جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ران

1 کۆلێژی په‌روه‌رده‌ی زانسته‌ مرۆڤایه‌تیه‌کان, زانکۆی سلێمانی

2 Department of geography< College of Education , University of Garmian

3 Kurdistan Institution for Strategic Studies and Scientific Research (KISSR)

پوخته‌

       ئامانج  له‌م توێژینه‌وه‌یه خستنه‌ڕووی کاریگه‌ری مه‌ترسیه‌ جیۆمۆرفۆلۆجیه‌کانه‌ له‌سه‌ر به‌کارهێنانی زه‌وی  له‌ ئاوزێڵی دۆڵی چه‌قان له‌ڕێگه‌ی دانانی به‌ها بۆ گۆڕاوه‌کانی وه‌ک  پله‌ی لێژی و به‌رزی و نزمی ڕووی زه‌وی و دابارین و ڕووپۆشی ڕووه‌کی و کاریگه‌ریان له‌سه‌ر دروست بوونی مه‌ترسیه‌ جیۆمۆرفۆلۆجیه‌کان ، بۆ به‌دیهێنانی ئامانجه‌کانیش توێژینه‌وه‌که‌ پشتی به‌ستووه‌ میتۆدی تیۆری و پراکتیکی و به‌کارهێنانیان پێکه‌وه‌ به‌مه‌به‌ستی گه‌یشتن به‌ ڕاستیه‌ زانستیه‌کان که‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ گریمانه‌ پشت پێ به‌ستراوه‌کان ، پاشان هه‌ستاوین به‌ به‌کارهێنانی به‌رنامه‌ی (GIS 10)‌ له‌پێناو شیکردنه‌وه‌ی وێنه‌ی ئاسمانی له‌جۆری(Landsat8 OLI)ومۆدێلی به‌رزی و نزمی ژماره‌یی (DEM) به‌وردبینی (30م) و داتای ئاووهه‌وایی هه‌ردوو وێستگه‌ی که‌شناسی هه‌ڵه‌بجه‌و پێنجوێن ، له‌ کۆتایدا توێژینه‌وه‌که‌ به‌وه‌ گه‌شتووه‌ که‌ ڕوبه‌ری ئه‌و ناوچانه‌ی زه‌وی مه‌ترسیدارن ده‌گاته ‌ڕێژه‌ی(45,25%)ی ڕوبه‌ری ئاوزێڵه‌که،‌ له‌هه‌مان ‌ناوچه‌ی مه‌ترسیداری تونددا (‌18) نشینگه‌ی مرۆیی‌ هه‌یه‌، درێژی ڕێگا قیرتاوکراوو قیرنه‌کراوه‌کانیش له‌هه‌مان ڕوبه‌ری‌ ناوچه‌ مه‌ترسیداره‌کاندا ده‌گاته‌(4,8 و30,4)کم له‌دووای یه‌ک.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

 
( 1 )Varoujan K. Sissakian , Geological map of Erbil-Mahabad Quadrangles, sheet NJ-38-14 and Baghdad NJ 38-15 , State Establishment of Geological Servey and Mining , 1997, scail :1:250000    
2-فاروق صنع الله العمری و علی صادق ، جیولوجیة شمال العراق ، دار الکتب للطباعة والنشر ،  جامعة الموصل ، 1977،ص24.
3- فاروق صنع الله العمری و علی صادق ، جیولوجیة شمال العراق ، مصدر سابق ، ص32 .
4- خلف حسین علی الدلیمى ، التضاریس الارضیة ( دراسة جیومورفولوجیة علمیة التطبیقیة)، طبعة الاولى ، دار الصفاء للنشر والتوزیع ، عمان ، الاردن ، 2011 ، ص162.
 ( 5 ) KM. Clayton , slopes , Oliver and Body , Edinburgh , 1972 , P. 173. 
6- حکومه‌‌تى هه‌رێمى کوردستان ، وه‌‌زاره‌‌تى گواستنه‌وه‌‌و گه‌‌یاندن ، به‌‌ڕێوه‌‌به‌‌رایه‌تى گشتی‌ که‌شناسى کشتوکاڵی به‌‌کره‌‌جۆ ، داتاى بڵا‌ونه‌کراوه‌‌ ،2018 .
7- H.p Buring , Soil and soil condition in Iraq , Baghdad , 1960.
8- حسین کاظم عبدالحسین ، منحدرات جبل برادوست فی محافظة أربیل( دراسة جیومورفولوجیة ) ، رسالة ماجستیر (غ.م) ، کلیة التربیة ، جامعة مستنصریة ، بغداد ، 2013 ، ص47 .