاگه‌نده‌ى سیاسى و ئه‌و سێ جۆره باوه‌ى که له‌دنیاى
ئه‌مڕۆدا پارته سیاسیه‌کان پشتیان پێده‌به‌ستن روونکردۆته‌وه‌و پاشان بنه‌ماکانى شیکردنه‌وه‌و راڤه‌کردنى پروپاگه‌نده‌ى
سیاسى خستۆته‌ڕوو.
له‌کۆتایى ئه‌م توێژینه‌وه‌یشدا توێژه‌ر چه‌ند ته‌کنیکێکى بڵاوکردنه‌وه‌ى پروپاگه‌نده‌ى سیاسى ناساندووه که
پروپاگه‌نده‌کارى سیاسى په‌نایان بۆ ده‌بات به‌مه‌به‌ستى کاریگه‌ریى دانان له‌سه‌ر وه‌رگرى پروپاگه‌نده بۆ
ئاراسته‌کراو.
جێى ئاماژه‌یه ئه‌م توێژینه‌وه‌یه لایه‌نى تیۆرى چه‌مکى پروپاگه‌نده‌ى خستۆته‌ڕوو ته‌نها به‌مه‌به‌ستى ناساندن و
شیکردنه‌وه‌ى چه‌مکى پروپاگه‌نده به‌پێى سه‌رچاوه زانستییه‌کان.
کلیله وشه: ته‌کنیکه‌ک, پروپاگه‌نده,سیاسه‌ت
امحد بدر: االتصال باجلماهری والدعایه الدولیه، الکویت، دار القلم، 1974 .
امحد بدر: اإلعالم الدولی ـ دراسات یف االتصال والدعایه الدولیه ، القاهره، دار قبا‌و للگباعه والنشر والتوزیع ، 1998 .
أمحد حییى القراع: تقیم نشاگ التسویق السیاسی یف الیمن، مین، مۆسسه اهلمدانی الپقافیه )الدار احملمدیه اهلمدانیه
للدراسات واالحباپ(، 2010.
امساعیل علی اسعد: االتصال والرأی العام، االسکندریه، دار املعرفه اجلامعیه، 1989.
جان مار دومیناک: الدعایه السیاسیه، ترمجه جالل فاروق الشریف، دمشق، منشورات دار الصحافه، 1965 .
- حممد علی العویین: سه‌رااوه ییششوو، ص80-81 .
جان ولیام البیار: السلگه السیاسیه، ترمجه الیاس حنا الیاس، بریوت، منشورات عبیدات، 1983 .
مجال السید: ااوا‌و على احلرب النفسیه، القاهره، اهلیئه املصریه العامه للکتاب، 1972 .
مجال حممد ابو شنب و اشرف حممد خوخه: الدعایه واالعالن، دار املعرفه اجلامعیه االسکندریه , مجهوریه مصر العربیه 2005.
راسم حممد اجلمال ، معوچ عیاد : التسویق السیاسى واالعالم، الدار املصریه اللبنانیه، 2005.
رفیق سکری: دراسه یف الرأی العام واالعالم والدعایه، گرابلس، جروس برس، 1991.
سعد سلمان املشهدانی : الدعایه الصهیونیه املوجهه إىل العراق خالل احلرب العراقیه اإلیرانیه ، بغداد ، دار الشۆون الپقافیه
العامه ، 2002.
صالح نصر: احلرب النفسیه- معرکه الکلمه واملعتقد، اجلز‌و االول، القاهره، دار القاهره للگباعه والنشر، 1967.
عاگف عدلی العبد: الدعایه األسس النڤریه والنماژج التگبیقیه ،دار الفکر العربی ،القاهره،2008.
عبد الرمحن عیسوی، دراسات یف علم النفس االجتماعی، بریوت، دار النهچه العربیه، 1974 .
عبداالله مصگفى اخلزرجی: حتلیل لغه الدعایه، بغداد، توزیع مکتبه الشروق اجلدید، 1984 .
عبدالسـام امحد السـامر: الدعایه الدولیه )النشاگ الدعائی االمریکی یف العراق(، بغداد، کلیه االعالم، 2011.
