جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ر

به‌شى زمانى کوردى/ کۆلێجى په‌روه‌رده‌ /زانکۆى که‌رکوک

پوخته‌

   لةم باسةدا رِؤشنایى دةخریَتة سةر بابةتیَکى زؤر طرنط وثر بایةخ کة کةم لة تویَذةر و زمانناسان ئاورِیان لىَ داوةتة و لة بابةتى ثراطماتیک و سیمانتیک ئاماذةیان بؤ کردووة ة باسیان کردووة، ئةویش بابةتى ثابةندو هاورِییةتى لة بوارى واتاسازى و ثراطماتیَکى زمانى کوردى وسیمانتیکى سیمبؤل و رؤلى لة ذیان و زمان و کاریَطةرى بة سةر ئاخیَوةرانى زمانى کوردى,
ثابةند وهاورِییةتى لة زاراوةى ذیان واتایةکى هةیة و ضةمک و ثیَناسةى خؤى هةیة و لة زماندا وبة تایبةتى لة لیظل و ئاستى ثراطماتیک واتا و ثیَناسةى خؤى هةیة ، بؤیة سةیر نییة کة وتراوة زمانى کوردى بة وشةو واتاى وشةکانى دةولَةمةندةو ئةمةش هیَض دةمارطیرى تیَدا نییة ، بةلکؤ زمانةکة تایبةتمةندى  خؤى هةیةوزمانةکة واى کردووة کة لة واتا و دةلالةتى یةکةکانى زماندا زؤر قوول ببیَتةوة.
لةم باسة ، ئاورِ لة ثابةندو هاورِییةتى و واتاى رةمزو سیمبول لة زمانى کوردیدا دةدةینةوة.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

أ‌-                  سةرضاوةکان بة زمانى کوردى:
1-دةروون عبدالرحمن سالَح،ئیکؤنؤمى لة ئاستةکانى زمانى کوردیدا،ضاثى یةکةم،ضایخانةى سةیید هاشم،هةولیَر،2016
2-عبدالواحید موشیر دزةیى،رةهةندى دةروونى ،ضاثى یةکةم ،هةولیَر،2007
3-   =        =    =       ،واتاسازى وشةورِستة،ضاثى یةکةم،ضاثخانةى       رؤذهةلَات،هةولیَر،2010.ز.
4-سةباح موسا عةلى،رةنطدانةوةى ضةند لایةنیَکى واتاسازى لة رؤذنامةنووس
کوردیدا،ضاثى یةکةم،ضاثخانةى ئاراس،هةولیَر،2009.
5-مستةفا محمد کریم زةنطةنة،رةنط لة زمانى کوردیدا،ضاثى یةکةم،هةولیَر،2007.
6-مستةفا غفورفردیناند دؤ سؤسیر،نووسینى جاناتان کالر،هةولیَر،2011
7- محمد معروف فتاح،زمانةوانى،دار الحکمة،بةغدا،1991.
ب‌-               سةرضاوةکان بة زمانى عةرةبى:
8-احمد مختار عمر،علم الدلالة،دار العروبة،الکویت،1982
9-جؤن لاینز،علم الدلالة،ترجمةد.مجید الماشطة،جامعة البصرة،البصرة،1986
10-ج.لیض،علم الدلالة ،بیروت،لبنان،1974.
11-عبدالهادى عبدالرحمن،لعبة الترمیز،بیروت،لبنان،2008.
12-ف،ر،ثلمةر،علم الدلالة،ترجمة،د.صبرى ابراهیمالسید،القاهرة،1986.
14-مصطفى غلمان،فی اللسانیات العامة،بیروت، لبنان،2010.
15-محمد علی الخولی،علم الدلالة  والتطبیق،دارالفلاح،عمان،الاردن،2010.
16-نورالهدى لوشن،علم الدلالة والتطبیق،الاسکندریة،مصر،2006.
17-یوسف الحاج،فلسفة اللغة،بیروت،لبنان،1970.
 
ج- سةرضاوة بة زمانى ئینطلیزى:
 
12-Devereuv,fantasty and symbol,London,1977
ض- نامةى ماستةر و دؤکتؤرا:
     13-بیخال عبداللة سعید،واتاسازى وشة،ماستةرنامة،کؤلیَذى ئاداب،زانکؤى                            سةلاحةددین،هةولیَر،1989.
14-عبداللة عزیز محمد بابان،هایثؤنیم و هةندىَ ثةیوةندیى واتایى لة زمانى کوردیدا،نامةى
     دوکتؤرا،کؤلیذى زمان،زانکؤى سةلاحةددین،هةولیَر،2005.
15-سلیَمان هشیار محةمةد،ثةیوةندى بةش و طشت د زمانا کوردیدا،ماستةر نامة،کؤلیذا ثةروةردةى بنةرِةت،زانکؤى دهؤک،دهؤک،2019..
ت_ طؤظار و رؤذنامة:
16-هیمداد حؤسین بةکر و سةباح رشید قادر،هةندىَ لایةنى زمامةوانى و رةخنةى ئةدةبى،
    طؤظارى زانکؤى کؤیة،ذ1،هةولیَر،2009.