جۆری توێژینه‌وه : Original Article
نوسه‌ران
1 Department of geography< College of Education , University of Garmian
2 Kurdistan Institution for Strategic Studies and Scientific Research (KISSR)
3 بەشی جوگرافیا// كۆلێژی زانستە مرۆڤایەتیەكان// زانكۆی ڕاپەڕین
پوخته
توێژینه‌وه له به‌كارهێنانى زه‌وى یه‌كێكه له‌و بابه‌تانه‌ى كه گرنگیه‌كى گه‌وره‌ى هه‌یه له ڕۆژگاری ئه‌مڕۆدا، له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ده‌رئه‌نجامى به‌كارهێنانه‌كان ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ جوڵه‌ى دانیشتوان به‌پێى گه‌شه‌كردن و دابه‌شبوونیان، وه‌ك ده‌زانین شاری كفرى وه‌ك هه‌موو شاره‌كانى تری هه‌رێم دانیشتوان تێیدا گه‌شه‌ى كردووه، بۆیه بۆ زانینى هاوسه‌نگى گه‌شه‌ى دانیشتوان و به‌كارهێنانى زه‌وى پێویسته توێژینه‌وه‌ی له‌سه‌ر ئه‌نجام بدرێت، بۆ ئه‌وه‌ى بزانیین جۆری ئه‌و به‌كارهێنانه ده‌گونجێت له گه‌ڵ گه‌شه‌كردنی شارو دتنیشتوانه‌كه‌یدا، بۆیه به‌كارهێنانى ته‌كنیكى سیسته‌مى زانیارى جوگرافى و هه‌ستكردن له‌دوره‌وه باشترین به‌رنامه‌ی زانستی و ته‌كنیكی نوێه‌یه بۆ زانینى ئه‌و هاوسه‌نگییه.
له كاتێكدا پێشكه‌وتنى زانست له بوارى ته‌كنۆلۆجیاى زانیارى ڕۆڵێكى گه‌وره‌ى هه‌بووه له به‌دواداچوون له گوڕانكارییه‌كانی به‌كارهێنانى زه‌وى, به پێى شیكردنه‌وه‌ى وێنه بینراوه ئاسمانیه‌كان Landsat8 (ETM2002-TM1989)، چونكه نه‌خشه‌كانى به‌كارهێنانى زه‌وى وێنه‌ی ڕاسته‌قینه‌یه‌ى زه‌ویمان نیشان ده‌دات له‌كاتێكى دیارى كراو (كاتى پێوانه‌كردن)دا, ئه‌مه‌ش ڕۆڵى هه‌بووه له ڕوونكردنه‌وه‌ى ئه‌و گۆڕانكارییه‌ى, كه ڕوویداوه له سروشتى زۆربوونی دانیشتوان و به‌كارهێنانى زه‌وى له شاری كفریدا كه دیاردترینیان زۆربوونى ڕووبه‌رى بیناسازییه بۆ (477,2 هێكتار) له ماوه‌ى توێژینه‌وه‌دا.
وشه بنچینه‌ییه‌كان
ناونیشانی توێژینه‌وه [English]
Cartography representation by RUSLE Model for measurement of soil water erosion in Twaswran basin
نوسه‌ران [English]
- Azdeen Darwesh 1 2
- Hemn Muhammed 3
1 Department of geography< College of Education , University of Garmian
2 Kurdistan Institution for Strategic Studies and Scientific Research (KISSR)
3 بەشی جوگرافیا// كۆلێژی زانستە مرۆڤایەتیەكان// زانكۆی ڕاپەڕین
پوخته [English]
This research is about the cartography representation, by using RUSLE model, (ArcGis) and remote sensing (RS), it is presented the cartography model for water soil erosion in Twaswran basin, it is located at east of Kurdistan region of Iraq, north of Slemani governorate and west of Pshdar district, in the corrugated mountain area. In the astronomical site, it is located between into two latitudes (36° 13' 7" - 36° 22' 58") of north and between two longitudes (44° 48' 32" - 45° 0' 10") east. The area of the basin is about (159.16 km2). The main goal of this paper is using (RUSLE) model estimated water erosion and loss amount of soil, and determined the place that got water erosion and loss of soil, with the amount of erosion and showing the cartography for water erosion and loss of soil. We are dividing the paper for three parts: (Water erosion by using RUSLE equation), finding RUSLE variables and presentation the result of RUSLE equation. Our results by RUSLE model are selected that rain is a main role in the soil erosion with the other natural and human variables, the amount of water erosion in the place of research between (1.2 – 79.3 tons, hectare per year), and total year erosion is about (143.9 tons).
