جۆری توێژینه‌وه : Original Article
نوسه‌ر
به‌شی کوردی - کۆلێجی په‌روه‌رده - زانکۆی کۆیه - کۆیه - کوردستانی عیراق .
پوخته
ده‌قی ئه‌ده‌بی یه‌که‌یه‌کی یه‌کگرتووی له‌نێو خۆییدا پێکهێناوه ، که کۆمه‌ڵێک بنه‌ماو ڕه‌گه‌زی جیاوازی له‌خۆگرتووه ، له‌ڕێگه‌ی میتۆده‌ڕه‌خنه‌ییه‌کانه‌وه لێکۆڵینه‌وه‌ی له‌سه‌ر ده‌کرێت ، ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌بیش به تێپه‌ربوونی كات گۆڕانی به‌سه‌رداهاتووه‌و په‌ره‌ی سه‌ندوه‌و كۆمه‌ڵێك میتۆدی ڕه‌خنه‌ی جیاواز به پێی پێویستی هاتنه کایه‌وه له ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌بیدا ، كه هه‌ریه‌كه‌یان به پێی تایبه‌تمه‌ندی خۆی له ده‌قی ئه‌ده‌بی ده‌كۆڵنه‌وه. ڕه‌خنه‌ی ته‌واوكاریش یه‌كێكه له‌و میتۆده تازانه له ئه‌ده‌بی كوردیدا ، كه هه‌مه‌لایه‌نه‌یه و له هه‌موو ڕه‌گه‌زو پێكهاته جیاوازه‌كانی ده‌قی ئه‌ده‌بی ده‌كۆڵێته‌وه. (خوێندنه‌وه‌یه‌ک بۆ کتێبی مێژووی ئه‌ده‌بی کوردی (عه‌لائه‌ددین سه‌جادی) به پێی میتۆدی ڕه‌خنه‌ی ته‌واوکاری )هه‌وڵێكه بۆ ناساندن و لێكۆڵینه‌وه له‌م میتۆده ڕه‌خنه‌ییه‌و دیاریكردنی سروشت و تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی له بواری لێكۆڵینه‌وه‌و ڕه‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی كوردیدا ، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش هه‌وڵمانداوه به‌شێکی كتێبی مێژووی ئه‌ده‌بی كوردی (عه‌لائه‌ددین سه‌جادی)وه‌كو كه‌ره‌سته‌ی لێكۆلینه‌وه وه‌ربگرین ، ویستومانه ئه‌م میتۆده له‌م كتێبه‌دا له به‌شی ژیان و به‌رهه‌می چه‌ند شاعیرێكدا بسه‌لمێنین. له‌م لێكۆلینه‌وه‌یه‌دا ڕێبازی ڕه‌خنه‌ی ته‌واوكاری و رێبازی شیكاریمان به‌كارهێناوه. پرۆگرامی لێكۆڵینه‌وه‌كه‌شمان به‌مجۆره دارشتووه ، جگه له‌م پێشه‌كییه له دوو به‌شی سه‌ره‌كی و ئه‌نجام و لیستی سه‌رچاوه‌كان و پوخته‌ی باسه‌که به زمانی کوردی و زمانی عه‌ره‌بی و ئینگلیزی پێكهاتووه : به‌شی یه‌كه‌م ته‌وه‌ری یه‌كه‌م : چه‌مك و زاراوه‌ی ته‌واوكاری (التكاملی) ، ته‌وه‌ری دووه‌م: میتۆدی ڕه‌خنه‌ی ته‌واوكاری و لێكۆڵینه‌وه‌ی ده‌قی ئه‌ده‌بی له ناوه‌وه‌و ده‌ره‌وه‌دا (ڕوخسار و ناوه‌رۆک)، ته‌وه‌ری سێیه‌م: مێتۆدی ڕه‌خنه‌ی ته‌واوكاری و سێكوچكه‌ی ( ئه‌دیب ـــ ده‌ق ـــ خوێنه‌رو خوێندنه‌وه‌ی ده‌ق). به‌شی دووه‌م ته‌وه‌ری یه‌كه‌م : مێتۆده ڕه‌خنه‌ییه‌كان له‌م كتێبه‌دا 1- مه‌سه‌له‌ی به‌كارهێنانی میتۆد له‌م كتێبه‌دا 2- مێتۆده ڕه‌خنه‌ییه ده‌ره‌كی و ناوخۆییه‌كان له‌م كتێبه‌دا ، ته‌وه‌ری دووه‌م : لێكۆڵینه‌وه‌ی ڕوخسار و ناوه‌رۆكی ده‌قی شیعری ، ته‌وه‌ری سێیه‌م : سێكوچكه‌ی ( شاعیر – ده‌ق – خوێنه‌ر) له‌م كتێبه‌دا : 1 -شاعیر 2- ده‌ق (ده‌قه شیعریه‌كان) 3- خوێنه‌رو خوێندنه‌وه‌ی ده‌ق.
وشه بنچینه‌ییه‌كان
ناونیشانی توێژینه‌وه [English]
The History of Kurdish Literature by Alaa al-Din Sajadi
نوسه‌ر [English]
- Srusht Jawhar
به‌شی کوردی - کۆلێجی په‌روه‌رده - زانکۆی کۆیه - کۆیه - کوردستانی عیراق .
پوخته [English]
The literary text is considered a unified unit within it that includes a set of principles and different genres through critical theories that study literary texts, and literary criticism, by the time has many changes with all its theories and methods.
Critical theories and curricula study literary texts according to their characteristics, and integrative criticism is one of the new theories that have emerged recently.
A study of (The History of Kurdish Literature by Alaa al-Din Sajadi) is an attempt to define and research the application of this type of literary theories in Kurdish literature and criticism, and for this reason we tried to take part of this ancient book in the history of Kurdish literature to study it to be a material for our study, and the reason for choosing us This topic and this book in particular is due to the lack of study and applied of this critical theory in Kurdish literature compared to other literary theories .
After the introduction, the research consists of two main chapters, a conclusion, a list of sources and references, and a summary of the research is in (Kurdish , Arabic , English) languages . In terms of form and content, and the third paragraph we devoted it to searching for the three topic in topic of the integrative approach, which are (the writer, the text, and the reading of the text) and for the second chapter, it includes three paragraphs, the first paragraph being the critical approaches in this book in terms of first the issue of using the critical method in the book and secondly the external and internal critical theory in the book, and the second paragraph studying the form and content in the poetic text, and the third paragraph we allocate it (for the poet The text and the reader are in this .
وشه بنچینه‌ییه‌كان [English]
- کتێبی مێژووی ئه‌ده‌بی کوردی
- عه‌لائه‌ددین سه‌جادی
- میتۆدی ڕه‌خنه‌ی ته‌واوکاری
)