جۆری توێژینه‌وه‌ : Original Article

نوسه‌ران

1 زانکۆى سه‌ڵاحه‌ددین- کۆلیژى ئاداب - بەشى کۆمەڵناسى

2 زانکۆى سۆران- فاکەڵتى ئاداب - بەشى کۆمەڵناسى

پوخته‌

    بەدرێژایى مێژوو ئافرەتان ڕۆڵێکى گەورە و بەرچاویان لە پێشخستن و گەشەپێدانى کۆمەڵگادا هەبووە، لە سەرجەم کایەکانى ژیانى کۆمەڵایەتیدا هاوشانى پیاوان بوونە لە مەیدانى خەبات و کارکردندا. 
     هەر چەندە بە گوێرەی یاسا و ڕێنماییەکان ئافرەتان دەرفەتی یەکسانیان بۆ ڕەخساوە، وەک پیاوان لە بەشداری کردن لە کەرتی گشتیدا، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئافرەتی فەرمانبەر ڕووبەڕووی ئاستەنگ و کۆسپ بۆتەوە، ئەمەش وای کردووە زۆر جار ئافرەت نەتوانی بە ئەرکی خۆی هەڵبستێ، جا چ لەناو خێزان کە خۆی دەبینێتەوە لە ڕاپەراندنی کاری ماڵەوە، یاخود بە ئەنجام گەیاندنی کار و بەرپرسیاریەتییەکانى لەو فەرمانگەیەی کە کاری تێدا دەکات .
     ئامانجی ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌، زانین و دەستنیشانکردنى کاریگەرترین لەمپەرەکانى بەردەم کارکردنى ئافرەتى فەرمانبەرە لە دامودەزگاکانى کەرتى گشتیدا. ئەم توێژینەوەیە توێژینەوەیەکى چەندایەتییە و میتۆدى بەکارهاتوو بریتییە لە میتۆدى وەسفى شیکاریی، هەروەها قەبارەى نموونەکە پێکهاتووە لە ((384 ئافرەتى خێزاندارى فەرمانبەر لە شارى هەولێر.
له‌م توێژینه‌وه‌یەدا،‌ دەرکەوتووە گرنگترین بەربەستەکانى بەردەم کارکردنى ئافرەتان لە کەرتى گشتیدا بریتین لەم بەربەستانە :- کولتوور و بەها کۆمەڵایەتییەکان، هاوکارینەکردنى پیاوان بۆ ئافرەتان لە ڕاپەڕاندنی کارەکانی ماڵ،  نزمی ئاستی ڕۆشنبیری کۆمەڵگە، شوێنى کارکردن، هەروەها خێزان.





وشە کلیلییەکان: ئافرەتى فەرمانبەر، کەرتى گشتى، کەرتى تایبەت.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان

ناونیشانی توێژینه‌وه‌ [English]

Obstacles in the way of Female Employees in the Public Sector A Field Study from Female Employees in the KRG-Ministry of Health-Erbil

نوسه‌ران [English]

  • Roza Shareef 1
  • Karzan Abdulrahman 2

1 زانکۆى سه‌ڵاحه‌ددین- کۆلیژى ئاداب - بەشى کۆمەڵناسى

2 زانکۆى سۆران- فاکەڵتى ئاداب - بەشى کۆمەڵناسى

پوخته‌ [English]

Throughout history, women have played great roles in developing and enhancing the society. They have played their part, side by side with men, in all the walks of life, especially in terms of employment and business.
Though according to the Laws and Regulations, male and female employees enjoy similar rights and duties within the Public Sector, female employees, however, often face challenges and hindrances, which in turn has led the female employees not to be able to perform their duties and/or enjoy their full rights. This is true both within the family (as a housewife), and at work (Office).
The purpose of this study is to pinpoint and diagnose the major obstacles to the female employees in the Public Sector. The present research is a quantitative one. The methodology adopted is descriptive –analytical. The scope of the study involves (384) married female employees in Erbil City.
The study has concluded that the biggest obstacles to the female employees at work are the following: Culture and social values and restrictions; lack of male support at home and housework; lack of social awareness in the society, at office and in the family as well.

وشه‌ بنچینه‌ییه‌كان [English]

  • Female employees
  • Public Sector
  • Private Sector
یەکەم: سەرچاوە کوردییەکان
- احمد، خالس قادر، به‌ڕێوه‌به‌رى گشتى-وەزارەتى تەندروستى، لە رێکەوتى 16/9/2019.
-زێبارى، تاهیر حسۆ (2018) ڕێبازەکانى توێژینەوەى زانستى لە کۆمەڵناسیدا، چ1، و: جبار، شەهلا وەلى، هەولێر: نوسینگەى تەفسیر.
-عەلائەدین، دلاوەر (2013) نیشتمان سازی و سیستەمی فەرمانڕەوایەتی خۆماڵی لە هەرێمی کوردستان، چاپخانەی هەولێر .
-چەند دۆکیۆمینتێکی نێودەوڵەتی لە بارەی مافەکانی مرۆڤەوە (2006)، و، قادر ووریا، هەولێر :دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی موکریان .
-ڕاپۆرتى کاروچاڵاکییەکانى وەزارەتى پلاندانان-(وەرزى سێیەم-2018)، وەزارەتى پلاندانان-حکومەتى هەرێمى کوردستان. وەرگیراوە  لە ماڵپەڕى فەرمى وەزارەتى پلاندانان:-
-ڕاپۆرتەکانى دەستەى ئامارى هەرێمى کوردستان، ساڵى 2012 و2014و2016. بڵاوکراوەتەوە لە ماڵپەڕى فەرمى دەستەى ئامار.
-ڕاپۆرتى دەستەى ئامارى هەرێمى کوردستان، 2018-2014 بە نیشاندەر(2019). بڵاوکراوەتەوە لە ماڵپەڕى فەرمى دەستەى ئامار.
 
