TY - JOUR ID - 66229 TI - ناساندنی تاوانةکانی ئةنفال و قةرةبوکردنةوةی زیانةکان تویَذینةوةیةکی مةیدانی شیکارییة JO - Journal of Garmian University JA - JGU LA - ku SN - 23100087 AU - حسین, خلیل عبد القادر AU - خسرو, وریا علی AU - صالح, ریبوار محمد AD - به‌شی یاسا/زانکۆی گه‌رمیان AD - کلیة القانون،جامعة کرمیان Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 4 IS - Genocide Conference SP - 166 EP - 175 DO - 10.24271/garmian.72 N2 - پرۆسه‌ی ئه‌نفال چه‌ندین تاوان له‌ خۆ ده‌گرێت به‌پێی یاساکانی مافی مرۆڤ و یاسا ناوخۆییه‌کانی عیراق و هه‌رێمی کوردستان که‌له‌ ساڵی 1988 دژ به‌گه‌لی کورد ئه‌نجام درا که‌ بریتی بوو وێران کردنی (5000)گوند وه‌ ڕاگواستنی زۆره‌ ملێی گوند نشینه‌کان وبێسه‌رو شوێن کردن و کوشتن و زینده‌ به‌ چاڵ کردنی (182000)که‌س له‌ پیرو په‌ککه‌وته‌و ژن و مناڵ وگه‌نج . پرۆسه‌ی ئه‌نفال یه‌کێکه‌ له‌ تاوانه‌ کۆمه‌ڵکوژیه‌کان که‌ به‌رامبه‌ر به‌گه‌لى کورد ئه‌نجام درا له‌لایه‌ن ڕژێمی به‌عسی له‌ ناوچوو به‌پێی پێوه‌ره‌ یاساییه‌کان. چونکه‌ هه‌رسێ پایه‌کانى تاوانی تێدایه‌ (أرکان الجریمه‌) که‌بریتین له‌ ڕوکنی مادی و مه‌عنه‌وی و ڕوکنی شه‌رعی ، وه‌ له‌م پرۆسه‌یه‌دا چه‌ندین جۆر تاوانی تێدا به‌دی ده‌کرێت وه‌ک تاوانی ده‌ست درێژی و پێشێل کاری بۆ مافه‌کانی ژیان و ئازادی وهاتن و چون وهه‌ڵبژاردنی شوێنی نیشته‌ جێبوون و خاوه‌نداری له‌پرۆسه‌ی ئه‌نفالدا که‌له‌ ماده‌کانی جاڕنامه‌ی گه‌ردوونی مافه‌کانی مرۆڤ ساڵی (1948) دان به‌م مافانه‌ نراوه‌ و وه‌پێشێل کردنی ئه‌م مافانه‌ به‌ تاوان دانراوه‌ به‌پێی ماده‌کانی ئه‌م جاڕنامه‌یه‌ وه‌ ئه‌نفال یه‌کێکه‌ له‌وتاوانانه‌ی که‌له‌ده‌ستورى عێراق ساڵی2005 ئاماژه‌ی پێکراوه‌ وه‌ له‌ لایه‌ن په‌رله‌مانى عێراق وکوردستان یاسای تایبه‌تی به‌ تاوانی کۆمه‌ڵکوژی بۆ ده‌رکراوه‌. UR - https://jgu.garmian.edu.krd/article_66229.html L1 - https://jgu.garmian.edu.krd/article_66229_ec861eae6f6977c745c05eb827f6c214.pdf ER -