سه‌رچاوه‌کوردییکان :
1-       ئه‌حمه‌د ، د. بیستون حه‌سه‌ن ، 2018 ، لێکدانه‌وه‌ى سیماتیکى و پراگماتیکى ده‌ربڕاوه‌ چه‌سپاوه‌کان له‌ زمانى کوردیدا ، سلێمانى .
2-       ته‌وفیق ، قه‌یس کاکل ، 2002 ، په‌یوه‌ندییه‌کانى نێو ده‌ق ، نامه‌ى دکتۆرا ، کۆلێجى ئاداب زانکۆى سه‌لاحه‌ددین ، هه‌ولێر .
3-       حه‌سه‌ن ، فه‌رهاد ته‌وفیق ،2010 ، په‌یوه‌ندییه‌ سیمانتیکییه‌کان و هه‌ندێ دیارده‌ى واتایى له‌ زمانى کوردیدا ، نامه‌ى ماسته‌ر ، کۆلێجى زمان ، زانکۆى سلێمانى .
4-       عه‌زیز ، عه‌بدوڵا ، 1990 ، گۆڕانى واتاىوشه‌ له‌ زمانى کوردیدا ، نامه‌ى ماسته‌ر ، زانکۆى سه‌لاحه‌ددین ، هه‌ولێر .
5-       عیزه‌دین ، سامان ، 2010 ، بنیاتى هونه‌رى له‌ شیعرى له‌تیف هه‌ڵمه‌تدا ، به‌ڕێوه‌به‌رێتى چاپ و بڵاوکردنه‌وه‌ى سلێمانى .
6-       فه‌تاح ، د. محمد مه‌عروف ، 2010 : لێکۆڵینه‌وه‌ زمانه‌وانییه‌کان ، ده‌زگاى توێژینه‌وه‌ و بڵاوکردنه‌وه‌ى موکریانى ، هه‌ولێر .
7-       فه‌رهادى ، ساجیده‌ عبدالله‌ ، 2002 ، ڕسته‌ و پاش ڕسته‌ ، نامه‌ى دکتۆرا ، کۆلێجى زمان زانکۆى سه‌لاحه‌ددین ، هه‌ولێر .
8-       فه‌ره‌ج ، هۆگر مه‌حمود ، 2000 ، پراگماتیک و واتاى نیشانه‌کان ، نامه‌ى دکتۆرا ، کۆلێجى زمان زانکۆى سلێمانى .
9-       قادر ، خانزاد عه‌لى ، 2011 ، زمانى شیعرى حاجى قادرى کۆیى و مه‌حوى و شێخ ڕه‌زاى تاڵه‌بانى ، ئه‌کادیمیاى کوردى ، هه‌ولێر .
10-   کانه‌بى ، دلێر سادق ، 2009 ، هه‌ندێ لادانى زمانى لاى سێ شاعیرى کورد ، ئه‌نوه‌ر‌ مه‌سیفى ، نه‌وزاد ره‌فعه‌ت ، فه‌رهاد پیرباڵ ، ده‌زگاى توێژینه‌وه‌و بڵاوکردنه‌وه‌ى موکریانى  .
11-   که‌ریم ، د. ئازاد عه‌بدولواحێد ،2013 ، سۆسۆلۆژیاى ئه‌ده‌ب ، کۆمه‌ڵه‌ى ڕووناکبیرى و کۆمه‌ڵایه‌تى که‌رکوک .
12-   معین ، سازان ره‌زا ، 2005 ، واتا و ده‌وروبه‌ر ، نامه‌ى ماسته‌ر ، زانکۆى سه‌لاحه‌دین ، کۆلێژى په‌روه‌رده‌ بۆ زانسته‌مرۆڤایه‌تییه‌کان ، هه‌ولێر .
13-   مه‌حمود ، ئاڤێستا که‌مال ، 2009، پراگماتیکى ڕسته‌ى پرسیار و فه‌رمان ، مه‌ڵبه‌ندى کوردۆلۆجى ، سلێمانى .
14-   _____، 2012 ، پرۆسه‌ سایکۆلۆژییه‌کان له‌ زمانى کوردیدا ، به‌ڕێوه‌به‌رێتى چاپ و بڵاوکردنه‌وه‌ى سلێمانى .
15-   مه‌حوى ، محه‌مه‌د ،2001 ، ڕسته‌سازى کوردى ، زانکۆى سلێمانى ، سلیمانى .