 
دووەم:سەرچاوە عەرەبییەکان
-  الموسوی، حنان عبدالخضر و عبدالرزاق، اسامة نزار عبدالستار (2020) القطاع الخاص فی العراق الواقع وسبل النهوض، العراق: مجلة الکلیة الاسلامیة الجامعیة، المجلد 1، العدد 55، ص171-202.
- البنی، شذا صادق و الحورانی، محمد عبدالکریم (2019) عمل المراة الاماراتیة وأثره فی اسقرار الاسری، مجلة الاداب، جامعة الشارقة، مجلد 1، عدد130 .
- العزاوی، رحیم یونس (2008) مقدمة فی منهج البحث العلمی، ط1، عمان: دار الدجلة.
- النعیمی ،فارس عبداللة (2018) مفهوم ونشأە القطاع العام، دار النهضة للطباعة .
- حسن، حسین عجلان (2006) القطاع العام فی العراق بین ضرورات التطویر وتحدیات الخصخصة، العراق: مجلة , Journal of Baghdad College of Economic sciences University, Volume , Issue 11, Pages 1-47
- دویدری، رجاء وحید (2000) البحث العلمی: اساسیاته النظریة وممارساته العلمیة، دیمشق: دار الفکر.
- دی بوفوار، سیمون (2004) الجنس الاخر، ت:مجموعە من اساتذە الجامعە، بیروت : ط4، المکتبە الاهلیە.
- رحاحلە، حازم (2012) تمایز الآجور بین قطاعین العام والخاص، القطر : مرکز العربى للابحاث و دراسة السیاسات.
- صوان، فرج محمد (2017) البحث العلمی-المفاهیم، الأفکار، الطرائق و العملیات، ط1، لبنان: ابن ندیم للنشر و التوزیع.
- عبدالفتاح، کامیلیا 1972))، سوسیولوجیا المراة،ط1،القاهرة: دار الثقافة العربیة للطباعة.
- قانون تعدیل قانون الخدمة المدنیة رقم (24) لسنة 1960 المعدل.
- کریم، بودخدخ و مسعود، بودخدخ (2011) رؤیة نظریة حول استراتیجیة تطویر القطاع الخاص فی النشاط الإقتصادی، ورقة بحثیة ورقة بحثیة مقدمة للمشارکة ضمن فعالیات الملتقى الوطنی الأول حول :" دور القطاع الخاص فی رفع تنافسیة الإقتصاد الجزائری والتحضیرلمرحلة ما بعد البترول "  یومی 20 و 21 نوفمبر 2011، جامعة محمد الصدیق بن یحی – جیجل -کلیة العلوم الإقتصادیة و العلوم التجاریة و علوم التسییر.
- مایو، الفون (2007) التصنیع والمشاکل الانسانیە، ت: اسماعیل، محمد عماد الدین و بدران، احمد، مکتبە القاهرە .
- مشری، درویش (2013) القطاع الخاص ودوره فی التنمیة، جامعة قاصدی مرباح – ورقلة- کلیة العلوم االقتصادیة والتجاریة وعلوم التسییر.
- نادیة، فرحات (2012) عمل المراة و اثره على العلاقات الأسریة، جزائر: البحث منشور فی الاکادیمیة للدراسات الاجتماعیة و الانسانیة- جامعة حسبة بن بوعلی شلف،العدد 8،ص126-134.
سێیەم:سەرچاوە بیانییەکان.
Ali،S،(2001)challenges facing women employees in career development :a focus
On kapsabet municipality،academic journals.
-Bratton،j،gold،j.(2007)،Human Resource Management theory and practice،4th ed،us:Macmillan press LTD
-Coolican، H (2014) Research Methods and Statistics in Psychology, New York: Psychology Press.
-International human right instruments (2005) ،the university of Nottingham،UK.
Labor right (2013): available at http:/www.labor.org/issues /women.
-Maltby, john, Liz Day and Macaskill (2007) personaliy, individual differences and intelligence, England: Pearson Prentice Hall.
On kapsabet municipality، academic journals.
-Saunders, Mark, Lewis, Philip, and Thorn hill, Adrian ((2007) Research methods for business students (4 Ed.), Edinburgh Gate, Harlow: Pearson Education Limited.
-Sekaran, Uma (2003) Research methods for business: A skill-building approach (4 Ed.), New York: john Wiley& Sons Inc.
-THE WORLD BANK REPORT (2015), Kurdistan Region of Iraq: Economic and Social Impact Assessment of the Syrian Conflict and the ISIS Crisis: available online:
-Ticker،A.(2005)،Genderin world politics،in baylis،J andsimth،S.(2005)،The globalization of world politics،”3rd ed،New York:Oxford University press .