TY - JOUR ID - 66234 TI - جینؤساید لةباشوورى کوردستان: "رِابوردوو، ئیَستا و ئایندة، لیَکةوت و کاریطةریی و ئةرکةکان؟ JO - Journal of Garmian University JA - JGU LA - ku SN - 23100087 AU - سلێمان, ته‌ها AD - لێکۆڵه‌رو شاره‌زا له‌ بوارى جینۆسایدو ئه‌نفال Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 4 IS - Genocide Conference SP - 311 EP - 328 DO - 10.24271/garmian.77 N2 - جینۆسایدیکردنى گه‌ىل کوردستان و کورد، له‌باشوورى کوردستان "عێراق" چه‌ندین وێستگه‌ى جۆراوجۆرىبه‌خۆوه‌ بینیوه‌، به‌عس وه‌ک پارتى فه‌رمانڕه‌واى عێراق له‌ ساڵى 1963 تا 2003 گه‌وره‌ترین به‌رپرسیارێتىتاوانه‌کانى جینۆساید دژ به‌گه‌ىل کوردو کوردستان له‌ئه‌ستۆ ده‌گرێ، لێره‌دا ناتواننی هه‌موو وێستگه‌کانى ئه‌مکرده‌یه‌و ته‌واوى ورده‌کارى و الیه‌نه‌ جیاجیاکانى روون بکه‌ینه‌وه‌، به‌ڵکو هه‌وڵده‌ده‌ین کۆمه‌ڵێک وێستگه‌ىله‌یه‌کرت جیاواز، واته‌ له‌ کات و ساتى جیاواز، به‌اڵم ته‌واوکه‌رى یه‌کرتى کرده‌که‌، به‌کۆمه‌ڵێک داتاو به‌ڵگه‌نامه‌ىسه‌ملێنراو، خبه‌ینه‌ روو. پێشمان وایه‌ به‌الیه‌نى که‌م ئه‌مه‌ى ئه‌م به‌شه‌ى کوردستان، ده‌بنه‌ سه‌ره‌تایه‌ک بۆتێگه‌یشنت له‌ په‌المارو شااڵوى جینۆسایدکردنى گه‌ىل کورد له‌الیه‌ن فه‌رمانڕه‌واکانى " عێراق" به‌تایبه‌تبه‌عسى له‌گۆڕنراو، هه‌روه‌ک زانیارییه‌کى وردیشه‌ بۆ ناسینه‌وه‌ى تاوانه‌کانى به‌عس.ناوه‌ڕۆکى باسه‌که‌مان له‌م ناونیشان و به‌شانه‌ى خواره‌وه‌ پێکدێت )به‌رچاو ڕوونى، به‌رخوردێک بۆچه‌مکی جینۆساید، پێناسه‌ی جینۆساید، جینۆسایدى فه‌یلییه‌کان له‌عێراق ، جینۆسایدى شارى قه‌اڵدزێ ،شااڵوى جینۆسایدى بارزانییه‌کان ، شااڵوى جینۆسایدى بارزانییه‌کان ، جینۆسایدکردنى هه‌ڵه‌جبه‌ ،جینۆسایدى ئه‌نفال ، هێرشه‌ کیمیاوییه‌کان له‌ کوردستان ، جینۆسایدى "بالیسان"، جینۆسایدوکیمیابارانى"گۆپته‌په‌"، جینۆسایدى"سێوسێنان"، جینۆسادى مه‌سیحى و ئێزدییه‌کان له‌ شااڵوى ئه‌نفاىلهه‌شتدا ، جینۆسایدى شارى "سه‌یدسادق" ، جینۆسایدى گوندى "سۆریا"، جینۆسایدى ئه‌شکه‌وتى ده‌کان، جینۆسایدى ئۆردگاى زیوێ ، جینۆسایدى ئێزدییه‌کان نوێرتین تاوان ، به‌ پێى پێوه‌ره‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌کان ،دۆسییه‌ى تاوانه‌کان له‌ دادگا ، ئه‌رکى ئێستاو ئاینده‌مان؟، له‌سه‌رئاستى عێراق، له‌سه‌رئاستى په‌رله‌مانىکوردستان ، له‌سه‌رئاستى سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێم و حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان ، له‌سه‌رئاستى رێکخراوه‌کان ،له‌سه‌رئاستى نێوده‌وڵه‌تى و هه‌رێمایه‌تى(.بێگومان قسه‌و بۆچون و لێکدانه‌وه‌و خوێندنه‌وه‌ى تر زۆرن، ره‌نگه‌ گرنگرتین خاڵى هاوبه‌شى ئه‌مه‌ىبه‌رده‌ست له‌ گه‌ڵ تێکڕاى ئه‌وانى تر، ئه‌وه‌بێت که‌ له‌یه‌که‌وه‌ نزیکنب و کۆلکه‌ى هاوبه‌شیان له‌ دژ زیاتربێت،ئه‌مه‌ش خاڵى پۆزه‌تیفى ئه‌م باسه‌ى ئێمه‌یه‌. UR - https://jgu.garmian.edu.krd/article_66234.html L1 - https://jgu.garmian.edu.krd/article_66234_efa577f869f5b3d61e41972e83131875.pdf ER -