جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ر

به‌شی زمانی كوردی ، كۆلێژی په‌روه‌رده‌، زانكۆی سه‌لاحه‌ددین

پوخته‌

ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌به‌ناونیشانی (ڕۆڵی زمان له‌بواری په‌روه‌رده‌دا)یه‌، له‌م توێژینه‌وه‌یه‌دا هه‌وڵدراوه‌  ڕۆڵی زمان لە لەپرۆسەی پەروەردەی  کۆن و نوێ بخرێتەڕو، بواری په‌روه‌رده‌ش زمان ده‌كات به‌به‌شێكی گرنگ له‌ خستنه‌ڕوی پێكهاته‌و جۆره‌كانی په‌روه‌رده‌ له‌ده‌ربڕین و مامه‌ڵه‌كردن و پڕۆسه‌ په‌روه‌رده‌ییه‌كان،له‌پڕۆسه‌ی په‌روه‌رده‌ی کۆن و نوێ زمان هۆكاری گه‌یه‌نه‌ری په‌یامی په‌روه‌رده‌ بووه‌،بووه‌ته‌ به‌شێكی گرنگی ئاڕاسته‌ په‌روه‌رده‌ییه‌كان.په‌روه‌رده‌ وه‌كو بنه‌مایه‌كی گرنگ و سه‌ره‌كی ڕۆڵی باڵای له‌گه‌شه‌پێدان و ده‌رخستنی توانا زمانییه‌كان و گه‌یاندنی به‌خوێنه‌ر ده‌بینێت،به‌مه‌ش په‌یوه‌ندی نێوان زمان و په‌روه‌رده‌، له‌گه‌یاندنی ته‌واوی زانیارییه‌ مه‌عریفییه‌كان و پڕۆسه فێركارییه‌ زمانیی و په‌روه‌رده‌ییه‌كان ئاشكراده‌بێت. زمان ڕۆڵی له‌گشت بواره‌ جیاجیاكانی كۆمه‌ڵگه‌دا هه‌یه‌ و بوونی وه‌كو دانه‌یه‌كی گرنگ و هۆكارێكی سه‌ره‌كی له‌پڕۆسه‌ په‌روه‌رده‌ییه‌كاندا جێكه‌وته‌ی گرنگی هه‌یه.  

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

ناونیشانی توێژینه‌وه‌ [English]

The Role of Language in Education Field

نوسه‌ر [English]

  • Ayub Rasheed

به‌شی زمانی كوردی ، كۆلێژی په‌روه‌رده‌، زانكۆی سه‌لاحه‌ددین

پوخته‌ [English]

This study entitled “The Role and Impact of Language in Education” makes an attempt to explicate the language, its role and importance in the current and old education process. Language is a valuable process in all areas of human life and an important way to connect and act in education. Language plays an important role in education development. Language is the reason to transfer the education message, which is an important part of the educational direction in expression, treatment, and educational processes, in the new and old education process, Education plays a high role in developing and showing linguistic abilities and delivering it to the reader, thus revealing the relationship between language and education, in providing all knowledge information, language learning and education processes. Language has a noteworthy role in all diverse aspects of society and consequences as a vital one and a major reason for the educational processes.

