جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ران

پوخته‌


به‌هۆی ئه‌و گۆڕانکاریه‌ خێراو زۆرانه‌ی که‌ دووچاری ناوچه‌که‌ بۆته‌وه‌ خێزانی کۆمه‌ڵگای کوردی و
په‌یوه‌ندی نێوان ژن و مێرده‌کان پشکی شێریان وه‌رگرتوه‌ له‌و گۆڕانکاریانه‌. دیارده‌ی جیابونه‌وه‌ به‌پێی ئاماره‌
فه‌رمیه‌کانی دادگاکان له‌ ڕێژه‌ی سروشتی لایداوه‌ به‌ به‌راورد به‌ ساڵانی ڕابردووی پێش قه‌یران، ئه‌م
توێژینه‌وه‌یه‌ هه‌وڵێکه‌ بۆ خستنه‌ڕووی ڕۆڵی قه‌یرانی دارایی له‌جیابونه‌وه‌ی هاوسه‌راندا؟ هه‌روه‌ها بۆ
خستنه‌ڕووی ڕه‌هه‌نده‌کانی قه‌یرانی دارایی بۆ سه‌ر ژیانی هاوسه‌ران به‌پێی چه‌ن گۆڕاوێک له‌وانه‌ (شوێنی
نیشته‌جێبوون و که‌می داهات و بێکاری ...هتر). بۆ گه‌شتن به‌م ئه‌نجامانه‌پشت به‌ستراوه‌ به‌په‌یڕه‌وه‌کانی
میتۆدی ڕووپێوی نموونه‌یی و هه‌روه‌ها به‌کارهێنانی هه‌ردوو ئامرازی شیکاری زانیاری فه‌رمی و
تۆمارکراوی چاوپێکه‌وتن. پاشان به‌ به‌کارهێنانی چاوپێکه‌وتن له‌گه‌ڵ 30 که‌یسی جیابووه‌وه‌ که‌ به‌شێوه‌ی
ده‌ستنیشانکراو وه‌رگیراون که‌ هه‌مویان هۆکاری جیابونه‌وه‌که‌یان به‌هۆی ڕه‌هه‌نده‌ ئابوریه‌کانه‌وه‌ بووه‌. له‌
ده‌رئه‌نجامدا بۆمان ده‌رکه‌وتووه‌ قه‌یرانی دارایی کاریگه‌رییه‌کی گه‌وره‌ و به‌رچاوی هه‌بووه‌ له‌ جیابونه‌وه‌ی
هاوسه‌راندا. له‌ کۆتایی

