جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ران

1 بەشی کوردی، كۆلێجی زمان و زانسته‌ مرۆڤایه‌تییه‌كان، زانکۆی گه‌رمیان، هەرێمی کوردستان – عێراق

2 بەشی کوردی، كۆلێجی په‌روه‌رده‌، زانکۆی گه‌رمیان، هەرێمی کوردستان – عێراق

10.24271/garmian.2024.1110

پوخته‌

‌چه‌مكه‌كانی (نیشانه‌، هێما ، ئاماژه‌ ) له‌ زمانه‌وانی كوردیدا به‌كارده‌هێنرێن، به‌ڵام گرفتی هه‌ڵاوێردكردنیان هه‌یه‌، چونكه‌ زۆرجار وه‌ك هاوواتا به‌كارده‌هێنرێن، كه‌ ئه‌مه‌ بۆخۆی كێشه‌یه‌كی زمانه‌وانییه‌، نیشانه‌ و سه‌رچاوه‌ش، یه‌كێكن له‌و بابه‌تانه‌ی كه‌ زۆر له‌مێژه‌ جێی گفتوگۆ و مشتومڕی قوتابخانه‌ فه‌لسه‌فی و لۆجیكی و زمانه‌وانییه‌كان بووه‌، به‌لای به‌شێك له‌ زانا و فه‌یله‌سوفانه‌وه‌ وه‌ك چۆن كرده‌ی ناونان وابه‌سته‌ی تشته‌كانن(سه‌رچاوه‌)ن،‌ به‌هه‌مان شێوه‌ كرده‌ی په‌یوه‌ندیكردن و لێكتیگه‌یشتنیش هه‌ندێجار وابه‌سته‌گی تشته‌كان(سه‌رچاوه‌) ده‌بن‌، توێژینه‌وه‌كان ئه‌و ڕاستییه‌یان سه‌لماندووه‌، كه‌‌ په‌یوه‌ندییه‌كی پته‌و له‌ نێوان هه‌رسێ چه‌مكی نیشانه‌، ئاماژه‌، هێمادا هه‌یه‌، چونكه‌ وه‌ك هۆكارێكی په‌یوه‌ندیكردن ده‌رده‌كه‌ون، به‌ڵام جیاوازی زۆریش له‌ نێوانیاندا هه‌یه‌، هه‌ر بۆیه‌ ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌، كه‌ به‌ناونیشانی(نیشانه‌ و سه‌رچاوه‌)وه‌یه‌، هه‌وڵده‌دات كێشه‌ی نیشانه‌ له‌ زمانی كوردیدا چاره‌سه‌ر بكات، له‌ڕێی خستنه‌رووی چه‌مك و سنووری نیشانه‌ و په‌یوه‌ندی نێوان نیشانه‌ و سه‌رچاوه‌، واته‌ تشته‌كان.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

ناونیشانی توێژینه‌وه‌ [English]

نیشانه‌ و سه‌رچاوه‌ له‌ زمانی كوردیدا

نوسه‌ران [English]

  • هێژا محەمەد 1
  • دارا محه‌مه‌د 2

1 بەشی کوردی، كۆلێجی زمان و زانسته‌ مرۆڤایه‌تییه‌كان، زانکۆی گه‌رمیان، هەرێمی کوردستان – عێراق

2 بەشی کوردی، كۆلێجی په‌روه‌رده‌، زانکۆی گه‌رمیان، هەرێمی کوردستان – عێراق

پوخته‌ [English]

The terms sign, reference, and symbol are distinct, but there is overlap in Kurdish language usage between them to the point where they are used interchangeably. The terms symbol, reference, and source have been the focus of discussion and disagreement for a long time among linguistic, philosophical, and logical schools, and some scientists and philosophers even associate them with the names of sources. Because the three terms—sign, reference, and symbol—appear as communication factors despite their many differences, research has demonstrated the linguistic relationship between them. For this reason, this research under the title "sign and source" aims to address the issue of the sign in the Kurdish language by defining the source and boundaries of the sign as well as the relationship between the signal and the source which means things.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان [English]

  • نیشانه‌
  • سه‌رچاوه‌
  • تشته‌كان
  • ئاماژه‌
  • هێما