یه‌كه‌م، هه‌ولێر. 2004 یه‌كه‌م : كتێبه‌كان به‌زمانی كوردی :
١ـ  به‌كر عومه‌ر عه‌لی و ئه‌وانی تر ، فێربوون و فێركردن له‌ڕوانگه‌ی زانستی په‌روه‌رده‌ییه‌وه‌، 2011.
٢ــ تالیب حسین علی، زانستی زمان و زمانی كوردی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌ڵات، هه‌ولێر، 2014.
٣ـ  حاجی عبدولرحمان حاجی ، به‌كارهێنانی زمان، زانكۆی س
١ ــ ڕوخسار نــبی مغدید، به‌هاكۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان له‌پرۆگرامی خوێندنی كوردی له‌ڕوانگه‌ۆران، فاكه‌لتی په‌روه‌رده‌ ،2020.
٤ــ سمعیع ابومغلی،  شێوازه‌نوێیه‌كانی گوتنه‌وی زمان، وه‌رگێڕانی :ئیبراهیم قادر محمد، چاپی یه‌كه‌م، هه‌ولێر. 2008.
٥ــ  شێروان حسین حمد، گه‌شه‌كردنی زمانی منداڵ به‌پێی قۆناغه‌كانی خوێندن، كۆنفرانسی زانستی زمانی كوردی، وه‌زاره‌تی رۆشنبیری و لاوان و ئه‌كادیمیای كوردی ، هه‌ولێر ، 2013.
٦ــ شهاب طیب تاهیر ،شێروان حسین حمد، زمانی پرۆگرامه‌كانی خوێندن و ستانداردكردنی زمان، مجلة جامعة كركوك، المجلد 8 ، العدد، 2 ،  2013.
٧ــ لوقمان ره‌ئوف، شێوازو رێگاكانی وانه‌وتنه‌وه‌، چاپی یه‌كه‌م، سلێمانی، 2005
٨ـ محسین ئه‌حمه‌د عومه‌ر، ئـیبراهیم زێباری، ده‌روازه‌یه‌ك بۆزمانناسی، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی حه‌مدی، سلێمانی، 2013.
٩ـ محمد معروف فتاح ، لێكۆڵینه‌وه‌ زمانه‌وانییه‌كان، چاپی یه‌كه‌م ، هه‌ولێر ،2010.
١٠ـ   محمد معروف فتاح، زمانه‌وانی، چاپی سێیه‌م، هه‌ولێر، 2011.
١١ـ وریا عمرئه‌مین، چه‌ند ئاسۆیه‌كی تری زمانه‌وانی، ،ده‌زگای ئاراس ،به‌رگی یه‌كه‌م، چاپی
دووه‌م: نامه‌ ئه‌كادیمیه‌كان ی بۆچوونی هۆشه‌كییه‌وه‌، نامه‌ی ماسته‌ر، فاكه‌ڵتی ئاداب ، زانكۆی سۆران، 2017.
٢ــ  سادق ئه‌حمه‌د عوسمان، رێزمانی كوردی له‌نێوان پرۆگرامی كۆن و نوێدا، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی سه‌لاحدین، هه‌ولێر، 2014.
٣ ـ  سروه‌  فیصل عزیز، بنه‌مای هاریكاری له‌ چوارچێوه‌ی نواندنی كوردیدا، نامه‌ی ماسته‌ر،كۆلیژی په‌روه‌رده‌، زانكۆی سه‌لاحه‌دین ، 2010.
٤ـ هه‌وارعومه‌ر فه‌قێ ئه‌مین، بنه‌ماكانی زمانی په‌روه‌رده‌یی له‌پرۆگرامی خوێندندا، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی سلێمانی،2015 .
سێیه‌م:  گۆڤاره‌كان:
١ـ  تالیب حسین عه‌لی ، شێوازوزمان، گۆڤاری نووسه‌ری نوێ، ژماره‌ 40، هه‌ولێر، 2008.
٢ـ  عه‌تا رشید حسین ، شنۆ محمد محمود،  بونیادی زمان، گۆڤاری زانكۆی ڕاپه‌رین، ژماره‌ 5، 2015.
 ٣ـــ محمد عبدالفتاححمه‌ سه‌عید، فه‌رهه‌نگی رێزمان له‌لێكۆڵینه‌وه‌ی وێژه‌یدا،گۆڤاری زانكۆی سلێمانی، ژماره‌ 50، به‌شی ب، 2016.
٤ـــ مهاباد كامل عبدالله‌، زمانی دایك له‌سیسته‌می په‌روه‌رده‌دا، گۆڤاری زانكۆی ڕاپه‌ڕین، ژماره‌ 2، 2015.
٥ـــ  هــیمداد عبدوالقهار محمد، مێشك و زمان، گۆڤاری رامان، ژماره‌ 122، 2007.
چواره‌م:  سه‌رچاوه‌كان به‌زمانی‌ عه‌ره‌بی:
١ـ ابرهیم سند احمد ابراهیم، اللغة بین الاستعمال والتواصل فی اللسانیات التداولیة، مجلة الزهراء، الجزء الثانی، العدد الثلاثون، جامعة المنیا، مصر، 2020.
٢ ـ  ابوالفتح عثمان جنی الموصلی،  الخصائص، الطبعة الرابعة، جزءالاول، مصر، 1952.
٣_ اسما شاکر، (مقارنە بین التعلیم والتربیە التقلیدیە والحدیث)،٢٠٢٠.
٤ـ جمعه‌ سید یوسف، سایكولوجیة اللغة والمرض العقلی، سلسیلةكتب ثقافیة شهریة یصدرها المجلس الوطنی للثقافة والفنون والادب ـ الكویت،1990.
٥ـ عبدالهادی ظافری الشهیری، استراتیجیات الخطاب ـ مقاربة لغویة تداولیة، الطبعة الاولی، دار الكتب الوطنیة، بنغازی ــ لیبیا، 2004.
٦ـ   نارمین نابلس ، التربیة الحدیثة و التقلیدیة، طرابلس، جامعة الجنان، 2010.
پێنجه‌م : سه‌رچاوه‌كان به‌زمانی ئینگلیزی:
١ـ   journal,home page  , The Description of Lnguage use  ، 1966 , coast , william ,A
شه‌شه‌م : ماڵپه‌ڕی ئه‌لیكترۆنی:
١_  2010 ,ejournal, chicago press , usage Languag