وشه بنچینه‌ییه‌كان [English]
- Deviation
- method
- methodology
- methodology of literature
سەرچاوەی كوردی:
- حداد، هاشم یاسین حمدأمین ئەوانی تر (2009)، ئەتڵەسی هەرێمی كوردستانی عێراق، عێراق وجیهان، كۆمپانیای تێنوس، چاپی یەكەم، هەولێر.
- علی، حسن علی (2011)، ئاوی ژێر زەوی لە قەزای پشدەر، نامەی ماستەر، زانكۆی سلێمانی، سلێمانی، (بڵاونەكراوە).
نوسراوی حكومی:
- حكومەتی هەرێمی كوردستان، وەزارەتی گواستنەوە و گەیاندن، بە ڕێوەبەرایەتی كەشناسی سلێمانی، داتای تۆماركراو، وێستگەی كەشناسی دوكان، داتای بڵاونەكراوەی ساڵانی (2010-2019).
سەردانی مەیدانی:
- سەردانی مەیدانی بۆ ناوچەی توێژینەوە لە بەروارە (16/4/2021)
سەرچاوەی عەرەبی:
- أحمد, سحر نورالدین توفیق(2021) النمذجة الدینامیكیة لتقدیر انجراف التربة في المنطقة فیما بین رأس حولە ورأس علم الروم بالساحل الشمالی الغربی لمصر دراسة في الجیومورفولوجیا التطبیقیة. مجلة كلیة الاداب جامعة الفیو، مجلد 13، عدد 1.
- الفضلي، باسم عبدالجلیل جراد (2020)، التغیرات المناخیة في نشاط العملیات الجیومورفولوجیة لمدینة أور الأثریة ذي قار، أطریحە الدكتورا،جامعة ذي قار، ذي قار،(غیر منشورة).
- عبدالله (2020)، التحلیل المكاني للوحدات الجیومورفیة المناخیة النشأة منطقة الرزازة-بحر النجف،الجامعة المستنصریة، بغداد، (غیر منشورة).
سەرچاوەی ئینگلیزی:
- Badmos B. K. Agodzo S. K. Villamor. G. B. & Odai, S. N.( 2015), An Approach for Simulating Soil Loss from an Agro-Ecosystem Using Multi-Agent Simulation: A Case Study for Semi-Arid Ghana. Land, Vol 4(2073-445X,.
- Benzer, N.(2010), Using the Geographical Information System and Remote Sensing Techniques for Soil Erosion Assessment. polish Journal of Environmental Studies,Vol 19(881-886),
- Ouanani, Kamel Khanchoul, Oussama Derdous, Salah Eddine Tachi (2017), Mapping erosion prone areas in the Bouhamdane watershed (Algeria) using the Revised Universal Soil Loss Equation through GIS. Water and Land Development,Vol 32 (1429-7426).
- Qing Tang, Yong Xu, Sean Bennett, Yang Li, (2015). Assessment of soil erosion using RUSLE and GIS: a case study of the Yangou watershed in the Loess Plateau, China. Environmental Earth Sciences,Vol 73(1715–1724).
- Rubianca Benavide, Bethanna Jackson, Deborah Maxwell, Kevin Patrick Norton, (2018). A review of the (Revised) Universal Soil Loss Equation (R/USLE): with a view to increasing its global applicability and improving soil loss estimates. Hydrology and Earth System Scienes, Vol 22(11).
- Robert P .et, )2012(. Universal Soil Loss Equation (USLE).[Online] Available at: http://www.omafra.gov.on.ca [Accessed 10 8 2021].
)