جۆری توێژینه‌وه : Original Article
نوسه‌ران
1 وەزارەتی پەروەردە/پەروەردەی سلێمانی
2 Kurdiah/eduacational/universty of garmian
3 وەزارەتی پەروەردە/ پەروەردەی گەرمیان
پوخته
توێژینەکە لە پێشەکییەک و دو بەش پێکدێت، لەگەڵ پوختە و زاراوەکلیلییەکان، لە بەشی یەکەمدا تیشکخراوەتەسەر بابەتی چەمکی زانستی زمانەوانی کارەکی، فێربونی زمانی دووەم ، چەند بابەتێکی تری پەیوەست بە باسەکە، لە بەشی دووەمدا ئاستەنگییە سینتاکسییه‌کانمان لە پرۆسەی فێربونی زمانی فارسی لای ئاخێوەری کورد خستۆتەبەرباس، ده‌رمانخستووه، کە چۆن دەبنە ڕێگر لە فێربونی زمانی فارسی لای ئاخێوەری کورد، ئامانجی توێژینەوەکە، دۆزینەوەی ئاستەنگییەکانە، بۆ چارەسەرکردنی ئەو ئاستەنگییانە بەگرتنەبەری ڕێکاری گونجاو لە پرۆسەی فێرکردنی زمانی فارسی بۆ ئاخێوەری کورد، گرنگی ئەم بابەتە لەوەدایە، کە زمانی فارسی و کوردی سەربەیەک خێزانن و زمانێکی دراوسێیە و دەوڵەمەندە بە سەرچاوەی زانستیی، لەم ڕوانگەیەوە پێویستە باشترین ڕێگا بگیرێتە بەر بۆ ئەوەی ئاخێوەری کورد فێری زمانی فارسیی ببێت، کێشەی توێژینەوەکە بریتییە لە ئەو پرسیارەی، کە ئایا ئاخێوەری کورد ئاستەنگی سینتاکسی هەیە لە فێربونی زمانی فارسیدا؟ هەروەها لەکۆتایشدا لیستی سەرچاوەی بەکارهاتوو و پوختەی توێژینەوە بە زمانی ئینگلیزیی و عەرەبی و خراوەتە ڕوو
وشه بنچینه‌ییه‌كان
سه‌رچاوه‌ى کوردى
1- ئاوات ساڵح قادر، ڕێککه‌وتنى سینتاکسى له‌زمانى کوردى و فارسیدا، نامه‌ى ماسته‌ر، کۆلێژى زمان، زانکۆى سلێمانى، 2015.
2- ئه‌بوبه‌کر عومه‌ر قادر، به‌راوردێکى مۆرفۆسینتاکسی له‌زمانى کوردى و فارسیدا، نامه‌ى دکتۆرا، کۆلێژى زمان،زانکۆى سلێمانى، 2003.
1- ئاسۆ عبدالرحمان کریم، ستراتیژه کۆزمانه‌وانییه‌کان له‌فێربوونى زمانى دووه‌مدا, نامه‌ى دکتۆرا، کۆلێژى زمان، زانکۆى سلێمانى، 2019.
2- به‌کر عومه‌ر على، چه‌ند لایه‌نێکى زمانه‌وانى ، چاپى یه‌که‌م ، هه‌ولێر، 2014
3- شێروان حسن حمد، تواناى مۆرفیمى به‌ند له ده‌وڵه‌مه‌ند کردن فه‌رهه‌نگ و ڕاپه‌ڕاندنى ئه‌رکى سینتاکسیدا ، نامه‌ى دکتۆرا، زانکۆى سلێمانى، 2014
4- شادان حه‌مه‌ئه‌مین محه‌مه‌د، په‌یوه‌ندییه واتاییه‌کانى ناو مۆرفیمه به‌نده‌کان له زمانى کوردیدا ، نامه‌ى ماسته‌ر، زانکۆى سلێمانى ، 20164.
5- عه‌دنان عه‌بدوڵڵا عه‌بدولوه‌هاب، وه‌رگرتنى زمان لاى مناڵ، نامه‌ى ماسته‌ر، کۆلێژى زمان، زانکۆی سلێمانى، 2015.
6- کاروان عومه‌ر قادر، درکپێکردنى زمانى ستاندارد و شیانى فێربوونى زمانى دووه‌م، گۆڤارى زانکۆى سلێمانى ، ژماره 45، 2014.
7- که‌ژاڵ جهانبه‌خش محمد ، دروسته‌ى ڕسته‌ى ساده له زمانى کوردی و فارسیدا ، نامه‌ى ماسته‌ر زانکۆى گه‌رمیان ، 2016
8- کاروان عومه‌ر قادر، درکپێکردنى زمانى ستاندارد و شیانى فێربونى زمانى دووه‌م، گۆڤارى زانکۆى سلێمانى ، ژماره 45, 20148.
9- هێرش که‌ریم حه‌مید، ڕۆسته‌م محمد احمد ، ڕێکاره‌کانى زمانى بیانى (کلتور) به نمونه، کۆنفرانسى زانکۆى گه‌رمیان، 2019
10- هێرش که‌ریم حه‌مید، به‌راوردێکى مۆرفۆفۆنیمى له زمانى کوردى و فارسی دا ، نامه‌ى ماسته‌ر، زانکۆى سلێمانى، 2015
11- نه‌ریمان عه‌بدولڵا خۆشناو، زمانه‌وانى کاره‌کى، به‌رگى یه‌که‌م چاپى یه‌که‌م، هه‌ولێر، 2016
سه‌رچاوه‌ى فارسى
1- تقى وحیدیان کامیار، غلام رضا عمرانى ، دستور زبان فارسی (1)،ضاث دوازدهم ،تهران، 1389
2- حسن انورى،حسن احمد طیوى ، دستور زبان فارسی(2)، ضاث دوم ، تهران، 1367
3- على محمد حق شناس، دستور زبان فارسی، ضاث اول ،تهران ، 1387
4- زریتا عیلانى، تأسیر تداخل زبان مادرى در اموزش زبان دوم، ثایطاه مجلات تخصص نور،شمارة 60، 1380.
رضوان متولیان نائینى ، عباس استوار ابر قوئى، خطاهاى نحوى عرب زبانان در یادطیرى زبان فارسی بة عنوان زبان دوم ,ثذوهش نامةى اموزش زبان فارسی بة غیر فارسی زبانان ذمارة (2)، 1392
)