16-   _____، 2009 ، زانستى هێما ، هێما ، واتا و واتا لێکدانه‌وه‌ ، به‌رگى دووهه‌م ، زانکۆى سلێمانى ، سلێمانى
17-   محه‌‌مه‌د ، دارا حه‌مید ، 2010 ، واتاسازى هه‌ندێ لایه‌ن له‌ سیمانتیک و پراگماتیکى کوردى ، سلیمانى .
18-   _____، 2012 ، شیکارى ڕسته‌ى ئاڵۆز له‌ڕوانگه‌ى پراگماتیکه‌وه‌ ، نامه‌ى دکتۆرا ، کۆلێجى په‌روه‌رده‌ ، زانکۆى سلێمانى .
19-   _____، 2013 ، هه‌ندێ لایه‌ن له‌ تیۆرییه‌کانى زمان ، سلێمانى .
20-   مه‌حموود ، ئازاد ئه‌حمه‌د ، 2009 ، بونیاتى زمان له‌ شیعرى هاوچه‌رخى کوردیدا ، ئه‌کادیمیاى کوردى ، هه‌ولێر .
21-   مه‌عروف ، عه‌بدولجه‌بار مسته‌فا ،2009 ، دروسته‌ى ڕسته‌ى ئاڵۆز له‌ زمانى کوردیدا ، نامه‌ى دکتۆرا ، زانکۆى سلێمانى ، سلێمانى .
 
2_ سه‌رچاوه‌ى نمونه‌کان :
1_ دیوانى له‌تیف هه‌ڵمه‌ت ، 2014، ناوه‌ندى غه‌زه‌لنووس بۆ چاپ و بڵاوکردنه‌وه‌ ، سلێمانى
2-_ له‌تیف هه‌لمه‌ت ،2013 دیوانى منداڵان ، که‌رکوک .
3_  سه‌رچاوه‌ عاره‌بییه‌کان :
1-       ارسطو ، فن الشعر ، ترجمة د. ابراهیم حمادة ، مکتبة الانجلو المصریة .
2-       - العنانی ،عزالدین ، 2014 ، الوظائف الترکیبیة و الدلالیة و التداولیة فی النحو الوظیفی ، دراسة تطبیقیة لسورة یوسف ، جامعة سطیف 2 ، الجزائر .
3-       الصائغ ،عبدالاله ،1999 ، الخطاب الشعری الحداثوی و الصورة الفنیة الحداثة وتحلیل النص ،المرکز الثقافی العربی ، بیروت .
4-  المتوکل ، د. احمد ، 2001 ، قضایا اللغة العربیة فی اللسلنیات الوظیفیة ، دار الامان للنشر و التوزیع ، الرباط .
5-       برینکر ، کلاوس ،2004 ، التحلیل اللغوی للنص ، ترجمه‌ سعید البحیری ، مؤسسة‌ المختار ، القاهره‌ ، مصر
6-       جمیات ، بریزة ،2016 ، نظریة النحو الوظیفی لاحمد المتوکل طبقة الحمل الموسع نموذجا ، تطبیق على سورة القلم ، رسالة ماجستیر ، جامعةمحمد بوضیاف ، الجزائر .
7-       حاجی ، احمد ،2015 ، مصطلح اللغة الشعریة ، المفهوم و الخصائص ، مجلة المقالید ، ع . 9
8-       حماسة ، محمد ، 2001 ، اللغة و بناء الشعر ، دار غریب للطباعة والنشر و التوزیع ، القاهره‌ .
9-        خلیل ، إبراهیم 1997 ، الأسلوبیة ونظریة النص، ،المؤسسة العربیة للدراسات والنشر، بیروت، ط1.
10-    دال ، جیرار دولو ، السیمائیات او نظریة‌ العلامات ، ت. عبدالرحمن بو علی ، دار الحوار للنشر والتوزیع ، سوریة .
11-   سوسیر ، فردیناند .دى ، 1988 ، محاضرات فی علم اللغة العام ، ت. د. یوسف عزیز ، دار الافاق العربیة ، بغداد .
12-   عمر ، د. احمد مختار ،1982 ، علم الدلالة ، دار العروبه‌ للنشر و التوزیع ، کویت .
13-   فضل ، د. صلاح ، 1998 ، النظریة البنائیة فی النقد الادبی ، دار الشروق ، القاهرة .
کارل ، دیتر بونتج ، 2003 ، المدخل علم اللغة ، ت . د. سعید حسن البحیری ، مؤسسة المختارللنشر و التوزیع ، مصر .‌
کوهن ،جان ،1993، بناء لغة الشعر: أحمد درویش، دار المعارف مصر،ط3،،ص227.
لاینز ، جون ، 1986 ، اللغة و المعنى و السیاق ، ترجمة د. عباس صادق ، دار الشؤن الثقافیة العامة ، بغداد .