جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ران

بەشی زمانی کوردی، کۆلێژی پەروەردە، زانکۆی گەرمیان، هەرێمی کوردستان – عێراق

10.24271/garmian.2024.1111

پوخته‌

 







كاتێك بمانه‌وێت باس له‌ ڕسته‌ی ئاڵۆز بكه‌ین به‌پێی ڕێزمانی ڕۆڵ و ئاماژه‌، سه‌ره‌تا پێویسته‌ ئه‌م چه‌مكانه‌ ڕوونبكه‌ینه‌وه‌ كه‌ ڕۆڵی سه‌ره‌كی ده‌بینن له‌دروستكرن و پێكهێنانی ڕسته‌ ئاڵۆزه‌كاندا:                                                                              
ڕسته‌ی ئاڵۆز له‌ ڕێزمانی ڕۆڵ و ئاماژه‌دا له‌ تێكه‌ڵاوبونی سێ ئاستی ڕێزمانی، ناوكی و ناوه‌ندی و پاڕسته‌یی پێك دێت. خاڵی په‌یوه‌ندی ئه‌م یه‌كانه‌ له‌م چه‌مكه‌دا به لكاندن‌ - ناوده‌برێت.                                                                     JUNCTURE
له‌ لایه‌كی تره‌وه‌ په‌یوه‌ندنی واتایی په‌یدابو له‌نێوان یه‌كه‌ سینتاكسی یه‌كان لكێنراو به‌ سێ   ناو ده‌برێت.                          Nexus ئاستی ناوك و ناوه‌ند و پاڕسته‌ به‌ په‌یوه‌ندی
گرنگيیەكى يەكسان لە تیۆری (RRG) ی ڕستە ئاڵۆزەکاندا هەيە،  كە خۆيان لە کۆمەڵێک پەیوەندیی ئەگەریی ڕستەسازی و واتاسازییەکانی نێوان یەکەکان لە یەک کاتدا دەبيننەوە،




پەیوەندییە ڕستەسازییەکانی نێوان یەکەکان لە (RRG) دا پێیاندەوترێت (پەیوەندییەکان)، لە شێوازى ئاسايیدا  تەنیا دوو پەیوەندیی بنەڕەتی ناسراون، ئەوانيش پەيوەندى  هاوتا و پەيوەندى ناهاوتا  ، بەڵام پەیوەندیی (هاوتای شوێنكەوتە) سه‌ره‌تا ئۆلسۆن له‌ ساڵی 1981دا خستیه‌ ڕو  كه‌ئه‌م جۆره‌ی په‌یوه‌ندی ته‌نها بۆ چه‌ند زمانێكی وه‌كو كواkewa- و پاپوا- papuaو ئاملێ amele ده‌خاته‌ڕو. ئێمه‌ لێره‌دا  هه‌ردوو جۆری په‌یوه‌ندی هاوتایی و ناهاوتایی ڕسته‌ی ئاڵۆز به‌پێی ئه‌م ڕێزمانه‌ له‌ زمانی كوردیدا باسده‌كه‌ین.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

ناونیشانی توێژینه‌وه‌ [English]

پێكهاته‌ی ڕسته‌ی ئاڵۆز له‌زمانی كوردیدا به‌پێی ڕێزمانی ڕۆڵ و ئاماژه‌

نوسه‌ران [English]

  • ئه‌ژین ساڵح
  • ئومێد برزۆ

بەشی زمانی کوردی، کۆلێژی پەروەردە، زانکۆی گەرمیان، هەرێمی کوردستان – عێراق

پوخته‌ [English]

Complex sentences consist of two or more sentences. In each of these classifications, three types of relationships are formed between them (equivalence, non-equivalence and subsequent equivalence). In these relationships, complex sentences are divided into three types. It cannot be similar in all languages. Only two types of equivalences are seen in the Kurdish language. This is an equivalence relationship between two in  elements of a relationship in which there are equal or more than two elements in a compound word or phrase or in a complex sentence as a whole, in which one occurs followed by another. This type of relation usually has a primary material at the beginning and the secondary material becomes a modifier. Both are independent. In any of these parts where there is a non-equivalent relation, the relation of each modifier does not rely on other parts together. In any case, each modifier describes the previous part. In this type, the main core is usually independent and the modifier is subordinate or dependent, which depends on the unit.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان [English]

  • ڕسته‌ی ئاڵۆز له‌ڕێزمانی ڕۆڵ و ئاماژه‌: پێكهاته‌ی ڕسته‌ی ئاڵۆزی زمانی كوردی به‌پێی ڕێزمانی ڕۆڵ و ئاماژه‌: په‌یوه‌ندییه‌كانی ڕسته‌ی