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

.1 سه‌میره‌، فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی کۆمه‌ڵناسی، و.خه‌سره‌و میراوده‌لی، چاپخانه‌ی چوارچرا، چاپی یه‌که‌م، سلێمانی2007
.2 نه‌جم عه‌بدوڵا محمد، مرۆڤایه‌تی و ژن و ته‌ڵاق، چاپخانه‌ی ڕۆشنبیری، هه‌ولێر 2008
.3 سۆسیۆلۆژیای خێزان، د.سابیر بۆکانی، چاپخانه‌ی داناز، چاپی یه‌که‌م، سلێمانی 2002
.4 هێرۆ جه‌مال عه‌بدولواحید، کۆمه‌ڵناسی و دیارده‌ کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان، چاپی یه‌که‌م، 2008 سلێمانی
.5 بێدار فارس عه‌زیز و نیگار دلێر ئه‌حمه‌د، فاکته‌ره‌کانی زۆربوونی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی هاوسه‌ری، چاپی یه‌که‌م، چاپخانه‌ی خانی، دهۆک 2005
.6 که‌وسه‌ر عه‌زیز گه‌ڵاڵی، ئافره‌ت و ململانێ له‌گه‌ڵ کێشه‌ کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کاندا، چاپی یه‌که‌م، شوێنی چاپی نییه‌، سلێمانی 2004
.7 محه‌مه‌د بن محمود، ده‌رونزانی کۆمه‌ڵایه‌تی، و.ئارام ئه‌مین شوانی، چاپخانه‌ی رۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر 2014
.8 کنێر عه‌بدولڵا، ژن له‌بازنه‌یه‌کی داخراودا، چاپخانه‌ی ته‌وار، چاپی یه‌که‌م، سلێمانی 2005
.9 هه‌رده‌وێڵ کاکه‌یی، دابونه‌ریتی کورده‌واری ناوچه‌ی گه‌رمیان، چاپخانه‌ی الحوادپ، به‌غداد 1989
.10 مه‌لا مه‌حمودی بایه‌زیدی، دابونه‌ریتی کورده‌کان، و. شوکریه‌ ڕه‌سوڵ، ده‌زگای ڕۆشنبیری و بڵاوکردنه‌وه‌ی کوردی، به‌غداد 1982
.11 هێنری هارنۆڵد هانس، ژیانی ئافره‌تی کوردی، و.عه‌زیز گه‌ردی، چاپخانه‌ی کۆڕی زانیاری عێراق، به‌غداد 1983
.12 حوسێن خه‌لیقی، کۆمه‌ڵناسی کورده‌واری، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی الحوادپ، به‌غداد 1983
.13 که‌ریم شه‌ریف قه‌ره‌چه‌تانی، سایکۆلۆژیای گشتی، چاپخانه‌ی زانکۆی سه‌ڵاحه‌دین، هه‌ولێر 2006
.14 عومه‌ر ئاشتی، زه‌قکردنه‌وه‌ی جیاوازییه‌ چینایه‌تییه‌کان، رۆژنامه‌ی هاوڵاتی، چاپخانه‌ی ره‌نج، ژماره‌ 384، 2008، لا6
.15 ده‌شتی سلێمان قادر و هه‌وراز حه‌سه‌ن و ئه‌وانی تر، هۆکاری دیارده‌ی ته‌ڵاق، گۆڤاری پێشکه‌وتن، ژماره‌ 154، سلێمانی 2008، ل75
.16 محمد حسێن ئه‌حمه‌د، کۆچکردن چ کاریگه‌ریه‌کی هه‌یه‌ له‌سه‌ر پێکه‌وه‌نانی پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیری، رۆژنامه‌ی ئاسۆ، ژماره‌(630)، سلێمانی 2008، ل6
.17 سابیر بۆکانی، میتۆدی توێژینه‌وه‌ی زانستی، چاپی یه‌که‌م، چاپخانه‌ی چوارچرا، سلێمانی 2016
.18 شیلان عه‌لی، چاره‌نوسی ئافره‌تی ته‌ڵاق دراو له‌ کۆمه‌ڵگه‌ی داخراودا، گۆڤاری ئه‌ستێره‌، ژماره‌ 8، ساڵی 2011، ل5-6
.19 کنێرعه‌بدولڵا، قه‌یرانی دارایی و هۆکار و کاردانه‌وه‌کانی، سه‌رچاوه‌ی ئه‌لیکترۆنی2017: http://penus.krd/news364-65.htm (10-4-2017)
.20 محمد شندی الراوی، و.سایه‌ فارس، هۆکاره‌کانی هه‌ره‌سهێنانی خێزان و ته‌ڵاق، سه‌رچاوه‌ی ئه‌لیکترۆنی 2016: http://www.shanpress.com/details.aspx?jimare=5813 (20-6-2017)
.21
.22 سه‌رچاوه‌ عه‌ره‌بیه‌کان (المصادر العربیه‌):
.23 القرێن الکریم، سوره‌ اڵاعراف، اڵایه‌ 31
.24 احمد زکی بدوی، معجم مصگلحات ألعلوم اڵاجتماعیه‌، مکتبه‌ لبنان، بیروت1987
.25 احسان محمد الحسن، العائله‌ والقرابه‌ والزوج، دارالگلیعه‌ للگباعه‌ والنشر، بیروت 1981
.26 ‌انور محمد علی، دور التربیه‌ فی التغیر اڵاجتماعی، مجله‌ کلیه‌ العلوم اڵاسلامیه‌، المجلد السادس، العدد الپانی العشر، العراق - الموصل 2012
.27 النچام الاقتصادی فی الاسلام، من منشورات حزب التحریر، الگبعه‌ السادسه‌، دار اڵامه‌‌ للگباعه‌ والنشر والتوزیع، بیروت-لبنان 2004
.28 ملیحه‌ عونی القصیر و صبیح عبدالمنعم احمد، علم الاجتماع العائله‌، مگبعه‌ الجامعه‌ بغداد، بغداد 1984
.29 عبدالله‌ محمد الشریف، مناهج البحپ العلمی (دلیل الگالب فی کتابه‌ اڵابحاپ والرسائل العلمیه‌‌)، مکتبه‌‌ للگباعه‌‌ و النشر و التوزیع، الاسکندریه‌ - مصر 1996
.30 عایده‌‌ احمد الرواجبه‌‌، العلاقه‌ الزوجیه‌‌ دون مصاعب ..کیف؟ گ2، المکتبه‌‌ الپقافیه‌‌، بیروت 2003
.31 عایده‌ احمد الرواجبه‌، الحیاه‌ الزوجیه‌ السعیده‌، گ1، المکتبه‌‌ الپقافه‌، بیروت 2003
.32 علی القائمی، الأسره‌ و قچایا الزواج، گ1، دار النبلا‌و، بیروت 1994
.33 عفاف محمد عبدالمنعم، اڵادمان (دراسه‌ النفسیه لاسباب ونتائجه‌)، دار المعریفه‌ الجامعیه‌، القاهره‌ 2004
.34 فهمی الغزوی واخرون، المدخل الی علم اڵاجتماع، دارشروق، عمان 1992
.35 فرید کورتل، اڵازمه‌‌ المالیه‌ مفهومها واسبابها وانعکاساتها علی البلدان العربیه‌، مجله‌ کلیه‌ بغداد للعلوم الاقتصادیه‌ الجامعه‌، عدد 20، بغداد 2008
.36 شومان منژر، الأعلام والأزمات، مدخل نڤری وممارسات عملیه‌، دار الکتب العلمیه‌ للنشر والتوزیع، القاهره‌ 2003
.37 مصگفی العبد الله، الأزمات والدورات الاقتصادیه‌، نقلا عن الموقع الالکترونی: http://www.hewar.com/economics ( 10-6-2017)
.38 محمد الدرینی، التعریف بعلم احصا‌و، نقلا عن الموقع الالکترونی: www.bsofiam-ksu.com/agec613/listure1.pdf ( 20-5-2017)