جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ران

بەشی تەكنیكی میدیا، كۆلیژی تەكنیكی كارگێڕیی، زانكۆی پۆلیتەكنیكیی سلێمانیی

پوخته‌

ئەم توێژینەوەی بەردەستتان توێژینەوەیەكی ڕۆژنامەنووسییە، كە باس لەڕۆڵی كەسايەتییەكی ڕووناكبیری كورد دەكات لەبواری ڕووناكبیریی و ڕۆژنامەنووسیی كوردیدا، كە ئەویش زانای ئایینی و نووسەر و ڕۆژنامەوان (عەلائەددین سەجادی) یە.
لەم توێژینەوەیەدا هەردوو گۆڤاری (گەلاوێژ و نزار)مان بەنموونە وەرگرتووە، كە لەبەغداد دەرچووە لەنێوان ساڵانی (1939-1949)دا (واتە: لەماوەی 10 ساڵدا) ناوبراو بەڕێوەبەری نووسین و سەرنووسەریان بووە.
گرنگی و بایەخی توێژینەوەكە لەوەدایە، تاوەكو ئێستا بەشێوەیەكی ئەكادیمی و زانستی لەڕووی ڕۆژنامەوانییەوە توێژینەوە لەسەر ڕۆڵ و پێگەی (عەلائەددین سەجادی) لە ڕۆژنامەنووسیی كوردیدا ئەنجامنەدراوە. هەروەها هونەر (ژانر)ە ڕۆژنامەنووسییەكان و وتار و بەرهەمە ڕۆژنامەوانییەكانی لەهەردوو گۆڤاری ناوبراودا.
بۆیە ئامانج لەئەنجامدانی ئەم توێژینەوە زانستییە هەوڵدانە بۆ دەرخستن و دەستنیشانكردنی ڕۆڵی ناوبراو لە ڕۆژنامەنووسیی كوردیدا لەنێوان ساڵانی (1939-1949)دا.
لەلایەكی تریشەوە هەوڵدانە بۆ ڕووناكی خستنە سەر بەرهەم و هەوڵەكانی ناوبراو لەبواری پێشخستنی ڕووناكبیریی كوردیدا لەڕێگەی چاپ و بڵاوكردنەوەی كتێب و بەرهەمەكانییەوە لەماوەی ڕابردوودا.




میتۆدی بەكارهێنراو لەلایەن توێژەرانەوە بۆ ئەنجامدانی توێژینەوەكەیان بریتییە لەمیتۆدی وەسفی لەجۆری بەراوردكاری و مێژوویی. 

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

ناونیشانی توێژینه‌وه‌ [English]

The Role of Aladding Sajadi in the spheare of thought and Kurdish’s journalism Galawezh and Nzar magazines (1939-1949) as a sample

نوسه‌ران [English]

  • Bahadin Muhammed
  • Nozad Muhammed

بەشی تەكنیكی میدیا، كۆلیژی تەكنیكی كارگێڕیی، زانكۆی پۆلیتەكنیكیی سلێمانیی

پوخته‌ [English]

This study is a journalism research focus on the role of a significant character and Kurdish thinker in terms of thought and Kurdish’s journalism, who is an author and cleric (Alaadin Sajadi). In this study the two magazines (Galawezh & Nzar) is taken as a sample; that was their editing manager and editor in chief from the year 1939 to 1949. The importance of this study lies on the fact that until now the role and position Alaadin Sajadi in the Kurdish journalism has not studied academically. As well as his journalistic works in the two above magazines. Therefore, the aim of this study is a scientific attempt of showing and determining the role of Sajadi in the Kurdish journalism between the years 1939 to 1949. In addition to, the study is an attempt on focusing his products and his attempts regarding developing the Kurdish thought via printing and publishing books and his workings in the past.
The method used by the researcher for achieving this study is descriptive from both comparative and historical.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان [English]

  • The role
  • Aladdin Sajadi
  • Cultural
  • Kurdish journalism
یەكەم/ كتێب بەزمانی كوردی:
1-دانا عەلادین سەجادی، یادی سەجادی، چاپخانەی ئیشبیلیە، بەغداد، 1987.
2-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی یەكەم (ساڵی یەكەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
3-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی دووەم (ساڵی دووەەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
4-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی سێیەم (ساڵی سێیەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
5-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی چوارەم/بەشی یەكەم (ساڵی چوارەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
6-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی چوارەم/بەشی دووەم (ساڵی چوارەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
7-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی پێنجەم/بەشی یەكەم (ساڵی پێنجەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
8-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی پێنجەم/بەشی دووەم (ساڵی پێنجەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
9-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی شەشەم/بەشی یەكەم (ساڵی شەشەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
10-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی شەشەم/بەشی دووەم (ساڵی شەشەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
11-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی  حەوتەم/بەشی یەكەم (ساڵی حەوتەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
12-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی  حەوتەم/بەشی دووەم (ساڵی حەوتەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
13-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی  هەشتەم/بەشی  یەكەم (ساڵی هەشتەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
14-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح ‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی هەشتەم/بەشی دووەم (ساڵی هەشتەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
15-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی نۆیەم/بەشی  یەكەم (ساڵی نۆیەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
16-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی  نۆیەم /بەشی دووەم (ساڵی نۆیەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
17-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی دەیەم (ساڵی دەیەم)، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
18-سدیق ساڵح، رەفیق ساڵح‌و عەبدوڵا زەنگەنە، گۆڤاری گەلاوێژ، بەرگی یازدەیەم، هەولێر، چاپخانەی رۆژهەڵات، 2016.
19-سدیق ساڵەح، كۆكردنەوەی سەرجەم ژمارەكانی گۆڤاری نزار، چاپخانەی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، سلێمانی، 2000.
20-عەبدوڵڵا زەنگەنە، سەرجەمی بەرهەمە ڕۆژنامەنووسییەكانی شەهید جەبار جەباری، چاپخانەی هێڤی، هەولێر، 2010.
دووەم/ كتێب بەزمانی عەرەبی:
1-عبدالرزاق الحسني، تأريخ الوزارات العراقية، المجلد السابع، الطبعة الخامسة، بيروت، 1978.
2-فيصل حسون، صحافة العراق مابين عامي 1945-1970، دار المدي، بغداد، 2008.
چوارەم/ گۆڤار:
عەلادین سەجادی..ڕووناكیەكی پێشەنگ، ڕۆڤار، ژمارە 28، 25/2/2004.
پێنجەم/ ڕۆژنامە و بڵاوكراوە:
1- بڵاوكراوەی سەروا پاشكۆی ڕۆژنامەی كۆمەڵ ، ژمارە 5، 5/10/2010.
2-كمال مظهر احمد، من ذكرياتهم، (كەلاوێز) في لقا‌ء مع الاستاذ علا‌ء الدين سجادي، جريدة التأخي، بغداد، العدد 1449، الاثنين 1 تشرين الأول  1973.
دور علاءالدين السجادي في مجال الثقافة والصحافة الكوردية
مجلتا كلاويز ونزار (1939-1949) انموذجا
دراسة وصفية مقارنة