عبدالگیف محزه: االعالم والدعایه، القاهره، دار الفکر العربی،1984.
عزیزه عبده: االعالم السیاسی والرأی العام ، دراسه یف ترتیب االولویات ، دار الفجر للنشر والتوزیع ، القاهره ، 2004.
عصام فاهم جواد : الدعایه اإلیرانیه والدعایه اإلسرائیلیه، بغداد، دار احلریه للگباعه، 1987 .
فتحی االبیاری: االعالم الدولی والدعایه، االسکندریه، دار املعرفه اجلامعیه،1988.
کرم شبلی: الرادیو والتلفزیون یف احلرب النفسیه، بغداد، بال دار نشر، 1973 .
لندلی فریزر: الدعایه السیاسیه وایرها على مستقبل العامل، ترمجه عبد السالم شحاته، سلسله الفکر العاملی، القاهره، دار
النصر للگباعه والنشر واالعالن، 1960 .
حممد احلمدانى.د.حازم، الدعایه السیاسیه بنی املااى و احلاار، االردن، دار اسامه للنشر و التوزیع، 2012.
حممد جودت ناصر: الدعایه واالعالن والعالقات العامه، مصر، دار القاهره للگباعه والنشر، 2002.
حممد علی العویین: االعالم الدولی بنی النڤریه والتگبیق، القاهره، مکتبه االجنلو املصریه، 1981 .
نعوم تشومسکی، الدعایه السیاسیه والعقل العام ، بلوتو برس، لندن ،2001.
هادی نعمان اهلییت: االعالم العربی والدعایه الصهیونیه، بغداد، املۆسسه العامه للگباعه والنشر- دار اجلمهوریه، 1969.
ولید سلیم الکیالنی: احلرب النفسیه بنی الکلمه والگلقه، عمان، مدیریه التوجیه املعنوی، 1975 .
خری بهرام و عباسعلیزاده منصور: بازاریابى سیاسى، فرهنگ مدیریت، مشاره هجدهم، یاییز و زمستان 1387 هجر .
کامت مارتا، دیتز بپ، اولر مسرتز النا، یرستون توماس: مقدمه‌ای بر روان شناسی سیاسی، ترمجه‌سید کمال خرازی، جواد
عالقبندراد، مرکز نشر دانشگاهی، تهران،ااپ قنربی، 1386هجر .
Harold Lasswell: Propaganda techniques in world war, Cambridge, Mass M.I.T. Press,
1971.
Randall L. Bytwerk: The Propagandas of Nazi Germany and the German Democratic
Republic, 2014.
The New Encyclopedia Britannia “CD” 2003, Propaganda.
حامد جمید فاره الشگری: الدعایه السیاسیه لقناه الکویت الفچائیه، رساله ماجستری )غری منشوره( قدمت اىل جامعه بغداد/کلیه
االعالم، 2004.
عبد املنعم کاڤم مگلب الشمری: الدعایه الصهیونیه یف عملیه تهجری الیهود السوفیت، رساله ماجستری )غری منشوره( قدمت اىل
جامعه بغداد/کلیه االداب-قسم االعالم عام 1985 .
لقا‌و میکی العزاوی: احلرب النفسیه للکیان الصهیونی یف تشرین 1973 ،رساله ماجستری غری منشوره قدمت اىل جامعه بغداد/ کلیه
االدابـ - قسم االعالم عام 1988 .
رۆژنامه‌و گۆڤاره‌کان:
عبدالسـام امحد السـامر: اسـالیب الدعایه ااالمریکیه یف العراق، جمله الباحپ االعالمی، عدد)28 ،)2015.
متعب جاسم مناف: القاعده النفسیه واالجتماعیه لالتصال االعالمی، جمله کلیه االداب جبامعه بغداد، العدد )24 )کانون الپانی،
.1979
http://legal.un.org/ilc/publications/yearbooks/english/ilc_2003. 5/8/2016
http://www.ibtesamh.com/showthread-t_313697.html. 6/12/2015
http://www.sasapost.com/propaganda-stratigies.6/12/2015
https://www.amazon.com/dp/1603440151?tag=germanpropaga-20 12/10/2016
from. 1/7/2016
)